Ukł. elektrowni okrętowych - Współcześnie na statkach stos. się inst. elektr. prądu Ad. 2 Prądnice napędzane parowymi turb. pomoc. wyst. na statkach motorowych. Ciepło Ad. 3 Prądnice napędzane od gł. ukł. napędowego (wałowe lub zawieszone)
przemiennego trójfaz. o na pięciu 380 lub 440V (dla oświetlenia 220V) i częstotl. 50 lub 60 spalin silnika zost. wyk. w kotłach utylizacyjnych, a para prod przez kotły służy do zasilania
Hz. Zalety prądu przemiennego: możliwość stos. prostych, niezawodnych, lże jszych i turb
tańszych siln. asyn chronicznych z wirnikami klatkowymi; mniejszy ciężar kabli (ok. 40%).
Wady prądu przemiennego: trudniejsza reg. prędk. obr. siln. elektr. Inst. prądu stałego wyst
obe cnie na małych jedn. i w napędach niektórych urz., jak np. wciągarki trałowe na statkach
rybackich. Uwagi te nie dot. ist. elektr. napędu gł., których charakterystyki dobierane są
jednostkowo, w zależności od potrzeb i specyfiki statku.
3 rozw. napędu prądnic wytw. energię elektryczną stos. w elektr. okr.:
1) Prądnice napędzane oddzielnymi silnikami spalinowymi (pomocniczymi), tw. razem
palinowe zespoły prądotwórcze (agregaty prądotwórcze),
2) prądnice napędzane parowymi turb. pomoc. (turboprądnice),
3) prądnice wałowe lub zawieszone, napędzane od gł. ukł. napędowego.
Ad.1. Rozw. z oddzielnymi zesp. prądotwórczymi- stos na st. towarowych napędzanych
wolnoobr. siln. spalinowym. Il. zesp prądotwórczych może być różna i wynosi 2-6, (najcz.
spotyka się sił. z 3/4 zesp.) Moce zesp. prądotwórczych mogą być sobie równe lub różne, Rozw. to wyst. w wielu wariantach w zależności od typu gł ukł nap. (bezpośr. lub
celem lepszego dostos. do aktualnego zapotrzeb. en. elektrycznej. Regułą jest jednak stos siln. przekładniowego), wlk i liczby siln gł.; liczby prądnic i in. Zalety tego ukł: niższe, w
o jednakowych ukł cylindrowych, przy czym sa to najcz. doład. siln. czeterosuwowe o prędk porównaniu z oddzielnymi zesp. prądotwórczymi, koszty wytw. en. elektr. spowod. tym, że
obr. 500- 1800 obr/min. Zaletą jest możliwość szyb kiego uzyskania żądanej mocy elektr., wspołczesne gł. siln. spal. spalają tań sze paliwa ciężkie i pracują z wyższą sprawn., niż
niezależnie od stanu eksploatacji statku; możliwość pro wadzenia prac remontowych zesp. Ponieważ nie ma jednozna cznej relacji między mocą siln. gl., a konieczną mocą elektr., więc szybkoobr. siln. pomoc.; możliwość odstawienia siln. po moc. w czasie podróży w morzu, co
prądotwórczych przy wył. z pracy kolejnego zesp. Wady: wys. koszty eksploatacyjne; wys. możliwości pokrycia tą drogą zapotrzebowania na en. elektr. są różne dla różnych typów powod. zmiejszenie ich zużycia i zmiejsza koszty remontów; zdolność pokrycia zopotrzeb. na
koszty wytw. en. elektr. powodowane oko lcznością, iż stos. obecnie siln. pomoc. spalają statków, stref klimatycznych itd. Przy dużych mocach siln. gl. nadwyżka mocy turb. może być en. od napędu śruby i en. elektr. jednym z
ródłem en- siln. gł. (powst. możliwość zmiejszenia
