DSCF6818

94

Wyniki poszczególnych oznaczeń nie powinny różnić się między sobą więcej niż o 0,2%.

3.2.1.2. Nastawianie miana roztworu tiosiarczanu sodu na roztwór manganianu (VII) potasu

Jeżeli roztwór KMnO, ma dokładnie znane miano, można go użyć do ustalenia molowości roztworu Na^Oj. W środowisku kwaśnym MnO^ utlenia jony I" do wolnego jodu:

2MnO;+ 10I'+ 16H⁺    2Mn²⁺ + 5I₂ + 8H₂0

który następnie odmiareczkowuje się roztworem tiosiarczanu.

Wykonanie oznaczenia

Do kolby stożkowej o pojemności 250 ml wlać ściśle określoną najlepiej ok. 20 ml mianowanego roztworu KMn0₄, dodać 10 ml 1-molowego roztworu kwasu siarkowego i 2 g jodku potasu. Po starannym wymieszaniu pozostawić roztwór w szafce na ok. 5 minut. Po tym czasie miareczkować wydzielony jod roztworem tiosiarczanu sodu, którego molowość ma być oznaczona. Gdy roztwór przybierze barwę jasnożółtą, dodać 3 ml wskaźnika skrobiowego i miareczkować dalej aż do całkowitego odbarwienia się roztworu.

Molowość roztworu NajSjOj obliczyć ze wzoru:

c, i w, - stężenie i objętość mianowanego roztworu KMn0₄, c₂ i v₂ - stężenie i objętość roztworu NajS₂0₃.

Poza wymienionymi substancjami do nastawiania miana tiosiarczanu sodu można stosować takie substancje wzorcowe, jak:

1)    jodan (V) potasu - KIO_}; oznaczenie opiera się na reakcji:

IOj+ 51"+ 6H⁺ ;f 3I₂ + 3H₂0

wadą KIOj jest bardzo niska masa równoważnikowa (33,67 g/mol);

2)    bromian (V) potasu 3 KBrO,; wydziela jod z jodku wg reakcji:

BrOj + 6I"+6H⁺ i 3I₂ + Br+3H₂0 jego masa równoważnikowa jest jeszcze niższa (27,84 g/mol).

Obie substancje posiadają tę zaletę w porównaniu z dichromianem potasu, podczas redukcji dają produkty bezbarwne oraz że reagują z jodkiem ^jjo szybko, dzięki czemu odpada konieczność czekania, aby nastąpiło powite wydzielenie się jodu.

3.2.2. Przygotowanie mianowanego roztworu jodu

jod rozpuszcza się w wodzie tylko w nieznacznym stopniu. Nasycony •oziwór jodu w temperaturze 298 K (25°C) zawiera tylko 0,00132 mol I₂ , 1 litrze roztworu. Ponadto roztwory jodu w czystej wodzie wykazują pędnie dużą prężność pary, wskutek czego jod ulatnia się i stężenie jego jybko spada. Obie te trudności można ominąć rozpuszczając jod zamiast «czystej wodzie w wodnym roztworze jodku potasu. Odwracalna reakcja prowadzi do powstania jonu trijodkowego:

i₂+i-*i;

Stosuje się roztwory zawierające kilkakrotny nadmiar KI. Obniża się przez lo lotność jodu z roztworu, gdyż równowaga reakcji zostaje przesunięta wprawą stronę. Roztwory jodu należy przechowywać w butelkach z ciemnego dla, zamkniętych doszlifowanym korkiem szklanym. Światło przyspiesza /mianie jodków tlenem z powietrza według równania:

41- + 0₂ + 4H⁺    2I₂ + 2H₂0

nkutek czego stężenie jodu w roztworze (i miano roztworu) wzrasta.

Jod bardzo czysty uzyskuje się poprzez kilkakrotną sublimację. Prowadzi się ją z dodatkiem CaO (w celu związania wody) i jodku potasu (KI wiążę chlorowce obecne w preparacie: 2KI + Cl₂ = 2KC1 + Ij). Mieszaninę przenosi się do zlewki, którą nakrywa się kolbą okrągłodenną wypełnioną wodą. Kolba ta działa jako chłodnica. Zlewkę ogrzewa się bardzo ostrożnie. Pary jodu zbierają się na powierzchni kolby. Przesublimowane kryształy przechowuje się w szczelnym naczyńku wagowym. Tak otrzymany jod może służyć do sporządzenia roztworu o dokładnym mianie. Jod dwukrotnie sublimowany jest doskonałą substancją wicową. Jeżeli roztwór jodu sporządza się z preparatu niesublimowanego, wówczas nastawia się je na tlenek arsenu (III) lub mianowany roztwór tiosiarcza-nu sodu. W celu otrzymania 1 litra 0,1-molowego roztworu jodu należy rozpuścić w kolbie miarowej 40 g KI w 10 ml wody, szybko odważyć na wadze technicznej 12,7gjodu i dodać do przygotowanego roztworu KI. Po ustaleniu się temperatury dopełnić do objętości 1 litra.