DSC01784

13. Dług publiczny

'

Konwersję rozkłada się na dwie. ściśle ze sobą powiązane operacje [Gaudemet i Moiinier 2000, s. 385]:

1)    państwo spłaca dług, który został zaciągnięty po wyższej stopie procentowej lub na warunkach generujących wyższe koszty,

2)    państwo emituje nową pożyczkę na warunkach korzystniejszych dla Skarbu Państwa.

Konwersja pozwala dłużnikowi na zmniejszenie obciążeń związanych ze spłatą zadłużenia. Może ona być przeprowadzona w drodze negocjacji między wierzycielem a dłużnikiem (dobrowolna) lub też być przez dłużnika narzucona (przymusowa), szczególnie gdy znajduje się on w pozycji uprzywilejowanej, a w takiej po-zycji znajduje się na przykład państwo [Pietrewicz 1995, s. 101 i 102].

Repudiacja oznacza, że władze publiczne jednostronnie, bez porozumienia z wierzycielami, zaprzestają obsługi zadłużenia. Jej skutkiem jest utrata zaufania do państwa jako wiarygodnego partnera. Repudiacja wywołuje ostre działania re-torsyjne ze strony wierzycieli (np. zajęcia statków i towarów za granicą, zamrożenie aktywów w bankach zagranicznych) i prowadzi do długotrwałego pogorszenia stosunków politycznych i ekonomicznych (zwłaszcza finansowych, między innymi w postaci utraty na wiele lat możliwości otrzymywania kredytów zagranicznych i [Gołębiowski 2008, s. 387].

Ogłoszenie przez dłużnika moratorium oznacza, że na pewien czas wstrzymuje on obsługę swoich długów, to znaczy zaprzestaje regulować raty kapitałowe i płacić odsetki. Moratorium może być całkowite i częściowe. Pierwsze obejmuje wszystkie długi, drugie - tylko niektóre, na przykład średnio- i długoterminowe kredyty [Leksykon 1991, s. 250].

Pokrywanie potrzeb pożyczkowych i minimalizacja kosztów obsługi długu publicznego odbywa się w warunkach niepewności co do kształtowania się czynników' mających wpływ na podejmowane decyzje, a to oznacza, że czynności te wiążą się z określonym ryzykiem. Jednym z celów polityki zarządzania długiem publicznym jest utrzymanie następujących rodzajów ryzyka na pewnym, akceptowanym poziomie [Strategia 2008, s. 26]:

-    ryzyka refinansowania w walucie krajowej i w walutach zagranicznych.

-    ryzyka kursowego,

-    ryzyka stopy procentowej.

Ryzyko refinansowania wiąże się z zaciąganiem pożyczek w celu sfinansowania potrzeb pożyczkowych państwa wynikających z konieczności wykupu już istniejącego długu. Ryzyko to dotyczy zarówno samej możliwości wykupu zapadającego długu, jak i warunków, na których jest on refinansowany - im wyższa jest płatność z tytułu wykupu zapadającego długu i im bliższy jest jej termin, tym większe ryzyko refinansowania. Jego miarami są: średnia zapadalność długu I informuje, jak szybko istniejący dług staje się zobowiązaniem krótkoterminowym) oraz wysokości i udział długu krótkoterminowego w długu ogółem (informuje.