81829

Zmieniono nazwy miejscowości, tak by brzmiały niemiecko, zmieniono nie tylko pisownię, ale i brzmienie nazwisk na zdecydowanie niemieckie, wprowadzono listy dozwolonych imion, z zakazem mówienia po polsku czy gwarą

Pq II wonne światowej, gdy w skład państwa polskiego weszła reszta Śląska odmienności kulturowe, degradacja w liieraidiii

społecznej i brak zrozumienia nowych władz dla specyfiki regionu zaowocowały szeregiem konfliktów. Stygmat wojny - obciążenie

wszystkich Niemców - wina za okmcieiistwa doznane przez polaków, sprawiło, iż wobec Ślązaków, którzy byli obywatelami 111

Rzeszy az do 1945 r.. istniała duża nieufność i niechęć.

Ślązacy do połowy 1949 r., tj. do zakończenia weryfikacji narodowościowej (musieli przed specjalnymi komisjami udowodnić swoją polskość ), byli pozbawieni praw obywatelskich. Przestali żyć w rejonie pograniczą po ustaleniu nowej granicy państwa na Odrze i Nysie Łużyckiej i po przeprowadzonej weryfikacji narodowościowej ludności zamieszkującej region Dobiego Śląska.

Niemcy oraz zgermanizowani Ślązacy zostali wysiedleni do Niemiec. Ich miejsce zajęli Polacy przesiedleni ze wschodnich kresów Polski

Ślązacy na Śląsku Opolskim pozostali w sensie kulturowym grupą pograniczną ale stracili bezpośredni kontakt ze swą sąsiadującą obcą kulturą niemiecką Stali się kimś w rodzaju enklawy i reliktu kultury pogranicza w otoczeniu swej macierzystej kultury polskiej.

W PRL-u Ślązacy stanowili grupę tnidną do zaakceptowania lak przez władze kraju, jak i resztę społeczeiistwa. Przede wszystkim resentyment wobec tego. co niemieckie nakazywał innym Polakom utrzymywanie dystansu wobec Ślązaków. Nie ufano im. Nie wzięto tez pod uwagę ich oczekiwali wobec państwa polskiego.

W czasach PRL zakazywano używania mowy śląskiej w szkołach i urzędach, a także nie dopuszczano do nauki języka niemieckiego osób w wieku szkolnym. Traktowano Ślązaków z podejrzliwością, cechującą niektórych skrajnych polityków. Ślązakom nie podobał się również napływ nowej ludności z Kresów W schodnich oraz Zagłębia (później także z Polski centralnej), a zwłaszcza preferowanie jej przy obsadzaniu urzędów przez władze komunistyczne. Przybysze stanowili także znaczną większość wśród kadry kierowniczej. Było to spowodowane celową polityką polonizacji terenów Górnego Śląska, prowadzoną przez władze centralne. Nie uwzględniono przy tym faktu, że kultura niemiecka stanowiła immamentną część tożsamości Górnoślązaków. W rezultacie akcja "repolonizacyjna" przyniosła efekt odwrotny do zamierzonego, to jest wzrost postaw proniemieckich, również w rodzinach popierających dawniej opcję polską

Poddano zatem Ślązaków odwrotnej procedurze - polonizacyjnej: ponownie zmieniono nazwy geograficzne, nazwiska i imion, tym razem na polsko brzmiące. Dążono do homogenizacji kulturowej kraju. Tak jak wcześniej byli germanizowani przez Niemców- presja ze strony władz.

Ślązacy masowo wyjeżdżali z Polski do Niemiec Zachodnich w latach 70. I 80.. kiedy sprzyjała temu polityka władz niemieckich. Gdy przestali emigrować i równocześnie odcięli się od postrzeganego jako obce środowiska kulturowego, zorganizowali się w ekskluzywne gnipy - Towarzystwa Społeczno-Kulturalne Mniejszości Niemieckiej w Polsce.

Niemcy traktowali Śląsk tak iak kolonie, ii. jako źródło surowca i tanie i siły robocza Dla samego Śląska nawet kii stan był

korzystny, bo przez przynależność do prężnej gospodarczo organizacji państwowej sam też się rozwijał ekonomicznie.

Pq 11 wonne światowej poprzednio Niemcy.tiakiowali Śkskkolonialnie, tak po wojnie czynili Polacy, Przede wszystkim dlateło. że reiion bvł znacznie bardziej rozwinięty cywilizacyjnie - potraktowano ao iako źródło zaopatrzenia reszty kraiu w nowoczesne maszyny przemysłowe i źródło surowców, a mieszkańców jako tanią i wysoko wykwalifikowaną siłę roboczą.

Przez długi czas Ślązacy uznawali za członka swojej grupy kogoś, kto: urodził się na Śląsku, rodzice jego żyli za Śląsku w czasach niemieckich, zna język niemiecki, mówi gwarą. Na przestrzeni dziejów stanowili grupę etniczną w ramach narodu polskiego lub niemieckiego. Ślązacy inaczej funkcjonują w ramach każdego z tych narodów. Z narodem polskim łączy ich wspólnota podstawowych treści kulturowych, a śląska kultura symboliczna jest jedna ze składowych symbolicznej kultury polskiej. Z narodem niemieckim z kolei dzielą Ślązacy wielowiekową egzystencję w ramach jednej organizacji państwowej, co w konsekwencji dało im wspólnotę cywilizacyjną

Wielowiekowa izolacja od macierzyste) kultury polskiej sprawiła, że z jednej strony w ich grupowej kulturze wiele jest

archaizmów polskidi a z drugi?) zabrakłogduMHgdł elementów. które wykształciły się w niej później, To. co przyjęli z otaczającej

ich kultury niemieckiej ma charakter zapożyczenia selektywnego Przyjmowano to. co nie istniało w rodzimej kulturze a wiec określeiua teclunczne czy nowę rozwiązania organizacyjne

Społeczność- charakter plebeiski. zamknięty- asymilacja.

Dyskryminowani po II WŚ- walczyli po stronie niemieckiej, w PRLu musieli udowadniać swoją polskość.

Nie mają wytworzonych warstw mieszczańskich, trudno ich przez to uznać ?a narodowość- głównie warstwy plebejskie i robotnicze

Język:

- nie istnieje język śląski - jest to jedynie dialekt

- Ślązacy posługują się dwoma etnolektami. pretendującymi do miana "języka śląskiego" - śląskim dialektem niemieckiego (posługiwali się nim mieszkańcy Dolnego Śląska do czasu wysiedlenia po II wojnie światowej, do dziś używany jest w Niemczech, Górnych Łużycach oraz przez Mniejszość Niemiecką w Polsce) i śląskim dialektem polskiego oraz językami: polskim, czeskim i niemieckim