HERMENAUTYKA ROMANTYCZNA- Dilthey- trzeba autora lepiej rozumieć niż on sam rozumie siebie
NAJWAŻNIEJSZE BYCIE BYCIA W ŚRÓD INNYCH BYTÓW 1. Martin Heidegger — przeniesienie rozważań z płaszczyzny epistemologicznej na ontologiczną. Rozumienie nie jest sposobem poznania, ale sposobem istnienia człowieka (świat wymaga interpretowania).Cała terminologia wywodzi się z pytania o bycie i sens bycia (odróżnienie bycia - trwania od bytu; bycie jest zawsze bycie czegoś — przenika inne byty). Bycie trzeba starannie oddzielić od Bytu ,bycie przenika wszystkie Byty. Samo bycie nie jest przedmiotem poznania, jest to sposób, w jaki istnieją byty (ujawnia się przez bycie).
Bycia - jest jak światło, które uwidacznia byty. W filozofii zapomniano o byciu (byt był dostępny poznaniu.). Bycie się skrywa — zbliża się do niego poezja (poeci — „pasterze bycia”). Przez poezję można zbliżyć się do bycia, poeci to pasterze bycia. W zapomnieniu o byciu Heidegger widzi powody problemów kultury europejskiej.
DASEIN- „Bycie tu oto”, ocala związek z chwilą, zmienność człowieka, „dasein” — byt poznający bycie. Różni się od innych bytów rozumieniem. Obejmuje nie tylko swoje bycie, ale i bycia innych bytów (transcenduje - wykracza poza byt własny; bycie-w-świecie).
Podkreśla nierozerwalną łączność bycia i świata. Świat to moment strukturalny dasein.
Poznanie nie wymaga od dasein wyjścia poza siebie, poznanie to sposób bycia w świecie. Kwestionuje się poznanie osobiste (wolne od uprzedzeń, zaangażowania badacza). Nie jest możliwa interpretacja bez założeń (przedzrozumienia).To Heidegger nazywa rozumieniem.
Jest to relacja do innych bytów, które się spotyka.
Koło hermeneutyczne - interpretacja opiera się na pewnym rozumieniu (założeniach wstępnych). Wynika ono z natury rozumienia - nowe odnosi się do tego, co już jest rozumiane. Przed interpretacją ma się już określone poglądy:
- rozumienie nie zaczyna się od zera
- rozumienie jest zawsze uwikłane w poglądy interpretatora.
Rozumieć można wtedy gdy już się coś wcześniej rozumie. Każde rozumienie jest przedrozumieniem, człowiek zawsze interpretuje , nawet gdy nie robi tego jawnie. Nasze rozumienie nigdy nie startuje od zera. W każdym pytaniu zawarte jest wstępne rozumienie tego o co pytamy.
Sensem bycia osein jest Czasowość- dasein rozciąga się między narodzinami a śmiercią.
Jest bytem historycznym - nie unieważnia przeszłości, myśli o przyszłości. Nie zdezaktualizuje się przeszłości ani przyszłości. Odkrywa obecne możliwości i odkrywa dziedzictwo przeszłości Cechy dasein:
- rozumienie | czasowość
NAJWAŻNIEJSZA JEST SYTUACJIA BYCIA WŚRÓD ROZMAITYCH TEKSTÓW KULTURY
2. Hans Georg Gadamer - przyjął podstawy ontologii dasein, ale dla niego przedmiotem rozumienia są teksty kultury (pogląd dawniejszy). Sytuacja bycia w kulturze śródtekstów. W jaki sposób obcując z tekstami poszerzamy rozumienie samych siebie ? Rozum nie jest dla nas przejrzysty, jest historycznie zakorzeniony w czymś, co go przerasta.