116 Piotr Skeris
określonych znaków. Oddziaływanie takie wzbudza poprzez wywołanie zderzenia by
informacji pewien proces intrapersonalny w większym stopniu sterowany indywi- cic
dualnymi predyspozycjami jednostki niż w przypadku interakcji z realnymi członkami grupy. Można przypuszczać, że stabilność oddziaływań elementów struktury mi
społecznej jest wówczas słabsza. Na krańcu tego kontinuum znajdują się grupy ak- jed
lualnie nie istniejące czy to przeszłe, jak np. otoczenie z okresu dzieciństwa, czy też oni
wyimaginowane, jak w przypadku tworzenia wizji przyszłości’. w 1
Wówczas o oddziaływaniu grupy odniesienia można mówić jedynie w sensie i d
indywidualnej organizacji postaw jednostki i ich wzajemnych związkach. Nie umoż- ró’
łiwia to jednak poszukiwania genezy tych postaw w elementach struktury społecz- sp
nej. Analiza takich wpływów, włączonych w zakres teorii grup oddziaływania może nc
być pożytecznym narzędziem wyjaśniania zachowań z dziedziny dewiacji społecz- os
Kryterium przynależności. Wyróżnianie grup odniesienia ze względu na przy- je
należność częściowo pokrywa się z kryterium stopnia interakcji, gdyż z samej deft- pi
nicji przynależność do grupy wiąże się z częstszymi interakcjami w jej obrębie niż na zewnątrz. Jest ono nieostre również z tego względu, że nie uwzględnia wspo- vv
mnianego już konfliktu dwu grup przynależności, jak to ma miejsce w przypadku u
poszukiwania zakotwiczenia postaw w układzie rodzice - rówieśnicy4. Pozwala ono ^
tylko formułować przypuszczenie o silniejszym oddziaływaniu grup przynależności o zagęszczonej sieci interakcji i wysuwać przypuszczenie co do warunków wyboru innych układów odniesień’.
_Kryterium czasu. Wspomnieliśmy inż. że o oddziaływaniu tmm nóniky.lm!* P