DSC06379 (2)

W metodologii badań częściej mamy do czynienia z terminem „metoda”, który nie jest również jednolicie rozumiany. Wyjaśnienie pojęcia „metoda badań” wymaga wcześniejszego wyjaśnienia terminu „metoda”. W literaturze słownikowo-encyklopedycznej, a także metodologicznej czy prakseologicznej można spotkać różne definicje tego terminu, np. w słownikach na ogół podawane są dwa określenia metody, a mianowicie metoda jako:

1)    sposób postępowania dla osiągnięcia określonego celu,

2)    sposób naukowego badania rzeczy, zjawisk i przedstawiania

wyników tych badań²⁰⁴.

W pierwszym przypadku mamy do czynienia z bardzo ogólnym określeniem metody, która w zależności od potrzeb może być dostosowywana do różnych rodzajów działalności, w drugim przypadku rozumienie metody odnosi się wyłącznie do działalności naukowej . Termin „metoda” wywodzi się od greckiego słowa „metho-dos”, co oznacza badanie, drogę, sposób postępowania. Większość definicji „metody” wynika z etymologii tego słowa. Według W. Okonia, przez metodę należy rozumieć systematycznie stosowany sposób postępowania prowadzący do założonego wyniku, na który składają się odpowiednio dobrane i realizowane w określonej kolejności czynności myślowe i praktyczne²⁰⁵. Najczęściej jednak ogólna definicja metody w polskiej literaturze jest podawana za T. Kotarbińskim bądź są to odpowiednie interpretacje jego różnych ujęć tego terminu. Według niego, przez metodę należy rozumieć [...] sposób systematycznie stosowany, to znaczy stosowany w danym przypadku z intencją zastosowania go także przy ewentualnym powtórzeniu się analogicznego zadanier²⁰⁶.

Bardziej rozbudowane rozumienie metody przedstawia S. Kamiński w pracy Nauka i metoda, gdzie opierając się również na dorobku T. Kotarbińskiego pisze, że metoda działania [...] to powta-rzalny sposób działania zwiększający jego sprawność, sposób, który

²⁰⁴ Mały słownik języka polskiego. Op. cit., s. 431.

⁵ W. Okoń : Nowy słownik pedagogiczny. Warszawa 1996, s. 198.

Hil^Mtarbmski: Próba zastosowania pewnych pojęć prakseologii do metodologii pracy ^m * Warszawa 1957, s. 667.