DSCF4900

24

Opieka religijna w więzieniu ~ ujęcie history_CZri^

polegającą na przekazywaniu paczek żywnościowych członkom rodzin izol^ wanych”.

Zaangażowanie kapelańskic w okresie międzywojennym było mierzy między innymi liczbą i różnorodnością podejmowanych inicjatyw duszpaster. skich. Można wskazać w tym zakresie przykład więzienia w Krakowie przy ulicy Senackiej* gdzie frekwencja uczestniczących w nabożeństwach była tak wysika, że przewyższała tę z okresu wolności, podobnie też jak liczba korzy, stających z sakramentów spowiedzi i komunii oraz uczestniczących w rekolekcjach⁴⁰, Zdarzały się również przypadki udzielania sakramentu chrztu św. dzieciom urodzonym w szpitalu więziennym a także osobom dorosłym oraz sakramentu bierzmowania (więzienie w Piotrkowie Trybunalskim i Lublińcu). Często praktykowaną posługą duszpasterską były wizytacje biskupie w więzieniach⁴¹. Duchowni zatrudnieni w zakładach penitencjarnych aktywizowali również więźniów do udziału w uroczystościach o charakterze religijnym i państwowym. Swoją posługę rozszerzali również na funkcjonariuszy i pracowników więziennictwa, a także członków ich rodzin⁴².

Posługi religijne w okresie międzywojennym były generalnie wysoko oceniane zarówno przez samych inkarcerowanych, j,ak. i personel więzienny. Głosy przeciwne, a czasamTwrogie''dziafełntSści Kościoła na terenie jednostek penitencjarnych, zdarzały się zupełnie incydentalnie i wywodziły się głównie ze środowisk komunizujących, w tym od więźniów politycznych.

Jedną z ostatnich ustaw uchwalonych przez Sejm przedwojenny stanowiła ustawa z 26 lipca 1939 r... o organizacji więziennictwa. Weszła ona w życie dokładnie 1 września < 1939 )r. Miała wyjątkowe znaczenie z uwagi chociażby na fakt, iż wcześniejsze przepisy więzienne posiadały jedynie rangę podusta-wową. Praktyki religijne zapisano tam w rozdziale „Opieka moralno-religijni’.    to czas, w którym kapelan wszedł po raz

pierwszy w Polsce na jitałe w skład personelu więziennego, a samych więź-

³⁹    Regulamin z 1931 r. wprowadził instytucję pod nazwą Komitet Więzienny. Był to organ społeczny, współpracujący z administracją penitencjarną w zakresie oddziaływania w trakcie odbywania kary, jak i pomocy postpenitencjarnej. Kluczową postacią stał się wówczas kapelan więzienny, wokół którego organizowano działalność polegającą na opiece moralnej nad więźniami i byłymi skazanymi.

⁴⁰    Por. K. Musiał, „Z pracy duszpasterskiej w więzieniu w Krakowie”, „W Służbie Penitencjarnej” 1936, nr 1, s. 13.

⁴¹    Informacje te podaje K. Bedyński, dz. cyt., s. 33 i 34, i wymienia wizytacje biskupów Wojciecha Tomczaka w Drohobyczu, Walentego Dymka w Rawiczu, Włodzimierza Jasińskiego w Piotrkowie Trybunalskim, Stanisława Adamskiego w Lublińcu i w Łomży Stanisława Łukom-skiego.

⁴²    K. Bedyński przywołuje inicjatywę kapelana więzienia kaliskiego ks. Oktawiana Nowackiego, polegającą na utworzeniu spośród dzieci funkcjonariuszy zespołu instrumentalnego uczestniczącego w nabożeństwach więziennych. Tamże, s, 35.

Lata 1919-1989

niów poddano nym TaEic^rcM niom ora£“bu< /Okres wojj trudny czas < turze, jak i k miecki reguł; nywanie ptaJ możliwość (dotyczyło ^f prawie w c nych w zai K. Bedy osobę ks. religijne) nane w d Na ten obecność kapelani penitenc Kośriok w więzi wosław towarr

gijnej

religij?

naboż

religij

święt<

rozw

lańsŁ

45

<1<

ścio

nia

mi'

fry