drogie paliwa lekkie; duże koszty inwestycyjne, spowod. inst. oddzielnych zesp. o częściowo wyk. do napędu śruby. Zaleta: kożyści en., (wytw. en. elektr. tą drogą nie wym. dodatkowego łącznej mocy zainst. na statku siln. spal.) Możliwość taka wyst. na statkach charakt. się
oddzielnych inst. obslugujących; duża il. zajmowanego miejsca; znaczne drgania i hałasy spalania paliwa). Wada: en. elektr. może być wytw. tylko podczas pracy siln. gł. i to zróżnicowanymi stanami obciążeń siln. gł. podczas typowych stanów eksploatacji (rybackie,
wyw. przez szybkoobr. siln. spalinowe. pracującego z obciążeniem nie niższym niż pewna wart. graniczna, określona najmniejszą pogłębiarki), zwłaszcze w sytuacjachm, gdy stany wymag. największego zapotrzebowania na
Ukł. elektr okr. z oddzielnymi zesp. prądotwórczymi i zesp. awaryjnym na rysunku. Na wystarczająca il. ciepła odprow. ze spalinami. Ponieważ zazwyczaj kotly utylizacyjne moc do napędu śruby i moc elektr. są przesunięte względem siebie w czasie.; duża
większości statków prze pisy instytucji klas. wymagają stos. zesp. awaryjnych -prądnicy z współpracują z kotłami pomoc. opalanymi paliwem, istnieje możliwość pracy turboprądnicy dyspozycyjność mocy; zmniejszenie ha łasu w sił. przez ogr. czasu pracy siln. zesp.
niezależnym napędem za pomocą siln. spalin. Moc zasp. powinna pokrywać zapotrzebowanie napędzanej parą prod. przez te kotły. Spos. ten jest wysoce nieekonom. (sprawn. obiegu prądotwórczych; korzystny wpływ na pracę siln. gł., wyw. tłumiącym działaniem prądnicy.
na en. elektr., jakie może wyst. podczas awarii statku. W niektórych rozw. stos. się zesp. kocioł pomoc.-turb. pomoc. jest stos. niska w wyniku niskich porametrów obiegu i niskiej istotne w czasie stormu i przy pływaniu z wynurzającą się śrubą. Trudności w stos. prądnic
portowy- o mocy zapewniającej pokrycie zmniejszonego zapotrzebowania na en. elektr., sprawn. prostej turb. pomoc.) Podczas postoju działa oddzielny zesp. prądotwórczy. wałowych spra wia zmienna pręd. obr. siln. gł.; równoległa praca prądnicy wałowej z
wyst. podczas postoju statku w porcie. prądnicą niezależnego zasp. prądotwórczego.
Dobór mocy elektr. i wlk. prądnic istotny ze względu na dużą liczbę zainst. odbiorników
(300-400 siln. ele ktr. w typ. st. towarowym); znaczna zmienność zapotrze bowanej mocy.
Dobór mocy elektr. okr: opiera się na znajomości rzeczywistego zapotrzebowania en. elektr,
jakie wyst. podczas eksploatacji statku. Określenie na etapie projektowania zależy od: typu i
wlkości statku i rodz. przewożonego ład.; liczby zalogi i pasażerów; linii żeglugowej, rejonu
pływania, strefy klimatycznej, pory roku i doby i stanu pogody; typu i mocy siln. gł., rozw.
sił. i rodz. spalanego paliwa; st. elektryfikacji i automatyzacji statku; rozpatrywanego st.
eksploatacji statku i zw. z tym char. st. obciążenia ele ktr.Stan charakterystycznego
obciążenia elektr.- st. obciążenia, wyst. w określonym i typowym dla danego statku stanie
pracy. (podróż w morzu; postój w porcie bez wyład. własnymi urz. lub z wyład. własnymi
urz.; postój na kotwicy; manewry; awaria z pracującymi podst. żr. en. elektr.).
Określenie mocy elektr.- przeprowadzane w oparciu o dane wskaz
nikowe lub metodÄ™
analitycznÄ… (bilans elektr.)
