DSC08755 (4)

12

w różny sposób umieszczoną w strukturze macierzowej i in. Jej działania zarządcze mogą być wysoce scentralizowane lub zdecentralizowane na jednostki podległe lub instytucje logistyczne spoza przedsiębiorstwa. Różnorodność strukturalnego usytuowania komórek logistycznych zależy również od rodzaju i skali wytwarzanych wyrobów, jak również od powiązań kooperacyjnych przedsiębiorstwa.

1.3. Wspomaganie logistyki w systemach zarządzania

W przypadku wykorzystania rezerw tkwiących w produktywności maszyn i ludzi oraz stosowanej technologii, doskonalenie działalności logistycznej może być źródłem dalszego zmniejszenia pracochłonności, kosztów i cykli wytwarzania.

Różnorodne systemy zarządzania organizacjami, które zostały opracowane i zastosowane w ostatnich kilkunastu latach, w swojej koncepcji działania zastosowały metody i techniki usprawniające zarówno działania logistyczne, jak i produkcyjne. Istnieje wiele charakterystycznych metod oraz ukierunkowanych działań i procesów, które przynoszą organizacjom wymierne korzyści. Dalej przedstawimy skrótowo niektóre bardziej znane, które stosowane w praktyce, potwierdziły swoją przydatność. Metody te znajdują zastosowanie w rozwiązywaniu nie tylko problemów logistycznych, lecz również innych powiązanych z logistyką, np. jakością, marnotrawstwem, synchronizacją działań, minimalizacją zapasów, racjonalnym wykorzystaniem zdolności produkcyjnych i in. Do ważniejszych z tych metod można zaliczyć:

1. Opracowany w TPS (system produkcyjny Toyoty) system kart Kanban. umożliwiający minimalizację zapasów w toku produkcji oraz minimalizujący potrzeby magazynowe. Pozwala on na synchroniczny przepływ półwyrobów i elementów składowych w ilościach koniecznych do wykonania sprzedawanych produktów oraz na zwrotny przepływ informacji dotyczącej zapotrzebowań na te produkty i ich elementy składowe. Otrzymanie karty Kanban uruchamia produkcję w takiej ilości, jaka jest wskazana na karcie. Żądanie dostawy pochodzi od bezpośredniego odbiorcy. Liczba kart krążących między dostawcą i odbiorcą jest ściśle limitowana. Karty sterują procesami „ssania” potrzebnych do wyrobu elementów, a informacje w nich zawarte są jednocześnie poleceniem wytworzenia i transportu do odbiorcy. Są one również bardzo dobrym narzędziem do kontroli wizualnej, wykrywania opóźnień, niedopuszczania do nadprodukcji oraz ułatwiają usprawnianie procesów.

Drugim, charakterystycznym elementem TPS, który znalazł szerokie zastosowanie, jest standaryzacja pracy oznaczająca, że [6]:

•    każda praca powinna być ściśle określona odnośnie treści, kolejności, czasu i wyników,

1 relacje dostawca-odbiorca powinny być bezpośrednie, z dobrym sposobem komunikowania się,

•    drogi przepływu materiałów i informacji powinny być proste i bezpośrednie,

•    standaryzacja powinna być realizowana przy udziale bezpośrednio zainteresowanych.

Standaryzacja powinna obejmować: produkcję komponentów, ich dostawy, poszczególne operacje, normatywy zużycia poszczególnych zasobów (materiały, narzędzia, czas, energia i in.), reguły postępowania i in. Właściwie opracowane standardy regulują przebieg poszczególnych procesów, umożliwiają ich analizę i doskonalenie, a w efekcie również nowelizowanie standardów. Standaryzacja, stanowiąc formalne udokumentowanie właściwych sposobów postępowania, umożliwia wykorzystanie kolejnego narzędzia doskonalenia, jakim jest system auditów.

Zadaniem auditów jest sprawdzenie, czy stan rzeczywisty odpowiada stanowi pożądanemu, opisanemu w standardzie. Wykrywane niezgodności, odchylenia. luki są sygnałem konieczności podejmowania przedsięwzięć powracających stan pożądany. Sposób prowadzenia takich auditów jest analogiczny jak auditów jakości prowadzonych według ISO 19011.

Standaryzacja i audity są podstawą kolejnej metody, którą nazywamy ciągłym doskonaleniem (Kaizen). Zalecana jest tu sześcioetapowa sekwencja działań, tzn.:

•    wyjaśnienie celu usprawnienia (doskonalenia),

•    przeanalizowanie aktualnej sytuacji i ograniczeń,

•    opracowanie alternatywnych wariantów rozwiązań i wybór najlepszego-

| opracowanie planu realizacji wybranego rozwiązania,

| realizacja opracowanego planu.

•    ocena skutków wprowadzonego usprawnienia, gdy są one pozyty wne, dokonanie jego standaryzacji.

2. System Six Sigma, z którego w logistyce można z powodzeniem wy korzystywać tzw-. wykres (metodę) SIPOC. Metoda ta umożliwia dokonywanie pogłębionej analizy łańcucha, w skład którego wchodzą:

| dostawcy (suppliers) zarówno zewnętrzni, jak i wewnętrzni, ich potencjalne możliwości spełnienia wymagań jakościowy ch i ilościowych.

| elementy wejściowe w procesach wewnętrznych (inpurs) wskazujące na posiadane zasoby własne (kwalifikacje, zdolności produkcyjne) oraz uzyskiwane od dostawców.