DSC04825 (2)

n 5AMUKZ.ĄD TERYTORIALNY

1-2/2009

Tomasz Grzegorz Grosse - Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego'. jaKie zasaay...

mm®

i

1 B W p Md		MB ^Nąrpdpy/e:Strategiczne;Ramy.Odniesienia-'.
] ■T	Podniesienie konkurencvinośd Dolskich regionów:
	•    wspieranie rozbudowy Infrastruktury, •    wykorzystywanie zasobów środowiska przyrodniczego Jako potencjału -rozwojowego, •    wsparcie dla ochrony i poprawy stanu materialnego dziedzictwa kulturowego, ■    wspieranie rozwoju infrastruktury naukowo-badawczej i edukacyjnej oraz działalności badawczo-rozwojowej, ■    wsparcie rozwoju instytucji szkoleniowych, •    upowszechnianie dostępudo usług elektronicznych, •    wspieranlerozwoju regionalnej przedsiębiorczości, •    rozszerzanie zasięgu oddziaływania obszarów metropolitalnych oraz innych dużycbmiast.	1 orzeciwdziałanie ich mareinalizacii
		SDołecznei. eosoodarczei i orzestrzennei
		(cel 5 NSRO): •    pełniejsze wykorzystanie potencjału endogenicznego największych ośrodków miejskich, *    przyśpieszenie rozwoju województw Polski Wschodniej, •    przeciwdziałanie marginalizacji i peryferyzacji. obszarów problemowych, *    wspomaganie rozwoju współpracy terytorialnej.
2.	Wvrównvwanie szans rozwoiowvch obszarów orob(emowvch:
	- wspieranie, rozwoju infrastruktury, . ■    wspieranie procesów modernizacyjnych i drobnej przedsiębiorczości, W tym usług, •    wspieranie działań wykorzystujących specyficzne uwarunkowania rozwoju regionów, np.tuiystyczno--krajobrazowe, — •    wspieranie rozwoju sieci osadniczej i miejskiej, •    wspieranie rozwoju mieszkalnictwa, ■    wspieranie samorządów i organizacji pozarządowych.
3.:	Obszarv Droblemoy/ę:	Obszaru problemowe;
	•    obszary wiejskie, •    obszary koncentracji przemysłu, •    obszary cechujące się niekorzystnymi warunkami położenia, •    obszary wymagające szczególnych działań na rzecz poprawy stanu środowiska.	•    rewitalizacja zdegradowanych części miast, •    obszary poprzemysłowe i powojskowe, •    województwa wschodniej Polski, •    obszary objęte współpracą terytorialną (m.ln. przygraniczne).

2) dążenie do spójności ekonomicznej, społecznej i przestrzennej na obszarze całego kraju i w regionach²⁴,

3.).-przecLwdziałanie. negatywnym trendom demograficznym (starzenie się społeczeństwa, spadek liczby urodzeń, emigracja siły roboczej) i kształtowanie zasobów ludzkich niezbędnych dla rozwoju regionalnego,

4)    efektywne zaangażowanie polityki regionalnej państwa przy rozwiązywaniu problemów energetycznych kraju i regionów²⁵,

5)    przeciwdziałanie negatywnym zjawiskom związanym ze zmianami klimatycznymi, w tym zwłaszcza w wybranych regionach (obszarach strategicznej interwencji państwa)²⁶,

6)    poprawa potencjału administracyjnego dla prowadzenia polityki .regionalnej państwa oraz wprowadzanie do tej .polityki kryteriów dobrego rządzenia (goodgovemance)^v.

of Common Market Studies* 2006/1, voL 44, s. 77-112; Si Borras, The Innmation Policy oflhe European Union. From Gówfnment to Gowmance, Cheltenham, -Northampton 2003,8.61; H. Prange, R. Kaiser, Missing the Lisbon Target? Multi-Level Innomtion and EU Policy Coordination, .Journal of Public Policy" 2005/2. voL 25, s. 241-263; R. Ćappel-lin, LttemationaLKnowledge andJnnovation Networks for Eu_: ropeon htegmtion, Cohesion, and Enlargement, „International Social Science Journal" 2004/180, s. 207-225.

²⁴ Jest to wyzwanie nawiązujące do polityki spójności UE, w tym również wyzwania związanego ze spójnością terytorialną.

“Pot W Kwinta, Inwestycje tkwię w blokach, „Energia i Przemysł’ październik 2007, s. 10-13. Por. także M: Jachymek, Zintegrowane podejście do polityki-rozwoju. Polityka spójności-a bezpieczeństwo energetyczne Unii Europejskiej, vr. T.G. Grosse, A. Gałek (redL), Zintegrowane podejście do polityki rozwoju -rola polityki spójności. Warszawa 2008, s. 11-46.