Met. wykorz. dane wskaz
nikowe- stos. we wczesnych etapach proj. ze względu na swój Śruba o skoku nastawnym Układ transmisji mocy
przybliżony char. (zał. proj, ofertowe, wstępne). Po legają na wyk. inf. statystycznych, dot. W celu wyeliminowania wad śrub stałych skonstruowano śrubę nastawną: skrzydła śruby są W skł. gł. ukł. napędowego wchodzą następujące zasadnicze urz.:
szeregu podobnych statków już zbud. i eksploatowanych. Wykresy lub zależności funkcyjne. przestawiane przez ich obrót w piaście. Przydatna dla jedn. pływających przy mocno - siln. gł.;
Brak pewności dobrego doboru. zmieniających się obciążeniach pędnika (holowanie, trałowanie, manewry, stała prędk. obr. - - ukł. transmisji mocy ( linia wałów),
przy prądnicy wałowej). Śruby te, ze względu na rozw. mechanizmu przesterowania, bud. są z - pędnik (najczęściej śruba napędowa);
Met. analit-bilansowa stos, gdy znane sa wart. znamionowe mocy zainst. wszystkich liczbÄ… skrzydeÅ‚ 2÷5. NajwiÄ™ksza moc dopr. do jednej Å›ruby wynosi obecnie 43 tys. kW, a Zad. ukÅ‚. transmisji mocy jest przekazywanie momentu obr. od siln. do Å›ruby oraz
odbiorników en. elektr. na statku. Stos. na etapie proj. tech., roboczego. Ma char. spr. maksymalna średnica 11 m. Śruby nastawne char. się następującymi cechami: w każdych przekazywanie siły naporu wytw. przez śrubę przez łożysko oporowe na kadłub statku. W skł.
wcześniejszych ustaleń. Sporządzenie zestawienia wszystkich odbiorników en. elektr. i okr. war. pływania umożliwiają wyk. pełnej mocy siln. gł. lub pracę z ogr. mocą przy stałej ukł. transmisji mocy dla napędu bezpośr. z siln. wolnoobrotowym lub pośr. z przekładnią
śr. poboru en. elektr. przez te urz. w typowych st. eksploatacji st. Obliczenia można wyk. w marszowej prędk. obr. siln., pływanie wstecz statku uzyskuje się przez zmianę skoku śruby mech. może wchodzić:
oparciu o znajomość wart. wsp. obciążenia i jenoczesności. bez konieczności zmiany liczby i kier. obrotów siln. Siln. pracuje bez zmiany kier. obrotów w - wał napędowy skł. się z: wału śrubowego, na stożku którego osadzona jest śruba napędowa,
zw. z tym zwiększa się jego żywotność i niezawodność, zmniejszenie prędk. statku- wałów pośr., tw. poł. sztywne między wałem śrubowym a oporowym, wału oporowego, na
Wsp. obciążenia- okr. jakÄ… cz. mocy znamionowej pobiera odbiornik w czasie pra cy: (alfa)e hamowanie ruchu- odbywa siÄ™ w czasie o 20÷30% krótszym niż dla statków ze Å›rubami którym jest osadzony koÅ‚nierz oporowy Å‚ożyska oporowego,
= Nel*p / Nel*z; gdzie: (alfa)e- wsp. obciążenia odbiornika w danym st. eksploatacji; Nelp- stałymi, możliwe jest uzyskanie bardzo małych prędkości statku, co jest ograniczone w - sprzęgła sztywne, łączące odcinki wałów,
rzeczywista moc pobierana przez odb. pracujący w danym st. eksploatacji kW; Nelz-moc układach napędowych ze śrubą stałą ze względu na konieczność utrzymania minimalnej - łożysko oporowe wzdłużne,
znamionowa odb., kW. statecznej prędkości obr. siln. gł. - łożyska oporowe poprzeczne (nośne), z reguły jedno dla każdego wału pośredniego,
- pochwa wału śrubowego, z łożyskami i uszczelnieniami (dławnica rufowa i dziobowa
Wsp. jednoczesn. (beta)e okr. st. jednoczesnej pracy poszczególnych urz. lub grup urz. Wady: pochwy),
Gdy nie znamy wart powyższych wsp. obliczamy w oparciu o eksploatacyjny wsp. wyk. - wyższy koszt inwestycyjny w stosunku do Å›rub o staÅ‚ym skoku, mniejsza o 2÷3% sprawność - dÅ‚awnice grodziowe (jeżeli waÅ‚ przechodzi przez gródz
