DSC01042

się pracownicy nocnej zmiany. Cicipi z lego powodu tycie rodzinne i codżieniiS obowiązki, takie jak np. robienie zakupów. Pracownicy zatrudnieni na nocnej zmianie i ci, którzy pracują na różnych zmianach, często skarżą się na zaburzenia przewodu pokarmowego i snu, kłopoty i układem krążenia, problemy małżeńskie oraz uczucie irytacji. Badania przeprowadzone na 3446 pracownikach niemieckiego przemysłu chemicznego, który opierał sic na pracy zmianowej, pokazały, że

Mtiudnieni tam ludzie częściej skarżyli się na stres i dolegliwości psychosomatyczne | porównaniu z, pracownikami firm, które nic korzystały z pracy zmianowej (Frcsc & Semmer, 1986).

Badania przeprowadzone na 20 strażakach wykonujących pracę zmianową pokazały, że ich sen po przydzieleniu do zmiany nocnej był znacząco krótszy.

W tym czasie częściej odczuwali senność i przeżywali negatywne nastroje (Palcy,

& Tepas, 1994), Kiedy badano 61 pielęgniarek z Anglii i Walii okazało się, że po nocnej zmianie ich nastrój oraz. koncentracja uwagi byty obniżone, podobnie jak i poziom wykonywania zadali poznawczych. Do ustąpienia negatywnych efektów nocnej zmiany potrzeba było więcej czasu niż. jeden wolny dzień, który otrzymywały pielęgniarki fTotterdell, Spelten. Smith, Barton | Folkard, 1995).

Stałe przypisanie pracownika do jednej zmiany wywołuje mniej negatywnych konsekwencji niż ciągła rotacja zmian; dotyczy to również stałości zmiany nocnej, Okazało sic, że pielęgniarki i położne z Anglii i Walii, które systematycznie pracowały na nocnej zmianie, rzadziej skarżyły się na trudności ze zdrowiem, snem, życiem rodzinnym i towarzyskim, niż osoby pracujące na różnych zmian#!. Ponadto skarg i dolegliwości jest mniej u osób, które same wybrały zmianę nocną, niż u tych, które do nocnej zmiany zostały przypisane arbitralnie (Barton, 1994).1 A zatem pracownicy przypisani na stałe do jednej zmiany łatwiej dostosowują się!] do nowego rytmu biologicznego. Przy rolowaniu kolejności zmian pracownik co. tydzień musi dostosować się do innej sytuacji; zanim nastąpi pełne dostosowanie; do jednego rytmu, trzeba dostosowywać się do rytmu innego.

Istnieją pewne sposoby łagodzenia negatywnych efektów pracy zmianowej/ Jeśli firma musi pracować na trzy zmiany, przejście z jednej na inną powinno być] dokonywane możliwie jak najrzadziej, np. co miesiąc, a nie co tydzień. W roku 1988, w czasopiśmie „Psychology Today”, zamieszczono wyniki badań nadj policjantami i USA, którzy zmieniali zmianę co 18 dni (poprzednio co 8 dn i pracowali kolejne 4 dni zamiast 6. Rok po wprowadzeniu nowej organizacji | czasu pracy policjanci twierdzili, że są mniej zmęczeni i senni, a ich czujność i energia wzrosły. Czuli się też mniej poirytowani i lepiej radzili sobie z obowiązkami 9 rodzinnymi, Samochodowe wypadki podczas pracy zmniejszyły się o 40%, częstość I korzystania ze środków nasennych o 50%, a prośby o zwolnienia chorobowe spadły o 23 %.

SB

Innym sposobem łagodzenia negatywnych skutków pracy zmianowej jestal wydłużenie przerwy pomiędzy różnymi zmianami. Dłuższa przerwa sprawia, żd j zmiana nie jest gwałtowna i pozwala na odpoczynek przed wejściem w inny rytm 1 biologiczny. Ponieważ, nocna zmiana jest najbardziej uciążliwa dla pracowników ! i najmniej produktywna dla pracodawców, powinna być skracana.