“Pot Czwarte sprawozdanie w sprawie spójności gospodarczej i społecznej, Komisja Wspólnot Europejskich. COM(2007) 273, wersja ostateczna, SEK(2007) 694, Bruksela, 30.5.2007 r.; Dl Hubner, Reflections on Futurę of Cohesion Policy, SPEECH/08/174, Maribor, 7.04.2008 r.

“Diagnoza jakości realizowania polityk terytorialnych w Europie przeprowadzona w sieci ESPON wskazuje na trudności koordynacji zarządzania w. Polsce, zwłaszcza w układzie horyzontalnym, np. między różnymi samorządami województw lub w zakresie kooperacji polityki rozwoju w ramach określonego województwa. Pot Goverńance ofTerritorial and Urban Policles from EU to Local Level, Finał Report, Part L Summary, ESPON Project 2.3.2., Luksemburg 2007,8.36. Na temat unijnych standardów w zakre-

I

.Projektując cele dla Krajowej Strategii P Rozwoju Regionalnego, należy także wziąć i pod uwagę odpowiednie fragmenty obowią- || żujących dokumentów prawnych i strategicz- W nych. Na przykład ustawa o zasadach prowa- "1 dzenia polityki rozwoju stawia następujące jgj cele polityce rozwoju (w art. 2):.zapewnienie trwałego i zrównoważonego rozwoju kraju, _ zapewnienie spójności społeczno-gospodar- || czej i przestrzennej, także w wymiarze regio- |f nalnym; podnoszenie konkurencyjności go- g spodarki oraz tworzenie nowych miejsc pracy j| w skali krajowej, regionalnej lub lokalnej. Na- M leży zauważyć, że drugi spośród tych celów M jest w znacznym stopniu ukierunkowany na i wyrównywanie szans rozwojowych między poszczególnymi regionami kraju, natomiast trzeci cel odnosi się do poprawy konkurencyjności, gospodarki (w wymiarze horyzontal- i nym). Wśród dokumentów strategicznych do I celów- polityki regionalnej państwa odnoszą $ się w największym stopniu: Strategia Roz-1 woju Kraju 2007-2015“ (SRK) i Narodowe | Strategiczne Ramy Odniesienia 2007-2013²⁹ (NSRO). Oba dokumenty wskazują na dwa główne cele polityki regionalnej,.tj.: 1) wzrost I konkurencyjności polskich regiohów oraz 2) ^;fj wyrównywanie szans rozwojowych województw. Strategia Rozwoju Kraju dodatkowo J| wskazuje na potrzebę sprzyjania spójności l ekonomicznej, społecznej i terytorialnej (co a ma jednak wydźwięk zbliżony do postula-1| tu wyrównywania szans rozwojowych). Ze- J •stawienie celów tych dwóch dokumentów i przedstawiam w tabeli 2j.

Analiza ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju oraz obu dokumentów strategicznych wskazuje na potrzebę uwzględnienia ]§ w nowej-strategii polityki regionalnej państwa sg zarówno celu poprawy regionalnej konkurenr w cyjności, jak również wyrównywania szans M

się dobrego-rządzenia; European Gowmance. A White paper, Commission of the European Communities, Bruksela, 25.7.20011, COM(2001) 428 finał.    £

^u Pot.-Strategia Rozwoju Kraju 2007-2015, s. 74-77.    W

ⁿPor. Polska: Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007- j| -2013 wspierające wzrost gospodarczy i zatrudnienie, s. 68-73. «

rozwoj-owych regionów oraz dążenia do spójności ekonomicznej, społecznej i terytorialnej. Istnieje potrzeba sformułowania celu, będącego podstawą dla ukierunkowanej przestrzennie interwencji polityki regionalnej państwa, a także przedstawienia listy najważniejszych obszarów problemowych. Jednocześnie lepszą podstawą dla dalszych^- prac programowych jest Strategia Rozwoju. Kraju, aniżeli NSRO. W Strategii przedstawiono bardziej klarownie i spójnie cele oraz priorytety polityki regionalnej państwa, a także propozycję głównych obszarów problemowych. Jednak zapisy Strategii wymagają w wielu miejscach uzupełnienia i uszczegółowienia. Poniżej przedstawiam autorską propozycję trzech celów i priorytetów polityki regionalnej państwa. Odnosi się ona także do wcześniej omówionych wyzwań dla^- tej polityki, propozycji zasad oraz innych opracowań eksperckich³⁰.

³⁰ TG Grosse, Propozycja założeńs. 73-97; patrz przypis 12.