inną niż skrajnika rufowego),
mocy zainst. (gamma)e stos. śr. obciążenia ele ktr., jakie stw. dane urz, do wart. jego mocy dla war. proj., która wyraz
nie pogarsza się dla zmienionych skoków śruby przy obciążeniach - przekładnia redukująca obroty,
znamieniowej. częściowych, - sprzęgła elastyczne i rozłączne,
Jednocześnie (gamma)e=(alfa)e*(beta)e - skomplikowana konstrukcja mechanizmu przesterowania skrzydeł wymagająca zwiększonej - mech. zmiany skoku śruby napędowej o skrzydłach nastawnych,
Śr. zapotrzebowanie na en. elektr. w danym stanie eksploatacji: uwagi przez obsługę i zwiększająca koszty przeglądów i napraw. - obracarka wału i siln., hamulec.,
n
Pędniki azymutalne stos. są tam, gdzie od jednostki pływającej wymaga się bardzo dobrych Linia wałów
wł. manewrowych. Do takich jednostek należą holowniki portowe, redowe, promy, W przypadku silników wolnoobr. łożysko oporowe zazwyczaj jest zainst. w siln., za
N = Ä… Å" ² Å" N
pogłębiarki, barki i pontony. Nadają się również do jedn. wym. dyn. pozycjonowania. Mogą łożyskiem znajduje się obracarka. W przypadku siln. średnioobr. rozw. są różne może nie
el grupy " e i e i znam i
być mocowane do kadłuba na stałe lub być wciągane. Największe pędniki azymutalne zastos. wyst. w siln., jeżeli napęd śruby realizowany jest przez przekładnię mech. Wówczas łożysko
i = 1
na finskich lodołamaczach (5 000 kW, 5 m średnica śruby). jest w przekładni albo osobno (rzadko). Między przekładnią a siln. są inst. sprzęgła elastyczne
(podatne) zmniejszające drgania. (między wałem śrubowym a łożyskiem oporowym jest poł.
Pędniki okrętowe
Pędnik Voith-Schneidera- siła napędzająca wytwarzana przez pędnik jest osiągana przez sztywne). Jeżeli do przekładni dołączone są dwa (lub więcej) silniki, to pomiędzy silnikami a
Do najbardziej znanych pędników okrętowych należą: śru by okrętowe, koła łopatkowe,
ruch po kole płatów płaskich o zmiennym kącie natarcia. Obrót płatów odbywa się w przekładnią instaluje się również sprzęgło rozłączne. Hamulec - wojenne oraz jednostki , od
pędniki cykloidalne (Voith-Schneidera) oraz pędniki strugowodne. Mogą nimi również być
płaszczyz
nie wodnicowej pod dnem statku. Siła naporu może przybierać dowolny kier. w których wymaga się dużych zdolności manewrowych w celu zastopowania swobodnie
śmigła lotnicze i silniki turboodrzutowe.
płaszczyz
nie poziomej (360o). obracających się śrub. Położenie linii wałów powinno zapewniać możliwie głębokie
zanurzenie śrub. Jeżeli jest konieczne, to wał jest nachylony w płaszczyz
nie pionowej.
Śruby obejmują: śruby o skoku stałym, śruby o skoku nastawnym, zespoły dysza-śruba,
Pędnik strugowodny - zasysanie wody spod dna za pomocą pompy i wyrzucanie jej z pewną Istnienie łożysk wywołuje straty tarcia, co wiąże się z wydzielaniem ciepła. Straty te pokrywa
śruby superkawitacyjne (hmax=0,65), śruby tandem współbieżne i przeciwbieżne. Śruba jest
prÄ™dk. w kier. przeciwnym do zamierzonego kier. ruchu. Woda zasysana przez pompÄ™ moment obrotowy oddawany przez silnik. Wielkość strat okreÅ›lona jest wart. (1-ð-ðw).
pÄ™dnikiem hydraulicznym o osi poziomej, wzdÅ‚użnej, skÅ‚adajÄ…cym siÄ™ z 2÷7 skrzydeÅ‚
przechodzi przez st. zwężajÄ…cy siÄ™ kanaÅ‚ wlotowy, krÄ™gi robocze impelerów oraz prowadnice, Sprawność linii wałów -ð-ðw = 0.98 ÷ 0.99) uwzglÄ™dnia:
usytuowanych promieniowo w piaście, w jednakowych odstępach kątowych od siebie.
