czego odebrać, nie będzie mogło jej szkodzić. Czemu zaś zepsucie nie może szkodzić, to nie psuje się. A dalej: natura, która nie psuje się, jest odporna na zepsucie. A więc wynika z tego niedorzeczny wniosek, że przez zepsucie 'uodporniła się przeciwko zepsuciu. Prawdziwe zatem jest [powiedzenie, że każda natura jako natura jest dobra. Jeżeli bowiem opiera się zepsuciu, jest lepsza od tej, która mu j ulega; jeżeli zaś jest mu poddana, niewątpliwie jest dobra, ponieważ psując się ponosi uszczerbek w dobroci. Istnieją zaś tylko dwie kategorie natur: na jedne działa zepsucie, wobec drugich jest bezsilne. A więc wszystkie natury są dobre. Przez naturę zaś rozumiem to, co zazwyczaj nazywamy także subtancją. Wobec tego każdy byt jest albo Bogiem, albo pochodzi od Boga, ponieważ każde dobro albo jest Bogiem, albo pochodzi od Boga.
37. Ustaliliśmy te prawdy, które mają posłużyć nam jakby za punkt wyjścia w rozumowaniu. A teraz uważaj, co powiem. Każdej rozumnej naturze, obdarzonej władzą wolnej woli, na pewno należy się pochwała, jeżeli wytrwale cieszy się najwyższym dobrem. Trzeba chwalić także i tę, która dąży do takiej trwałej radości. Ale musimy ganić każdą naturę, która nie jest zjednoczona z tym dobrem i nie stara się o to. I musimy ganić ją w takim , stopniu, w jakim nie dąży do tego zjednoczenia. Jeżeli więc rozumne stworzenie otrzymuje pochwałę, nikt nie wątpi, że należy chwalić jego Stwórcę; jeżeli wywołuje naganę, każdy przyzna, że sama nagana stworzenia jest pochwałą ocjdaną Stwórcy. Przecież kiedy ganimy je dlatego, że nie chce cieszyć się najwyższym i niezmiennym dobrem, to jest swoim Stworzycielem, niewątpliwie głosimy chwałę Tego, kto je stworzył. Jakże więc wielkim •dobrem jest Bóg, Stwórca wszystkiego, jak niewymownie powinny wychwalać Go i czcić wszystkie języki i wszystkie myśli, skoro zarówno pochwały, jak nagany, które nas spotykają, przyczyniają się do Jego chwały! Tylko dlatego można nas ganić za oddalenie się od Niego, że łączność z Nim jest naszym najwyższym i najpierwszym dobrem. A dlaczego? Ponieważ On sam jest dobrem niewypowie-1 dzianym. Jakże można ganić Go z powodu naszych grzechów, skoro ganiąc nasze grzechy oddajemy Mu chwałę?
200