DSC04241

obniżenie pH na skutek dodatku innego kwasu. Serwatki te różnią się składem chemicznym. Największe różnice dotyczą zawartości laktozy. Jest jej mniej w serwatce twarogowej, gdyż część tego cukru została zużyta w procesie fermentacji Mniejsza zawartość laktozy, a także tłuszczu powoduje, że wartość energetyczna serwatki twarogowej jest mniejsza niż podpuszczkowej. Natomiast ilość białka oraz związków mineralnych (szczególnie wapnia) jest większa w serwatce twarogowej niż w podpuszczkowej. Serwatka jest dość bogatym źródłem wapnia i witamin z grupy B, z wyjątkiem serwatki podpuszczkowej, znaczna bowiem jej część pozostaje w serach.

Serwatka, niezależnie od jej pochodzenia, jest paszą o małej zawartości składników pokarmowych. Można przyjąć, że do zastąpienia pod względem energetycznym 1 kg ziarna jęczmienia potrzeba 14 lub 17 litrów serwatki (odpowiednio podpuszczkowej lub twarogowej). Ze względu na bardzo dużą zawartość wody, około 93-95%, serwatka jest paszą trudną w zagospodarowaniu. Zagęszczanie, a w jeszcze większym stopniu suszenie, ułatwiają transport serwatki i obniżają jego koszty. Suszenie jest procesem energochłonnym i podnoszącym cenę produktu. Pomimo wysokich kosztów część serwatki jest suszona, a otrzymywany produkt znajduje szerokie zastosowanie. Może być jednym z komponentów w preparatach mlekozastępczych. Serwatka jest paszą węglowodanową.

Serwatka znajduje zastosowanie w żywieniu tuczników, którym można ją podawać do woli — dobre wyniki tuczu uzyskuje się, gdy jej maksymalny udział w dawce nie przekracza 15 kg i zmniejsza się jej ilość w końcowej fazie tuczu. Ze względu na niewielką zawartość składników pokarmowych serwatka musi być skarmiana z paszą treściwą o odpowiedniej ilości białka.

Serwatkę stosuje się bez przetwarzania, jedynie serwatkę podpuszczkową najlepiej jest wcześniej zakwasić, gdyż szybko ulega zepsuciu. Do zakwaszania można zastosować kwas mlekowy, kwas solny lub ocet.

Duży udział serwatki w tuczu świń powoduje zwiększone wydalanie wody z organizmu zwierzęcia, co oznacza zwiększoną produkcję gnojowicy. Jest to ważne przy planowaniu pojemności zbiorników na gnojowicę.

Maślanka jest produktem ubocznym powstającym przy produkcji masła. Zawiera niewielką ilość tłuszczu (0,1-1%), natomiast niemal całe białko mleka, składniki mineralne oraz witaminy z grupy B. Wartością pokarmową zbliżona jest do mleka chudego. Znajduje ona zastosowanie w żywieniu świń i cieląt, jednak w większych ilościach może powodować biegunki. Maślankę skarmia się świeżą.

Twarogi odpady przy produkcji serów, dawniej stosowane w chowie drobnotowarowym, obecnie mają bardzo ograniczone zastosowanie. Są bogate w białko, jednak znaczna ilość wody w produktach serowarskich utrudnia ich stosowanie. Mogą być podawane dla drobiu oraz zwierzętom mięsożernym, jeśli nie obniżają nadmiernie pH dawki pokarmowej. Wartość energetyczna przedstawia się następująco: dla drobiu twaróg chudy 5,1 MJ EM/g, zaś dla zwierząt futerkowych mięsożernych twaróg chudy 0,8 oraz twaróg tłusty 1,4 MJ EM/kg.

Kazeina i inne produkty. Kazeina charakteryzuj e się bardzo dużą ilością białka ogólnego. Spośród wszystkich produktów mleczarskich zawiera najwięcej lizyny.

293