DSCF0529

76

EMPATIA

związanych z afektami, wskazuje na istnienie dużych różnic związanych z płcią: kobiety zdobywały większą ilość punktów zarówno w badaniach przeprowadzonych w populacji college’ów (Davis, 1980), jak i szkół wyższych (Da-vis i Franzoi, 1991). Mniej zabarwiona emocjonalnie skala przyjmowania perspektywy wykazała podobny, ale znacznie mniej widoczny wzorzec reakcji, co pozostaje w zgodzie ze spostrzeżeniem, że w badaniach dotyczących przyjmowania ról badany ma mniejszą możliwość zabarwienia własnych relacji chęcią zaprezentowania się w sposób zgodny z powszechnymi wyobrażeniami dotyczącymi płci, którą reprezentuje.

Jakkolwiek większość wyników badań potwierdza zaproponowane powyżej wyjaśnienie, trzeba zaznaczyć, że niektóre badania prowadzone od czasu, kiedy Lennon i Eisenberg dokonali przeglądu wyników, wykazały istnienie znaczących różnic płciowych w samoopisach reakcji emocjonalnych w określonych sytuacjach eksperymentalnych (np. Batson, Dyck, Brandt, Batson, Powell, McMaster i Griffitt, 1988, Studia 1 i 3; Eisenberg, Fabes, Schaller, Miller, Carlo, Poulin, Shea, i Shell, 1991; Eisenberg, Schaller, Fabes, Bustamante, Mathy, Shell i Rhodes, 1988; Smith, Keating i Stotland, 1989) oraz w reakcjach fizjologicznych (Eisenberg, Fabes, Schaller, Miller i in. 1991). Wynika z tego, że trzeba prawdopodobnie z wielką ostrożnością wyciągać ostateczne wnioski dotyczące uczuciowego reagowania kobiet i mężczyzn.

Jeżeli jednak przyjmiemy, że interpretacja autoprezentacyjna jest uzasadniona, to jakie są tego konsekwencje dla interpretacji pomiarów opartych na samoopisie? Oczywiście sugeruje to, że pewna nieokreślona część różnic pomiędzy kobietami i mężczyznami nie jest spowodowana istnieniem jakichś „prawdziwych” różnic, tylko troską badanego o „odpowiednie” zaprezentowanie własnej osoby. Wynikałoby z tego również, że różnice pomiędzy kobietami i mężczyznami w tych samoopisach prawdopodobnie odzwierciedlają bardziej „faktyczne” różnice dotyczące prawdopodobieństwa i intensywności reagowania afektywnego tych osób badanych, które nie troszczą się o to, aby w zależności od płci przedstawić się w określonym świetle. Oczywiście, ogólnie rzecz biorąc, troska związana z prezentacją samego siebie może wpłynąć na relację badanego; natomiast problemy związane ze stereotypami dotyczącymi żeńskiego i męskiego rodzaju mogą stwarzać problemy wyłącznie wówczas, gdy bezpośrednim celem badania jest porównanie kobiet i mężczyzn.