DSCF0069

nienie P_d. składa się ciśnienie słupa cieczy (ropy) o wysokości H_er przy pewnym średnim ciężarze właściwym, który w rzeczywistości jest zmienny i zależy od nasycenia ropy gazem oraz od głębokości. Dla uproszczenia przyjęto, że ciężar właściwy jest niezmienny na całej wysokości, wobec czego na wykresie widać linię prostą. Jest ona nachylona nieco odmiennie do osi odciętych niż proste odpowiadające P,₉ oraz P_n, dla podkreślenia (ze względów dydaktycznych), że ciężary właściwe cieczy były inne ■— w danym przykładzie mniejsze, ponieważ owe proste przebiegają mniej stromo. Krzywe wyobrażające przebieg ciśnienia gazu na obu wykresach dla rur wydobywczych (bez gazu) przebiegają według funkcji wykładniczej i w rezultacie otrzymamy wartości ciśnień głowicowych P_#, dla warunków statycznych oraz P₀, dla warunków ruchowych.

Ciśnienie odniesione (sprowadzone). Podstawą do obliczenia ciśnienia odniesionego jest dowolnie obrany odwiert na złożu, możliwie najpłytszy; głębokość odwiertu nie ma jednak znaczenia istotnego, gdyż dla innych otworów, jeszcze płytszych, zmieni się tylko znak przeliczanych wartości ciśnienia odniesionego.

Na rys. 156 podano przykład liczbowy dla dwóch odwiertów. Głębokości odwiertów orientuje się względem poziomu morza, przyjmując go jako wysokość zerową, jednak całkowitą głębokość odwiertu mierzy się

Rys. 156. Przykład dla obliczenia ciśnienia statycznego odniesionego (sprowadzonego) Pf do poziomu odniesienia 300 m

od poziomu terenu każdego otworu. Dla odwiertu 1, którego głębokość H] = 650 m, głowica znajduje się na wysokości 550 m ponad poziomem morza. Ciśnienie denne statyczne dia tego odwiertu obliczymy w następujący sposób, przyjmując ciężar właściwy ropy (średni) w warunkach złożowych Yi = 0,8 i wartość ciśnienia głowicowego statycznego P*,i = = 40 ata:

P«.i = Pę,i+(y •    : 10) = 40+ 52 = 92 ata

i podobnie dla odwiertu 2

P«f*=P..*+(Y' H, : 10)=70+64 = 134 ata

Przyjęto dla obu odwiertów ten sam ciężar właściwy ropy. Ciśnienia odniesione (statyczne) oblicza się jako sumę algebraiczną ciśnień głowico-

183