DSC03200 [800x600]

Rozdział 5

Planowanie — cele i metody

Planowanie — pojęcie i zakres, określanie celów i misji organizacji

W części I książki przedstawiono miejsce phnowania jako pierwszego działania w łańcuchu zarządzania organizacją. Według K I.. Actofla (1993.135): .Planowanie jest projektowaniem przyszłości, jakiej pragniemy oraz skutcc* nych środków Jej realizacji⁰. Powszechnie przyjmuje się. że proces phnowania obejmuje dwa sprzężone ze sobą działania: wyznaczenie cdńw organizacji oraz sposoby ich osiągnięcia.

Cek planowania zależą od wielu czynników. a najważniejszy jest system zarządom*, czy. jak uważają ekonomiści. zastosowana formuła zarządzania.

W systemach zarządzania stosowanych w Polsce przed transformacją (1989 rj. określanych również terminem zarządzania nakazowo-rozdzklczcgó. planowanie polegało na opracowaniu dokumentu, którego wykonanie było konieczne pod określonymi rygorami. Niespełnienie zadań wyznaczonych w planie pociągało za sobą pewne konsekwencje prawne, takie jak. pozbawienie pracow ników premii, a niekiedy zwolnienia z pracy. Plan był dokumentem obligatoryjnym. opracowywanym najczęściej na zewnątrz organizacji, znajdującej się wyżej W strukturze biurokratycznej. Istniało odgórne rozdzielnictwo zasobów finansowych i rzeczowych, o czym decydowali urzędnicy.

Na przykład dana organizacja miała zrealizować pbn otrzymany ze zjednoczeni] branżowego. Z kolei to zjednoczenie dostawało plan z ministerstw! do którego wytyczne sporządzała tzw. Komisja Planowania. Był to najwyższy organ władzy państwowej, na którego czele stal wicepremier odpowiedzialny za sprawy gospodarcze kraju. W ten sposób tworzono hierarchiczny system planowania.

W gospodarce rynkowej planowanie ma inny charakter. PUn jest dokumentem. który jest wewnętrzną sprawą organizacji. Jak pisie S. Sudoł 12005), samodzielność planistyczna jest logiczną konsekwencją i równoczesnym warunkiem samodzielności decyzyjnej organizacji. Proces planowania jest najczęściej poprzedzony działaniem nazywanym prognozowaniem. Prognozowanie polega na