których celem jest zlikwidowanie prędk. obwodowych strumienia, Sprawność do 50 %. - straty w łożysku oporowym, jeżeli nie wchodzi ono w skład silnika głównego (łożysko
oporowe Mitchela: do 0.5%, wielokołnierzowe: do 2%),
Åšruba o skoku ustalonym
- straty w łożyskach nośnych: do 0.3%,
Najbardziej rozpowszechnionym pędnikiem jest śruba o skoku ustalonym. Stosunkowo
- straty w pochwie waÅ‚u Å›rubowego: 0.7 ÷ 1.5%,
prosta, łatwa w montażu, char. się stosunkowo wys. sprawn., małym ciężarem niskim
- straty w dławnicach grodziowych (nieznaczne).
kosztem. Wadą jest niemożność wykorzystania pełnej mocy siln. napędowego w war. innych
niż proj. (zmiana war. na skutek zmiany pogody, st. załad., stanu powie rzchni kadłuba) i
Wał śrubowy. ->Pełne lub drążone, wyważane statycznie lub dynamicznie. Na fragment w
mała elastyczność przy manewrach. Rodzaje: śruby B-Wageningen, Gawna.
pochwie nakłada się tuleję. Ułożyskowanie w pochwie wału: dwa łożyska (przednie:
Śr. śruby napędowej dla masowców i zbiornikowców ok. 0.65 zanurzenia konstrukcyjnego
1.5 ÷ 3 d, tylne: 4 ÷ 5 d). Åšrednica: wg przepisów Towarzystwa Klasyfikacyjnego.
(Tkonstr), dla kontenerowców około 0.74 Tkonstr
Zamocowanie śruby napędowej: na wcisk, na wpust, kołpak-nakrętka.
Wały pośrednie -> Pełne lub drążone, wyważane statycznie lub dynamicznie. Odkute w Sprzęgła nierozłączne podatne stos. do poł. wałów, które nie przenoszą sił naporu śrub Przekładnie mech. Klasyfikacja:
całości kołnierze lub końcówki stożkowe pod sprzęgła tarczowe. Długości stos. do typu i okrętowych. Zad. tych sprzęgieł jest zabezp. innych elementów gł. ukł. napędowego, a przede położenie osi wałów: równoległe, kątowe; ruch osi kół: zwykłe, obiegowe (planetarne); wart.
wlkości statku, z uwzględnieniem możliwości montażowych, rozmieszczenia łożysk, rozkł. wszystkim przekładni, przed drganiami oraz chwilowymi przeciążeniami w czasie przełożenia: redukcyjne, multiplikacyjne; liczba stopni: jedno- i wielostopniowe; liczba
obciążeÅ„ i możliwoÅ›ci wyk. (odkuwki, drążenie). Max dÅ‚ugoÅ›ci: 2÷6 m dla -ð30÷250 mm i manewrów, a także zabezpieczenie Å‚ożysk noÅ›nych przed dużymi siÅ‚ami reakcyjnymi, wałów napÄ™dzajÄ…cych i napÄ™dzanych: pojedyncze, rozdzielcze, zbiorcze; zmiana kier.
6÷12 m dla -ð250÷600 mm. A
ączone sprzęgłami sztywnymi. wywoływanymi łamaniem lub przemieszczaniem odcinków linii wałów. A
agodzą obrotów: nienawrotne i nawrotne; przesunięcie osi wałów: poziome, pionowe lub
nierównomierności przenoszonego momentu obrotowego, tłumią drgania skrętne, zmieniają współosiowe.
