DSC01032

w wielu gałęziach przemysłu ludzie osiągają wysoką wydajność w warunkach! które wydają się nie do przyjęcia. Zdarzają się lei. przykłady słabego wykonywanii zadań i niskiego morale w otoczeniu znakomicie wyposażonym i starannie zaaranżowanym. Efekty wprowadzenia zmian w fizycznych warunkach pracy! mogą zależeć od percepcji, akceptacji i dostosowania się pracowników do zmianJ A zatem fizyczne warunki pracy powinny być rozpatrywane w Świetle złożonych czynników psychologicznych.

Z badań przeprowadzonych w Australii na robotnikach i urzędnikach wynika,: że na fizyczne warunki pracy składa się kilka elementów. Odkryto pięć następujących:

wymiarów fizycznego otoczenia pracy (Carlopio, I996)¹:

1.    Zaprojektowanie otoczenia, w tym oświetlenia, czystości powietrza i ogólnej atmosfery obszaru pracy.

2.    Udogodnienia, w tym miejsca wypoczynku, spożywania posiłków i rekreacji.

3.    Organizacja pracy, w tym schemat pracy, kolejność wykonywanych zadań, czas pracy i informacje potrzebne do jej wykonania.

4.    Wyposażenie i narzędzia, jakość zaprojektowanych narzędzi i maszyn oraz ich wydajność.

5.    Zdrowie i bezpieczeństwo, radzenie sobie z kwestiami fizycznego bezpieczeństwa pracy; ryzyko przy wykonywaniu zadań i inne czynniki ważne dla zdrowia pracowników.

Fizyczne warunki pracy

Na fizyczne warunki pracy składa się wiele czynników, poczynając od| miejsca na parkowanie samochodów i lokalizacji budynków firmy do jakości i rodzaju oświetlenia oraz. natężenia hałasu w pracy- Brak odpowiedniej powierzchnią do parkowania samochodów, lub parking zbyt odległy od budynków, mogą tak i bardzo irytować pracowników, że ich postawa wobec pracy, jeszcze przed jej rj rozpoczęciem, będzie bardzo negatywna.

lokalizacja pracy

Satysfakcja pracowników może zależeć od lokalizacji miejsca pracy; dla d pracowników może być ważne, czy firma znajduje się w wielkomiejskim centrum, czyi też na przedmieściach. Przykładowo, firmy ulokowane na przedmieściach często nie •; mają dostępu do sklepów, restauracji i innych miejskich usług. Niektórzy! psychologowie uważają, że młodsi, niezamężni i nieżonaci pracownicy są bardziej' zadowoleni żyjąc i pracując w miastach, podczas gdy małżonkowie mieliby preferować! spokojniejsze dzielnice, jako odpowiedniejsze miejsca do wychowywania dzieci.

Niektóre biura i fabryki zostały tak źle zaprojektowane, że ludzie mogą mieć poważne kłopoty z poruszaniem się po nich. Każdy z nas zapewne zwiedzał duży i,park wypoczynkowy i sprawdzał, gdzie sic znajduje (lub gdzie zostawił samochód) Iza pomocą mapy z napisem „tu jesteś”; ten typ map można też często spotkać 3M dużych domach towarowych. Zdaniem psychologów ludzie nie lubią tego typu ' map. Proste znaki ze strzałkami skuteczniej przekazują odpowiednie informacje. •Kiedy w jednym i eksperymentów studenci korzystali ze strzałek, docierali {średnio w ciągu minuty do wyznaczonego celu w kompleksie budynków. Kiedy ■korzystali z mapy typu „tu jesteś", dotarcie do celu zajmowało 6 minut (Butler, [Acquino, Hissong & Scott, 1993).

' Większość z nas szybko uczy się drogi do swego stanowiska pracy, ale [akwizytorzy czy dostawcy różnych towarów, których praca wymaga ciągłego tbdnajdywania drogi, trącą wiele czasu z powodu złego oznakowania miejsca.

Opieka nad dziećmi i innymi osobami

Coraz większa liczba firm zapewnia opiekę nad małymi dziećmi swych 'pracowników i organizuje szkoły dla dzieci trochę starszych. Takie rozwiązania 'COraz bardziej uważane są przez pracowników za ważne udogodnienia. Pod koniec jjtyieku ponad dwie trzecie wszystkich nowych pracowników będą stanowić kobiety t;'W Wieku rozrodczym. Jeśli organizacja będzie chciała przyciągnąć takie pracownice |i zatrzymać je, musi wcześniej pomyśleć o opiece nad ich dziećmi.

W firmie elektronicznej i telekomunikacyjnej zbadano 952 pracowników, (których dzieci miały nie więcej niż pięć lat. U pracowników zadowolonych jakości opieki nad małymi dziećmi (niezależnie od miejsca tej opieki) nie było Konfliktów pomiędzy obowiązkami zawodowymi a rodzinnymi. To z kolei prowadziło do mniejszej absencji (Goff, Mount & Jamison. 1990). Organizowanie opieki nad dziećmi ułatwia rekrutację i zatrzymywanie nowych pracowników, ale nie wpływa ! na jakość wykonywania zadań (Kossek & Nichol, 1992).

Wiadomo również, że osoby korzystające z zakładowej opieki nad dziećmi są bardziej zaangażowane w organizację i rzadziej zamierzają z niej odejść ! w porównaniu z osobami, które same zapewniają opiekę swym dzieciom (Grover ■ fecrooker, 1995).

Starsi pracownicy często muszą zapewnić opiekę swym rodzicom. Badani;

Jprzeprowadzone w firmie Tnwclers Insurance pokazały, że około 20% pracownikóy (powyżej trzydziestki w jakiś sposób pomaga swym rodzicom. W innych badaniać ten wskaźnik wyniósł 40%. Tacy pracownicy mogą mieć kłopoty finansów ii emocjonalne, próbując godzić oczekiwania pracodawcy i swych rodzin. W tnia Istarzenia się populacji coraz większa liczba pracowników będzie musia [rozwiązywać problemy tego typu. co może wpłynąć na ich wydajność, absciK iioraz poziom stresu (por. Goodstein, 1995; Hcpbum & Barling. 1996).

■ Niektóre firmy reagują na tę potrzebę i udzielają pracownikom por 'zapewniają wieloletnie ubezpieczenia, w potrzebie udzielają płatnych urlop

O

1

Wymiary 1-3 zmianą omówione w lym rozdziale, wymiar 4 (wyposażenie i narzędzia) w rozdziale 13. zat wymiar 5 (zdrowie i bezpieczefolwo pracy) w rozdziale 11.