DSC04209

AHY W Y NT |'₍ l 'i i W ANIA I NTH ATYORAF1A

AHY W Y NT |'₍ l 'i i W ANIA I NTH ATYORAF1A

ubllkowanym przez

iym	l>rofiiu
o,	heniu-
) W# raźni	k-T/.niki ^|(‘ inne
frak	teji 4—
omia	ry ulo-
•lodu	z pól-
echy	rozpo-

toinu, Ucząc od dołu, poziomowi ¹ ,y a plajitoconu obrzeżeniu /-4toki Puckiaj |

s/ysu (lłllłlł).

‘ Oblioiont przez j\ Elzaohowsklogo (w: .). 10. Mo Juki, 19 79dj petrograficino gliny zwałowej Htadiału kaszubskiego są wyi w\i gUny zwulowej' stadia! u głównego. Materiał żwirowy we 10 mm pochodzi z południowej czyści niecki bałtyckiej, a p( tenia dłuższych osi glnzików świadczą o posuwuniu się lądo nocnego zachodu ku południowemu wschodowi. Podobne cc znal J. Rzechowski (1980) w glinie zwałowej w Dawidach, nawierconej tam (A. Makowska, 1980) powyżej morskich osadów eemu i pod młodszymi' osadami lodowcowymi zlodowacenia pólnocnopolskiego.

Pomiędzy Gdańskiem i Gdynią glinie zwałowej stadiału kaszubskiego towarzyszą od góry piaski przeważnie drobnoziarniste, miejscami z niewielką domieszką piasku różnoziarnistego i żwiru, a częściej z domieszką i wkładami mułku i iłu. Osady te są znane od dawna w wielkich wychodniach w* strefie krawędzi Pojezierza Kaszubskiego, ale warunki ich powstania nie były dotąd bliżej określone. B. Halicki (1951b) był skłonny korelować je z serią skaerumhede. J. E. Mojski (1979e) uważa jednak, że osady te powstały w warunkach deglacjacji arealnej pod-podczas zaniku lądolodu* stadiału kaszubskiego i tworzą obecnie wielkie pogrzebane kemy i tarasy kemowe w strefie rozciągającej się z południowego wschodu ku północnemu zachodowi. Na obszarze¹ bardziej południowym osadom tym odpowiadają pozycją stratygraficzną i wiekiem miąższe osady zastoiskowe, głównie iły zastoiskowe i warwowe zmne z Brachlewa, Tychnów, Kwidzyna, Opalenia, Grudziądza i z innych miejscowości, tworzące dolną część II fluwioglacjałuj w podziale R. Ga-lona (1934).

Dane te świadczą, że pierwszy poeemski poziom lodowcowy nad dolną Wisłą (według A. Makowskiej dwudzielny na obrzeżeniu Żuław Wiślanych) występuje tam powszechnie i jest oddzielony od osadów leżących wyżej osadami nieglacjalnymi, świadczącymi o zaniku lądolodu. Zanik ten zaznacza się w najbardziej nawet północnych krańcach Niżu Polskiego, na obrzeżeniu Zatoki Gdańskiej i Puckiej. Sytuacja taka świadczy o wycofaniu się lądolodu przynajmniej na obszar niecki Bałtyku. Tyle fakty geologiczne. A zatem należy zgodzić się, że osady stadiału kaszubskiego występują w pozycji stratygraficznej dawnego stadiału szczecińskiego i ich powstanie odpowiada warunkom paleogeogra-ficznym jakie wcześniej zdefiniowano dla tego odcinka czasu na początku zlodowacenia pólnocnopolskiego (J. E. Mojski, 1969c).

Jeżeli więc należy zrezygnować z nazwy „stadiał szczeciński”, to tylko z tego względu, że odpowiednich osadów tego wieku w okolicach Szczecina nie udało się stwierdzić podczas nowszych badań (J. E. Mojski, 1979c). Osady uznane dawniej za powstałe w czasie tego nasunięcia są wyraźnie starsze i korelować je należy ze zlodowaceniem środko-wopolskim, a być może częściowo i południowopolskim. Zlodowacenie północnopolskie pozostawiło tam jedynie stosunkowo cienką warstwę gliny zwałowej i osadów innych facji lodowcowych (J. E. Mojski, 1979c), które pokryły powierzchnię zbudowaną z osadów bardzo różnego wieku i genezy.

Less stadiału kaszubskiego (sandomierskiego) może odpowiadać jedy-