A
ożyska nośne. -> Jako łożyska nośne są stos. przede wszystkim łożyska ślizgowe z panwią częstość drgań skrętnych ukł. Umożliwiają względny, ograniczony obrót końców łączonych Przekładnie mogą mieć wbudowane łożysko oporowe oraz sprzęgła elastyczne i rozłączne
dzielonÄ… w poziomie i smarowane za pomocÄ… luz
nego pierścienia zanurzonego w oleju. cz. oraz ruch wałów przy niewielkim braku współosiowości (wpływ zmiany temp.). sterowane pneumatycznie lub hydraulicznie. Zmiana kierunku obrotów śruby napędowej jest
Ciepło tarcia odprowadzane jest przez przewodzenie i konwekcję do otoczenia lub za pomocą Elementem podatnym jest w obecnie produkowanych sprzęgłach guma ukształtowana w osiągana poprzez zastos. śruby o skrzydłach nastawnych, siln. nawrotnego albo przekładni
wody słodkiej lub morskiej przepływającej przez wężownicę umieszczoną w zbiorniku oleju. oponę, talerz lub stanowiąca wycinek koła. nawrotnej (rewersyjnej). Przekładnie nawrotne, z uwagi na skomplikowanie przekładni bud.
Stos. się również łożyska toczne. Wwysokoelastyczne sprzęgła RATO-S. Wysoko podatny łącznik skł. się z 4 wycinków się raczej dla mniejszych mocy napędu gł. W ukł. z siln. średnioobrotowymi są stos.
kołowych z nawulkanizowaną gumą i przykręcany do tarczy. Sprzęgła mogą kompensować przekładnie zębate czołowe jedno lub dwustopniowe o przełożeniu 1:4 (1:6). Obroty silników
A
ożysko oporowe. -> SÄ… to w zasadzie Å‚ożyska Å›lizgowe typu Mitchella z pÅ‚ytkami promieniowe, osiowe i kÄ…towe odksztaÅ‚cenia wałów współpracujÄ…cych ze sobÄ… maszyn. od 400 do 600 o/min, Å›ruby 80÷280 o/min. SÄ… to najczęściej przekÅ‚adnie o koÅ‚ach walcowych
wahliwymi. Jedno lub wielokołnierzowe (przy dużych siłach naporu) Doboru sprzęgła dokonuje się w oparciu o statyczną charakterystykę sztywności skrętnej, ewolwentowych z zazębieniem zewnętrznym lub wewnętrznym, z zębami prostymi lub
określającą kąt skręcenia w zal. od przenoszonego momentu. Określa się albo wymagany skośnymi. Jeżeli występuje załamanie linii wałów, to stos. się przekładnie stożkowe. Przy
Dławnica grodziowa -> Uszczelnienie przejścia wału przez gródz
wodoszczelną. Mocuje się nominalny moment albo współczynnik momentu zdefiniowany w katalogu producenta. Wart. wys. prędk. obrotowych (siln. szybkoobrotowy, turb. gazowa, turb. parowa) i wymaganej
je albo do pierścieni ustalających przyspawanych do grodzi albo do zdejmowanych płyt. nominalne- war., w których sprzęgło powinno pracować. dużej redukcji obrotów stos. się przekładnie czołowe planetarne.
Proste lub pochylone, dzielone lub niedzielone, smarowane smarem staÅ‚ym. - maksymalne - dopuszczalne do pracy krótkotrwaÅ‚ej, zwykle Mmax = 3 × Mnom
- niszczące; Parametry określające przekładnię to: przenoszona moc i moment obrotowy, sprawność,
A
ożyska i uszczelnienia pochwy wału śrubowego (stewy). A
ożyska smarowane wodÄ… lub - Mniszcz = (7 ÷ 9) × Mnom prÄ™dk. obrotowe (wejÅ›ciowa i wyjÅ›ciowa) i wynikajÄ…ce z nich przeÅ‚ożenie. Dla przekÅ‚adni
olejem. Tuleje łożyskowe z wkładkami gwajakowymi, lignofolowymi, lignostonowymi Pełne obliczenie i dobór sprzęgła jest możliwe przy znajomości charakterystyk całego ukł. wielowejściowych istotne jest także odstęp osi wałów, wynikający z minimalnego rozstawu
(klepki roztaczane po zamontowaniu i namoczeniu) też tuleje metalowo-gumowe. Woda przenoszenia mocy ( moce, obroty, średnie ciśnienia indykowane, sprawności, wymiary, przyłączonych siln. przełożenie kinematyczne przekładni
smarująca i chłodząca łożysko dopr. jest pod ciśn. do dziobowej cz. pochwy, uszczelnionej momenty bezwładności, & ).
