DSC07495 (2)

[Jedno z najbardziej radykalnych dziel Piata Mondriana Kompozycja warcabowa w kolorach jasnych z 1919 roku jest zbudowana na modularnym podziale całego płótna na proporcjonalne wobec jago wymiarów, jednakowe, prostokątne poia. Część z nich została wypełniona trzema podstawowymi kolorami — żółtym, niebieskim i czerwonym. Obraz nie ma wyróżniającego go motywu czy akcentu. Każda jago część może mieć jednakową wartość. Przedstawienie staje się strukturą, która może podlegać prawom proporcjonalnej redukcji bądź zwielokrotnienia. Płótno. 86* 106 cm (Oameentemuseum. Haga).]

zoficznych doktora Schoenmaekersa, poznanego w 1916 roku. Opublikowane w tym czasie jego prace Nowy mzerunek świata (1915) i Zasady matematyki plastycznej (1916) wywarły duży wpływ na przyjętą przez Mondriana terminologię opisu „wewnętrznej konstrukcji rzeczywistości'* i są uważane za jedno z głównych źródeł teorii neoplastycyzmu. Schoenmaekers formułując swoje twierdzenie o prymacie figury prostokąta w kosmosie pisał: „Oto dwa podstawowe i całkowite przeciwieństwa, które kształtują naszą Ziemię: pozioma linia siły, wyznaczająca drogę Ziemi wokół Słońca, i pionowa, wyznaczająca w głębokiej przestrzeni ruch promieni, które rodzą się w centrum Słońca".

Jakby pod wpływem tych przemyśleń z malarstwa Mondriana znikają wszelkie odniesienia do przedmiotów rzeczywistych, a na ich miejsce pojawiają się abstrakcyjne układy jakby z barwnych płaszczyzn i odcinków linii unoszących się na powierzchni płótna. Najbardziej charakterystycznym dziełem z tego okresu jest Kompozycja błękitna z 1917 roku.