DSCI5346

Zakończenia -ii, -ii, -i

rodzaju żeńskiego, które w mianowniku kończą się na -ja lub -h, w niektórych przypadkach (np. w dopełniaczu) mają trudne zakończenia.

I Zakończenie I występuje po spółgłoskach B 9 z np. racji, misji, aluzji.

I Zakończenie I występuje w rzeczownikach niedawno zapożyczonych (są to na przykład nazwy geograficzne obcego pochodzenia), np. /Cen#, Walt, sympatii.

• Zakończenie -/ piszemy w rzeczownikach rodzimych lub dawno przyswojonych, np. Gdyni, pieśni ziemi hrabi oraz zawsze po samogłosce (niezależnie od wymowy), np. nadziei kolei szyi, dwói

12. Dopisz odpowiednie zakończenia.

Pójdziemy do kawiarń I restaurac ! czy do pizzer ?

Zespół Abba pochodzi I Norweg , Szwec czy z Dan ?

I 3e Uzupełnij zdania wyrazami: Nicea, Bolonia, Genua, Marsylia, Weneęja.

Podczas wycieczki do Włoch byłam w Gdy będę we Franęji, na pewno pojadę do

14. Napisz zdania I rzeczownikami: psychologia, filozofia, socjologia. Wyrazy te powinny wystąpić w dopełniaczu.

I Se Popraw tekst napisany przez Wielkomiluda, bohatera książki R. Dahla.

Kobie sobie czarodziejskie bótg ze ssaniem i jak je Wiórze to umie wejść po ścianie asz na sófitI K9 Wienc tak sobie hodze po sóficie do gurg nogami a tu fchodzi moja starsza siostra i zaczgna się na mnie dżeć jak to ona, dże się co tg najlepszego WgpraWiasz, kto to Widział łazić po sóficie, a ja nic tgłko się na nią patsze z gurg i się uśmiecham i mówię pszeciesz ci muWiłem że jak cie Widzę to asz mnie WgWraca na drugą stronę no i patsz, co narobiłaś, fszgstko przes dobie.

Roald Dehl, Wielkomiłud

Wiadomości ze słowotwórstwa

I • Utwórz wyrazy pochodne o podanym znaczeniu.

(miejsce, w którym pye się herbatę)

herbata (ciastko do herbaty).........

^x (kolor herbaty) ..............

(to, co 8ię piecze z mąki).............

piec —— (ten, kto piecze chleb).........

■ (upieczone mięso) .

s (samochód do rozsypywania piasku na drogach)

piasek —-■- (skała, która powstała z piasku).......

^ (miejsce z piaskiem do zabawy dla dzieci)

i Wyraz, który pod względem budowy i znaczenia pochodzi od innego wyrazu, I to wyraz pochodny. Wyraz, od którego powstał wyraz pochodny, to wynfe4 podstawowy, np.

(wyraz podstawowy) złoto —1 złotnik (wyraz pochodny). I Wyraz pochodny składa się z dwóch części:

I * podstawy słowotwórczej | części, która pochodzi od wyrazu podstawowej** | formantu - elementu, przez którego dodanie tworzymy wyraz pochodny kwiat —— kwiat/ek    pamiętać —I pamięt/nik    dać —11I

i Rodzaje formantów:

| przedrostek, np. na/pisać, prze/piękny, S/dsnąć, najstarszy,

' i przyrostek, np. gazet/ka, kop/arka. wśdekl/ość, Ucz/anbi i • fomnant zerowy (odrzucenie końcowej części wyrazu podstawowego), np. podęgnąć —- pociąg/o    zielony —- ztdeńćo

| Uwaga. W podstawie słowotwórczej często zachodzą wymiany głosek, np. malarz —— małar/stwo rz:r    szkło —— szkiełko k:!ć, o:e