DSC07233

-    organizacji i kontroli pracy podległych kuratorów społecznych oraz innych osób, uprawnionych do wykonywania dozorów lub nadzorów,

-    sygnalizowania sądowi przyczyn przewlekłości postępowania wykonawczego lub innych uchybień w działalności pozasądowych podmiotów wykonujących orzeczone środki.

Czas pracy kuratora zawodowego został określony analogicznie do czasu pracy sędziego. Potocznie nazwany jest czasem pracy nienormo-wanym, a określony jest wymiarem jego zadań. Ustawa stanowi ponadto, że każdy kurator zawodowy jest członkiem samorządu kuratorskiego z dniem mianowania na stopień kuratora zawodowego. Organami samorządu kuratorskiego są Krajowa Rada Kuratorów oraz Okręgowe Zgromadzenie Kuratorów. Do zadań Krajowej Rady Kuratorów należy m.in. uchwalanie kodeksu etyki kuratora sądowego (został on już uchwalony i obowiązuje od 1 czerwca 2004 r.), podejmowanie działań umożliwiających kuratorom zawodowym podnoszenie kwalifikacji zawodowych i poziomu wykonywanej przez nich pracy, opiniowanie aktów prawnych dotyczących kuratorów sądowych oraz występowanie z inicjatywą opracowania aktów prawnych dotyczących kuratorów sądowych i kurateli sądowej, występowanie do Ministra Sprawiedliwości lub innych organów państwowych z wnioskami dotyczącymi warunków pracy i płacy grupy zawodowej kuratorów sądowych, inicjowanie badań naukowych nad funkcjonowaniem kurateli sądowej, dokonywanie okresowej oceny sądowej kadry kuratorskiej i liczby wykonywanych nadzorów i dozorów oraz przedstawianie wniosków w tym zakresie Ministrowi Sprawiedliwości.

Odpowiedzialność kuratorów zawodowych ma charakter porządkowy albo dyscyplinarny. Karę porządkową wymierza się za przewinienie mniejszej wagi. Nagminność przewinienia może powodować zastosowanie radykalniej szych sankcji w postaci kar dyscyplinarnych, którymi są nagana, nagana z ostrzeżeniem, nagana z pozbawieniem możliwości uzyskania wyższego stopnia służbowego przez okres 2 lat, usunięcie z zajmowanego stanowiska oraz wydalenie ze służby kuratorskiej. Ustawa stanowi, iż organem uprawnionym do prowadzenia wobec kuratorów zawodowych postępowania dyscyplinarnego są sądy dyscyplinarne. Są to organy dwuinstancyjne. Do rozpoznawania spraw dyscyplinarnych w pierwszej instancji właściwy jest sąd dyscyplinarny w sądzie okręgowym, w którym kurator objęty postępowaniem pełni służbę. Sąd drugiej instancji działa przy Ministrze Sprawiedliwości.

Aplikanci kuratorscy to nowa nazwa stażystów kuratorskich. Aplikacja kuratorska trwa jeden rok. Wyjątkowo można aplikację skrócić do 9 miesięcy, a wydłużyć o dalsze 6 miesięcy. Aplikacja kuratorska ma na celu praktyczne zapoznanie aplikanta z organizacją i działalnością sądu.

Lgjdadów dla nieletnich, placówek opiekuńoo-wychowawoyeh i hezniuo-

-terapeutycznych oraz zakładów penitencjarnych, teowruue om prak-tyczne zaznajomienie aplikanta z zadaniami kuratora sądowego, pogłębienie wiedzy aplikanta z zakresu metodyki pracy kuratorskiej oraz sprawdzenie przydatności aplikanta do wykonywaniu zawodu kuratora.

Funkcję kuratora społecznego można powierzyć kandydatowi, który posiada obywatelstwo polskie, korzysta z pełni praw cywilnych i obywatelskich, jest nieskazitelnego charakteru, ae wiględu aa staa zdrowia jest zdolny do pełnienia obowiązków kuratora zawodowego, pomada ca najmniej wykształcenie średnie, posiada doświadczenie w prowadzeniu działalności resocjalizacyjnej, opiekuńczej łub wychowawca*} oraz złożył informację z Krajowego Rejestru Karnego, która go dotyczy.

Nadzór kuratora jako środek wychowawczy

Kuratela sądowa jest specyficznym środkiem wyehowaweao — resoeja-lizacyjnym, określanym jako metoda indywidualnego i ąiabfiwin oddziaływania wychowawczego na niełetniego w warunkach naturalnego środowiska społecznego, a więc domu. instytucji rekreacyjnych. takładu pracy, w celu doprowadzenia do jego poprawy i ukształtowania prawidłowych. pozytywnych z punktu widzenia interesu społecznego postaw i cech charakteru (Czapów 1900. » 212).

Obecnie potrzeba walki z przestępczością nie pozwala zrezygnować ze stosowania kar, jednak coraz większe znaczenie zysku)* «**•«■ ograniczania ich do rozmiarów niezbędnych, koniecznych z punktu widzenia ochrony społeczeństwa przed bardzo niebezpiecznymi nieletnimi prze stępcami. We współczesnych systemach penalnych. wszędzie tam. gdzie cele resocjalizacyjne można osiągnąć na innej dnidne ma osadzenie nieletniego w zakładzie poprawczym lub zakładzie karnym, w coraz szerszym zakresie sięga się do środków o charakterze nieizolaeyjnym. Chodzi tu o przewidziane w ustawie o postępowaniu w sprawach nieletnich środki wychowawca*, wśród których naczelne miejsce zajmuje nadzór kuratora. Zwrot w kierunku wykorzystania działalności kuratorów sądowych był przede wszystkim warunkiem pogłębiania się wiedzy o przestępstwie. przestępcy. • w szczególności o karze, która ma na celu poprawę sprawcy (Nowak 1999).

L. Pytka (2001.    ^,87> **^uwm**- *® »«* podstawie analizy historii funk

cjonowano rozmaitych instytucji resocjalizacyjnych, wraz * ich dawnym reżimem dyecyplmsrno^aolscyjnvm, stale narastają postulaty, aby tego

^^ra' “ »»P«łpr«ce » Środowiskiem nabijał-