DSC04828 (2)

fiu SAMORZĄD TERYTORIALNY

1-2/200 9.¹, Tomasz Grzegorz Grosse - Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego: jakie zasady.

obszary nadmiernie uzależnione od jedno-J| stronnej lub tradycyjnej działalności gospo-|| darczej. Są to obszary wymagające restruk-sS turyzacji- gospodarczej, rynku pracy, stanuSg _ środowiska naturalnego lub dywersyfikacji^ specjalizacji regionalnej gospodarki. Z uwh-S gi na specyficzne uwarunkowania regional-fl ne należy szczegółowo określić propozycją działań rozwojowych.

3.    Obszary cechujące się szczególnymi wa-|| runkami geograficznymi, które mogą utrud-ffl! Siać możliwości rozwoju⁴⁰. Wśród talach^ obszarów należy wymienić region dólnęjll Wisły i Żuław, obszary górskie, nadmor-S sicie, itp Propozycja działań w programiejg operacyjnym powinna być dostosowana dofj specyficznych uwarunkowań regionalnych poszczególnych obszarów.

4.    Obszary zagrożone klęskami naturalnymi-,Ij

w tym związanymi ze zmianami klima-g tycznymi Dotyczy to zwłaszcza obszarówg zagrożonych (lub dotkniętych) powodziami,® gwałtownymi wichurami lub trąbami po-! wietrznymi, sztormami, niedoborami' wodyff pitnej itp. Obszarem wsparcia mogą być» ewentualnie tereny o wyjątkowych walorach! przyrodniczych. W zależności od obszaru in-S terwencji należy wybrać określone działania-'^ polityczne.    m

5.    Obszary objęte interwencją polityki ener-Jj getycznęj państwa. Chodzi o zintegrowanie® wybranych działań polityki sektorowej z po-¹ lityką regionalną państwa, zwłaszcza w re-fj gionach, które muszą dokonać poważnych^ inwestycji infrastrukturalnych w zakresie! energetyki; Działania mogą obejmować| wsparcie dla inwestycji w czystą produkcję! energii, rozwój infrastruktury o znaczeniu! ogólnokrajowym,, wsparcie działań badaw-i czo-rozwojowych lub wprowadzanie nowychsjj technologii, działania zmniejszające zużycięła tradycyjnych źródeł energii lub zanieczysz¹!

i

celu poprawę wewnętrznych zasobów regionalnych. Mogą m.in. obejmować wspieranie rozwoju infrastruktury modernizację gospo-dafkiTB gionalnejTTTJZwójTegionalne; przedsiębiorczości, rozwój zasobów ludzkich i przeciwdziałanie bezrobociu, stymulowanie sied osadniczej i miejskiej, wspieranie mieszkalnictwa, ochronę lokalnych zasobów przyrodniczych, kulturalnych i rozwój turystyki, wzmacnianie regionalnego i lokalnego potencjału administracyjnego itd.³⁹ Kategorią interwencji zbliżoną do tej dotyczącej regionów peryferyjnych może być pomoc dla regionów o znaczącym udziale obszarów wiejskich. Jest to. przykład obszaru interwencji, gdzie polityka regionalna państwa, powinna realizować działania nie tylko w odniesieniu do terenów wiejskich, ale szerzej, w powiązaniu z całym regionem i jego najważniejszymi ośrodkami miejskimi. Działania powinny obejmować dywersyfikację działalnośd rolniczej, leśnej i turystycznej oraz unowocześnianie działań w tradycyjnych segmentach gospodarki Ponadto, powinny obejmować zadania zwiększające powiązania-funkęjonalne‘między wsią i miastami, wzmacniające sieć osadniczą i miejską, w tym wspierające rozwój stolic województw.

2. Obszary koncentracji przemysłu, poprze-mysłowe lub powojskowe, jak również

*Por. E Barry, Enlargement and the EU Pertpheiy: Introduc-tion, .The Word Economy" 2004/6, vol 27, s. 753-759; G. Baudelle, G Guy, The Peripheml Areas of Western Europę and EU Regional Policy: Prospectm Scenarios, referat przedstawiony na konferencji RS A: Europę at the margins: EU re-gionalpolicy.peńphemlity Scrumlity, Angers 15-16.04.2004 r.; B. Pynea, S. Ennis (red.), Compctingfirnthe Periphey, Londyn 1997; A. Giunta, EMartmelli, The ImpactofPost-Ford-ist Corporate Restructuring in a Peripheml Region, w: A. Amin, J. Tomaney (red.), Behind the Myth of Europom Union. Pros-pectsfor cohesion, Londyn 1995; D. North, Et Smallbonc, Dadopmg entrepreneurship and enterprise in Europe‘s peripheml rund artas: Sonie issues fading Polity-makers, „European Planning Studies", 2006/1, voL 14, s. 41-60; H. Wiig, A. Isaksen, Inmwation in Ultra-Periphcral Regions: the Case of Flnnmark and Rumi Areas in Norway, Oslo 1998; -A. Olech-nicka, Regiony peryferyjne..:, T.G. Grosse, Innowacyjna gospo-darita..

t&czenia środowiska naturalnego, wsparcie i.ninwestycji energetycznych przedsiębiorstw nritp.

