DSCF6808

Stefan Lelental

Postępowanie z recydywistami w systemie penitencjarnym 11 Rzeczypospolitej (lata 1918-1939)

I.    Pojęcie recydywy jako fakt powrotu do przestępstwa w określonych warunkach, ukształtowało się w okresie II Rzeczypospolitej dopiero z chwilą uchwalenia kodeksu karnego, a więc w 1932 r. Akty prawne dotyczące więziennictwa, poprzedzające tę datę, operowały tym pojęciem bez bliższego określenia go. Sama zaś treść tego pojęcia ma bardzo istotne znaczenie. O ile bowiem w latach dwudziestych wywierało ono wyłąeznie wpływ na postępowanie z -recydywistami w zakładach karnych, o tyle w latach trzydziestych przybrało dodatkowe funkcje w zakresie stosowania przedterminowego zwolnienia, a zwłaszcza środka zabezpieczającego w postaci umieszczenia w zakładzie dla niepoprawnych.

Właśnie poprzez pryzmat tych trzech instytucji, tj. karę pozbawienia wolności, przedterminowe zwolnienie oraz umieszczenie w zakładzie dla niepoprawnych, chcę przedstawić postępowanie z recydywistami w okresie międzywojennym. Całość rozważań poprzedzona zostanie niezbędną charakterystyką stanu więziennictwa polskiego w tym okresie.

II.    Charakteryzując polski system penitencjarny okresu międzywojennego należy w pierwszej kolejności wskazać na te czynniki, które niewątpliwie oddziałały hamująco na jego możliwości rozwojowe. Uwzględnienie tych czynników jest konieczne dla obiektywnej oceny stanu więziennictwa tego okresu. Zgodzić się należy z ówczesnym docentem, a następnie światowej sławy kryminologiem L. Radzinowiczem, który czynników tych upatrywał w tym, iż:

1. Podczas gdy w innych krajach ustrój penitencjarny mógł

•• 81 —