DSC02573 (7)

S. 11 w. 47

4. A rbociu Niemiec. |>ot ludtki rozumiał.

Nie tylko o charakterze, ale i o rozumie Niemców złe mają wyobrażenie Prusacy i Litwini; przysłowiem jest u nich: 1 głupi jak Niemiec*. Ohacz Kotzebue, tom I, k. 72: «Und weil die Oeutschen selten deif fremden Spra-chen Feinheiten machtig wurden, so sagten die Preussen audi wohi von einem einfaltigen Menschen: er Ist so dfeimin wie ein Deutscher» •. Ob. też Linde ^b, pod wyrazem «Niemiec*, i Rhesa *Das Jahr iw vier Gesangen, sus dem Lithauischen des Christian Donaleitis ins Deutsche ubertragen* ^c.

SL lf «. JML-

i Ze Witold, pan nasz możny i łaskawy.

Witold, syn Kiejstuta, jeden i największych mężów, fctóryeb wydała Litwa. O jego dziełach wojennych i po-

i Zaarty niedawno profesor królewiecki Rhesa między innymi zabytkami literatury litewskiej ogłosił poeraa Litwina. Donalejfcy-a o cztereck poracb roku. heksametrem napisane, z przydaniem tharratzeam niemieckiego 1 uczonych objaśnień. Wspomnione poeraa, cm So rzeczy i pięknego wysłowienia godne pochwały, i stąd jeszcze mieć powinno dla nas szczególny interes, iż jest wiernym obrazem obyczajów ludu litewskiego. Cześć pamiątce aeanownego męża, który, lubo cfcdzcziemiec, zawstydzał rodaków. mało dbałych o historią swojej ojczyzny.

| «A ponieważ Niemcy rzadko kiedy opanowywali subtelności obcych języków, więc Prusowie mawiali też o jakimś ograniczonym człowieku: jest tak głupi jak Niemiec". ^b tj. Słownik języka padkicyo- opracowany przez Samuela Bogumiła Lindego (wydany |W—1114). « JRok w czterech pieśniach Chrystiana Donaleitisa, | języka litewskiego na język niemiecki przełożony". Był to poemat opisowy Chr. Duocelaitisa, pastora protestanckiego z pruskiej części Litwy (w H XVIII). Wydał go z rękopisu Jan Ludwik Rhesa, proL irniw. w Królewcu, znawca | litewskiego (zmarły w r. 1843).

lityce, oprócz narodowych dziejopisów, czytać w Kotze-bue historii wyżej przytoczonej, szczególniej torr. tli. karta 232, tudzież w życiu Swidrygajła ¹: SuntrigeU, m Beitrag zu den Geschichten von lAtthauen, Russland, Pole¹ Preussen ®, von August von Kotzebue. Lńpzźg 1820.

S. 20 <0. 125—126:

8. A skoro słońce z szczorsowslćej grasicy Pierwszym promieniem grób Mendoga drałnie.

Szczorse, dziedzictwo Chreptowiczów, starożytnej familii litewskiej, na wschód Nowogródka położone, i|fI Mendog, Mindagos albo Mindowe, Mindak, Mendułf Ryn-goltowic, wielki książę litewski, pierwszy, który Litwę, spod obcego wpływu uwolnioną, do znacznej potęgi wyniósł i stał się strasznym sąsiadom; przyjął był religią chrześcijańską i za pozwoleniem papieża koronował się królem litewskim w Nowogródku r. 1252. Pod Nowogródkiem jest góra, którą zowią dotąd Mendogową i która ma być grobem tego bohatera.

S. 23 to. 207:

7.    A na Zwierzynie nie brakło i miodzie.

p Dwa główne artykuły uczty u Litwinów dawnych.

S. 25 to. 248:

8.    Ale ja z mistrzem pruskiego Zakonu.

Na czele zakonu niemieckiego, czyli Krzyżaków, był wielki mistrz, obierany od kapituły; po nim wielki kom-tur, tretzler, czyli podskarbi zakonu, marszałek, czyli hetman, i komturowie, czyli komandorowie szczególnych konwentów ^c po miastach i zamkach.

• — Graiyna 65

1

najmłodszego z braci Jagiełły. ¹ Jswidrygajło, przyczynek do dziejów Litwy, Rusi, Polski i Prus’¹.

c zgromadreń zakonnych.