DSC06901

/podstawowej) 1 poddali ją badaniom. (Grypa pierwotna stanowi środowisko, w którym rozpoczyna się uspołecznienie jednostki. Tu także występują najwcześniejsze i najkorzystniejsze formy doświadczeń moralnych jednostki/Je] charakterystyczną cechą Jest bliski, „twarzą w twarz”, bezpośredni kontakt i związek oraz współdziałanie, a nawet pełne wtopienie się poszczególnych jej członków we wspólną całość. Może najprościej określić tę całość za pomocą słowa „my” — jak to zrobili K. Gottschaldt (1959, s. 209 i nast.)² 1 Th. Scharmann (1959, s. 16) w odniesieniu do grup kilkuosobowych (minimum trzy osoby — zdaniem A. Bischoffa i H. Brackena; cyt. za: Gottschaldt, 1959, s. 209), w których zachodzi charakterystyczny, a więc wzajemny, serdeczny, intymny rodzaj reakcji.

Ch. Cooley wskazywał na trzy najważniejsze, choć nie jedyne, grupy pierwotne: rodzina, dziecięca grupa zabawowa i grupa sąsiedzka w społeczności lokalnej. Grupy te są powszechne i występują we wszystkich okresach historycznych, stanowiąc urzeczywistnienie ludzkiej natury i ludzkich ideałów (Cooley, 1909, s. 24 i nast.; zob. też: Kłoskowska, 1958, s. 11; Young, 1960, s. 221).

K. Young (1960, s. 221) rozszerza pojęcie grupy pierwotnej o grupę koleżeńską, w której osoby tworzą bliską i bezpośrednią wspólnotę³. Tego rodzaju grupy mogą powstać w każdym okresie rozwoju osobowości ludzkiej, od dzieciństwa do starości, analogicznie jak grupy powstałe w oparciu o wspólne zainteresowrnia

* Pojęciem „my” autor określa grupę małą, kilkuosobową, o silnych i głębokich więzach przyjaźni (s. 193, 210) i jednomyślności działania (s. 210). Zob. też: P. R. Hofstatter, 1959. Mówiąc o grupach „my” autor ma na myśli małe grupy, np. robotników przy układaniu torów, którzy pracują na komendę (hau-ruck). Do grupy „my” nie zalicza klik, ponieważ posiadają mało zróżnicowany charakter.

'Według Th. Scharmanna (1959, s. 18) największe znaczenie dla nauki i rozwoju osobowości mają grupy „w węższym znaczeniu” czyli grupy „pierwotne" (Cooley), grupy w znaczeniu „związku osób” (TćSnnies), grupy „intymne” (Konig Schelsky), „organizmy socjalne” (Hellpach), grupy „spontaniczne” (Beck), grupy „nieformalne” (Maya), tzn. rodzina, krewni, towarzysze zabaw i nauki, koledzy z pracy zawodowej, grupy oparte na związku wspólnych przeżyć itp.

9