dławnicą. (Gwajak- do 38% żywicy, dobre wł. przeciwcierne. Lignoston - drewno utwardzane n
=
- sprasowana brzoza. Lignofol - sklejane z cienkich płytek drewna i utwardzane). Na dużych Sprzęgła rozłączne ik we
statkach stos. się łożyska ślizgowe wylane białym metalem i smarowane olejem- eliminacja Konieczność stos. takich sprzęgieł pojawiła się z wprowadzeniem ukł. wielosilnikowych oraz
n
wy
korozyjnego oddziaływania wody morskiej. Uszczelnienia typu: Cedervall, Simplex, Sublime, prądnic wałowych. Zad. takich sprzęgieł jest umożliwienie wł. lub wył. dowolnego z siln. gł.
Supreme, itp. - nazwy firm. lub załączanie i odłączanie prądnicy napędzanej od linii wałów, przekładni lub podłączonej
Przełożenie dynamiczne przekładni
do wolnego końca siln. gł. W ukł. wielosilnikowych przekładniowych sprzęgła te są
Sprzęgła montowane albo wewnątrz albo na zewnątrz przekładni.. Na zewnątrz często stanowią jeden
Å"
N 30
wy
Elementy, które służą do poł. siln., wałów i ewentualnej przekładni w jedną całość. zespół z sprzęgłem podatnym - np. sprzęgło MESLU firmy Vulkan. Stos. są przede
Å"
Ä„ n N
M wy wy wy n
Instalowane ze względów technologicznych, montażowych oraz funkcyjnych. Systematyka: wszystkim sprzęgła cierne rzadziej hydrokinetyczne (małe moce). Istnieją również we
= = = Å" = Å"
i · i
d prz k
Å"
(rozłączne i nierozłączne), (sztywne i podatne). elektromagnetyczne. Cierne Zasprzęglenie nast. po wywołaniu nacisku elementów
N
M we we 30 N we nwy
tarciowych wykonanych w postaci powierzchni stożkowych lub tarczowych
Å"
Ä„ n
we
Sprzęgła nierozłączne sztywne.-> Sprzęgła te nie są rozłączane podczas pracy. Stos. są do (wielotarczowych). Docisk wywołany jest przez ciśnienie powietrza lub oleju.
łączenia elementów linii wałów. Rodz.: poł. kołnierzowe, sprzęgła kołnierzowe (tarczowe),
W dolnej cz. korpusu przekładni znajduje się zazwyczaj zbiornik oleju smarowego. W
łubkowe (małe średnice) oraz tulejowe. Przekładnie
przekładniach małych stos. jest smarowanie rozbryzgowe. W przekładniach dużych:
Przekładnie w napędach gł. stosuje się w celu dopasowania obrotów silnika do obrotów śruby.
smarowanie obiegowe za pomocą pompy z napędem elektrycznym lub napędzanej od
Oprócz tego są stosowane zawsze tam, gdzie wymagana jest redukcja lub podwyższenie
przekładni. Chłodzenie oleju za pomocą wody słodkiej lub morskiej przepływającej przez wężownicę
prędkości obrotowej. Współcześnie, w napędach gł. stos. są przekładnie mech., hydrauliczne
umieszczoną w zbiorniku albo w osobnej chłodnicy.
lub ele ktryczne.