-6vuPbszary objęte interwencją polityki przeor ci wdziałającej zmianom demograficznym ,-rlub polityki migracyjnej. Chodzi o zinte-.i^growanie wybranych polityk rządu z poli-... tyką regionalną państwa, w szczególności ■ w regionach, gdzie występują największe •: problemy demograficzne, w tym związane

*    z nasiloną migracją. Działania powinny być .. komplementarne z przedsięwzięciami poli-

•    - tyk regionalnych, zwłaszcza w zakresie rozwoju zasobów ludzkich.

7. Inne strategiczne działania rządu, wymagające integracji z polityką regionalną państwa. Mogą to być.np. działania podejmowane w celu wspólnego z samorządami przygotowania Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej Euro 2012 lub prowadzone w zakresie rządowej polityki europejskiej, związane z organizowaniem polskiej prezydencji w UE w 2011 r. Wśród-regionów wsparcia-mogą się znaleźć obszary przygraniczne, objęte unijną polityką sąsiedzką, lub uczestniczące w polityce transgrariicznej. W zależności od obszaru interwencji można wybrać zróżnicowane działania rozwojowe.

5. Podsumowanie

Bez wątpienia trudno rozwiązywać problemy regionalne bez klarownego określenia podstawowych zasad i celów polityki państwa. Nowelizacja ustawy z 6.12.2006 r. o .zasadach prowadzenia polityki rozwoju⁴¹ wprowadza do polskiego systemu prawnego Krajową Strategię Rozwoju Regionalnego (KSRR). Zgodnie z przepisami wspomnianej nowelizacji, KSRR określa m.in. cele i kierunki rozwoju regionalnego, politykę państwa wobec regionów, ich grap lub obszarów problemowych oraz zasady, mechanizmy współpracy i koordynacji działań ⁴¹ Art 6 ustawy z 7.11.2008 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z wdrażaniem funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności (Dz. U Nr 216, póz, 1370).

podejmowanych przez Radę Ministrów na poziomie krajowym, z działaniami podejmowanymi przez samorząd terytorialny na poziomie regionu. Ustawa nie wymienia zasad i celów prowadzenia polityki rozwoju regionalnego ani nie precyzuje zakresu polityki państwa względem regionów. Dlatego wiele zależy od przyjętego przez rząd projektu Strategii. Omawiany dokument powinien przede wszystkim wymieniać podstawowe zasady prowadzenia polityki regionalnej państwa oraz formułować w odniesieniu do nich strategiczne cele polityki rządu. KSRR powinna więc być klarowną podstawą dla polityki rządu w regionach. Dokument powinien umożliwić działania rządu także wobec wybranych województw lub grup województw z uwagi na ich specyficzne problemy rozwojowe. Strategia powinna więc wprowadzić katalog obszarów strategicznej interwencji państwa wraz z kryteriami ich wyłaniania. Powinna również dawać możliwości decentralizowania zarządzania niektórymi sektorowymi, politykami rządu. Ma to zwłaszcza znaczenie dla tych polityk sektorowych lub innych strategicznych działań rządu, które wiążą się z nowymi wyzwaniami rozwojowymi. W ten sposób Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego będzie mogła stać się podstawą dla stworzenia nowej formuły kontraktów wojewódzkich i wykorzystywania tego- instrumentu do powierzania samorządom do realizacji wybranych działań sektorowych Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego powinna zaplanować priorytety w taki sposób, aby w większym stopniu niż do tej pory. budowały rozwój konkurencyjnej i innowacyjnej gospodarki w regionach. Ważnym wyzwaniem może być pomoc przy tworzeniu regionalnych systemów innowacji w polskich województwach.

W niniejszym artykule starałem się uwzględnić powyższe postulaty Propozycja celu 1 wzmacnia znaczenie wspierania konkurencyjności regionalnej i budowania potencjału dla rozwoju innowacyjnej gospodarki. Cele 1 i 3 stwarzają okazję do bardziej elastycznego odpowiadania na nowe wyzwania rozwojowe. Jednocześnie konstrukcja wszystkich zaproponowanych celów Strategu (także pierwszego)

i

1

0 polityce Unii Europejskiej wobec takich regionów;,] T.G. Grosse; Regiony najbardziej oddalone w polityce Unii Eu4 rppejskiej, .Studia Regionalne i Lokalne”, Scholar - Uni-J| wersytet Warszawski,- 2008/4(34).