DSCF5033

zanych, działalnością resocjalizacyjną, prowadzenia rozmów z_e skazanymi i ich rodzinami, udzielania pomocy skazanym w załatwianiu spraw osobistych, uczestniczenia z głosem doradczym w posiedzeniach komisji penitencjarnej.

W krajach kapitalistycznych znane są również komisje lub komitety społeczne skupiające przedstawicieli organizacji społecznych, w szczególności tzw. patronaty. Do bezpośredniej pracy ze skazanymi w zakładach karnych zgłaszają się dobrowolnie ludzie, którzy pomagają personelowi tych zakładów w resocjalizacji i przygotowaniu skazanych do późniejszej społecznej adaptacji na wolności (Francja, Belgia, Anglia).

Dokonany przegląd niektórych koncepcji w zakresie kontaktów skazanych ze światem zewnętrznym prowadzi do następujących wniosków:

1.    Począwszy od drugiej wojny światowej we wszystkich krajach postępuje zrozumienie, że szerokie kontakty skazanych z rodziną i najbliższymi osobami mają istotne znaczenie dla spokojnego przebiegu procesu resocjalizacji i przyszłej adaptacji skazanego do życia na wolności. Co do skazanego, który po opuszczeniu zakładu karnego znajduje oparcie w życzliwym środowisku rodzinnym, zapewniającym mu przetrwanie najtrudniejszego, tj. pierwszego okresu po zwolnieniu, istnieje większa szansa, iż nie popełni nowego przestępstwa. Kontakty skazanych z rodziną stają się prawem. Zakres tych kontaktów jest systematycznie rozszerzany. Znikają kary dyscyplinarne pozbawiające skazanych kontaktów z rodziną, a formy tych kontaktóW włączane są do indywidualnych planów resocjalizacji. Tendencje te znalazły wyraz w rezolucji nr 8 przyjętej na Kongresie ONZ w 1980 r. w sprawie zapobiegania przestępczości i postępowania ze skazanymi. Wspomniana rezolucja zaleca „podejmowanie wysiłków w zakresie utrzymywania i rozszerzania osobistych i społecznych stosunków więźniów przez stworzenie szerokich możliwości korespondencji, wizyt oraz urlopów z zakładów karnych”⁴⁹.

2.    Próby podjemowane w świecie w zakresie umożliwienia zaspokajania popędu seksualnego we współczesnych zakładach karnych ujawniają dwie tendencje:

a) tendencję kompromisową, która polega na rozwiązywaniu tej kwestii poza murami zakładów karnych. Środkiem do tego są zezwolenia na opuszczenie zakładu karnego na okres krótszy lub dłuższy. Zezwolenia te nie rozwiązują jednak problemu, gdyż najczęściej korzystają z nich skazani na krótsze kary pozbawienia wolności. Chętnie udziela się takich zezwoleń w żakładach karnych otwartych w stosunku do skazanych reprezentujących niewielki stopień niebezpieczeństwa;

« Sixth United Nations Congress (A) CONF 87 (14 Rev 1).

t>) tendencję drugą, która wykazuje dążenie do rozwiązania kwestii seksualnej w ramach ustroju penitencjarnego przez tzw. widzenie małżeńskie, co umożliwia objęcie bez większego ryzyka także skazanych na długie kary pozbawienia wolności. Nie można jednak pominąć olbrzymich trudności technicznych dotyczących rozwiązania tego zagadnienia; chodzi tu głównie o pomieszczenia, jsfie powinno to jednak zniechęcać penitencjarystów do stałego podejmowania prób w tym względzie. W efekcie celowe jest rozwijanie zarówno pierwszej, jak i drugiej tendencji równolegle.

3. Niezależnie od kontaktów skazanych ze światem zewnętrznym rozwijają się kontakty przedstawicieli świata zewnętrznego z zakładami karnymi i skazanymi. Coraz bardziej bowiem upowszechnia się zrozumienie, że walka z przestępczością może być prowadzona w każdym etapie przy czynnym udziale społeczeństwa.

— 555 —