N
n
M
Sprawność przekÅ‚adni wynosi 98 ÷ 99%. (wiÄ™ksza dla wiÄ™kszych przekÅ‚adni). StrumieÅ„
ciepła jaki należy odprowadzić od przekładni (w oleju smarowym) wynosi:
)
Q = Å" (1 - ·
N
we
prz
Dobór przekładni wykonuje się w oparciu o wart. współczynnika momentu (spełnienie war. Strona 1
wytrzymałościowych, łącznie z przeciążeniem określonym np. klasą lodową) oraz potrzebną Układ elektrowni okrętowych
wart. przełożenia. Dla przekładni np. dwusiln. należy dodatkowo uwzględnić minimalny 3 rozwiązania napędu prądnic wytw. energię elektryczną stos. w elektr. okr
odstęp między siln. Dla przekładni jednowejściowych: poziome przesunięcie osi w ukł. Dobór mocy elektr. i wlk. prądnic
dwusilnikowych, pionowe przesunięcie osi- napęd gł. jednym silnikiem. Strona 3
Dobór mocy elektr. okr
Przekładnie planetarne - w przekładni planetarnej oś obrotu przynajmniej jednego koła Określenie mocy elektr
zębatego zmienia swoje położenie względem korpusu. Koła obiegowe (satelity) są Strona 4
ułożyskowane w obrotowym jarzmie tak, że mogą toczyć się po kołach centralnych (zwanych Met. wykorz. dane wskaz
nikowe
słonecznymi lub gł.) o osiach stałych. Jedno z kół centralnych (o zazębieniu wewn.) jest Met. analit-bilansowa
nieruchome. Uzyskuje się wówczas jednakowe zwroty obrotów wału wejściowego i Wsp. obciążenia
wyjściowego. Jeżeli w zespole: koło centralne c, satelita s, jarzmo j, wieniec w Wsp. jednoczesn
unieruchomione zostaje jarzmo, to uzyskuje się przeciwne zwroty wału wejściowego i Pędniki okrętowe
wyjściowego (taką przekładnię nazywa się pseudoplanetarną.) Śruby obejmują
Åšruba o skoku ustalonym
Przedział maszynowy statku Strona 5
Na każdym statku z własnym napędem znajduje się co najmniej jedno, wydzielone w Śruba o skoku nastawnym
kadłubie, pomieszczenie zwane przedziałem maszynowym lub siłownią. W pomieszczeniu Wady:
tym znajdują się: główny lub główne silniki napędowe, zesp. prądotwórcze oraz urządzenia i Pędniki azymutalne
maszyny pomocnicze niezbędne dla ich prawidłowej pracy. W przedziałach maszynowych Pędnik Voith-Schneidera-
inst. się również szereg dodatkowych maszyn i urz. zwanych urz. ogólnookr., których Pędnik strugowodny
obecność jest podyktowana różnymi funkcjami, jakie musi spełniać statek. Większość Strona 6
wyposażenia maszynowego znajduje się w przedziale maszynowym, a tylko nieliczne jak Układ transmisji mocy
maszyna sterowa, wciągarki, awaryjny zespół prądotwórczy są usytuowane poza tym Linia wałów
przedziałem. Wał śrubowy
Przedział maszynowy może być umieszczony na: śródokręciu, tzw. półrufie; rufie. Strona 7
O położeniu decyduje projektant kadłuba w zal. od przewidywanego ciężaru sił. i Wały pośrednie
wymaganego miejsca. Na dużych statkach towarowych do przewozu ład. masowych A
ożyska nośne
(zbiornikowce, gazowce) przedział maszynowy jest usytuowany na rufie. A
ożysko oporowe
Przedział maszynowy ograniczają: od dołu- dno podwójne, od strony dziobu i rufy- grodzie Dławnica grodziowa
poprzeczne, od boków- burty statku, od góry- szyb maszynowy (pokład na ro-ro i promach). A
ożyska i uszczelnienia pochwy wału śrubowego
Na statkach handlowych bud. się z reguły jedno pomieszczenie maszynowe. Dwa Sprzęgła
pomieszczenia stosuje się na większych jedn. wojennych, dużych statkach pasażerskich, Sprzęgła nierozłączne sztywne
katamaranach. Takie rozw. jest podyktowane wzglę dami bezp. żeglugi dla tych jedn. Strona 8
Często w przedziale maszynowym wyodrębnia się pomieszczenia, w których instaluje się Sprzęgła nierozłączne podatne
grupy urz. o określonym przeznaczeniu. W ten spos. powst. np. przedział zespołów Sprzęgła rozłączne
prądotwórczych, przedział chłodniczy, przedział pompowy (zbiornikowce), itp. W odrębnych Przekładnie
pomieszczeniach znajdują się również: CMK, wirówki paliwa i oleju, warsztat mechaniczny, Strona 9
elektryczny, Przekładnie mech.
Parametry określające przekładnię
Przełożenie dynamiczne przekładni
Strona 10
Dobór przekładni
Przekładnie planetarne
Przedział maszynowy statku