DSC04201

^ 9.2.7. Pszenżyto (Triticale)

Pszenżyto to nowy rodzaj zboża, powstały ze skrzyżowania pszenicy (Triticum) z żytem (Secale). Przy jego tworzeniu duży wkład mieli też polscy hodowcy, fis zawdzięczamy, że zboże to w ostatnich latach stało się bardzo popularne już nie tylko w Polsce, ale i w wielu innych krajach. Zdaniem wielu autorów pszenżyto może z powodzeniem konkurować z pszenicą, gdyż ma mniejsze wymagana glebowe, i z żytem — ma większą wydajność i wyższą wartość odżywczą.

Skład chemiczny ziarna pszenżyta jest typowy dla ziarna innych gatunków zbóż ^Podstawowymi składnikami są węglowodany, głównie skrobia (50-60%) oraz białko (fc>owvżei lOTffiPszenżyto charakteryzuje się jednak większą zmiennością w składzie chemicznym niż pozostałe zboża. Zmienność ta dotyczy też samego wyglądu nasion, pasiona, które są bardzo pomarszczone, zawierają relatywnie mniej skrobi, a więcej białka, włókna i tłuszczuO Wynika to ze złego wypełnienia ziarna, a tym samym mniejszego stosunku bielma do okrywy owocowo-nasiennej i znajdującej się tuż pod nią warstwy aleuronowej.CŚV przypadku białka jego zawartość w niektórych pierwotnych formach pszenżyta przekraczała często nawet 20%J W miarę jednak postępu hodowlanego nad poprawą wypełnienia ziarna następowało zmniejszenie zawartości tego składnika. Obecnie można przyjąć, że ilość białka w ziarnie pszenżyta jest podobna lub nieco większa niż w ziarnie pszenicy,'Białko to jesFpoza tym bogatsze w lizynę niż białko pszenicy, a jej bezwzględna zawartość w jednostce wagowej tego zboża jest z reguły większa niż w życie i pszenicy?Pod względem zawartości tłuszczu i składników mineralnych ziarno pszenżyta nie wykazuje istotniejszych różnic w porównaniu z żytem i pszenicą. INie obserwuje się też większych różnic w poziomie energii brutto, natomiast zawartość energii metabolfcz-npj dla drnhin w pszenżycie jest znacznie większa.niż w żydft> Wynika to stąH^ że ^ziarno pszenżyta zawiera mniej, cy-porownanin^żytem, substancji antyodżywczydi i charakteryzuje się wyższą strawnośdą składników pokarmowych^

Mniejsza zawartość substancji antyodżywczych w pszenżyde aniżeli w żyde sprawia, że zboże to można podawać zwierzętom w większych ilośriach niż. żyto) a symptomy, jakie się ^serwuje' przy dużych dawkach żyta, występują tutaj znacznie rzadziej i w mniejszym stopniu^Pszenżyto daje dobre wyniki w tuczu świń. W drugim okresie tuczu może być nawet stosowane jako jedyna pasza zbożową^Pszenżyto podawane w mieszankach jako wyłączne zboże (w mieszankach uzupełniających 75%, a w mieszankach pełnodawkowych do 86-90%) w każdym z zestawów paszowych dawało lepsze rezultaty w tuczu (przyrosty, zużyde paszy) niż żyto, a nawet jęczmień^Przy bilansowaniu dawek z udziałem pszenżyta należy jednak brać pod uwagę jego wdąż zmieniający się skład chemiczny i duże wahania w zawartośd związków antyodżywczych, toteż z tego względu bezpieczniej stosować bardziej umiarkowane ilośd tego zboża.

Pszenżyto w znacznie większym stopniu niż żyto nadaje sie też do żywienia drobiu7*M5żeT)yć stosowane w mieszankach dla. starszych kurcząt iJcur niosek w ilośd do 30—40%, a dla brojlerów — do 20%) Natomiast w żywieniu przeżuwaczy aamcLĘSzenżyta może zastępować inne zboża praktycznie bez ograniczeń.