Współzawodnictwo i współpraca
Wiele gier interakcyjnych posiada elementy współzawodnictwa. Uwzględniają one w ten sposób potrzeby dzieci. Realizują ich życzenia odnośnie współzawodnictwa i dają im możliwość swobodnego wyrażania się. W ten sposób respektowana jest energia, która normalnie utajona jako rywalizacja może obciążać klimat w grupie. Prawie wszystkie gry i zabawy interakcyjne wzmacniają u dzieci poczucie kooperacji. Podczas działania wymagana jest wzajemna pomoc dwóch partnerów, zespołu lub całej grupy. Tym samym uwzględniona zostaje naturalna gotowość dzieci do konstruktywnej współpracy.
W każdej grupie znajduje się kilkoro dzieci, które szczególnie się wybijają lub są wyjątkowo dobre. Inni oczekują, że ta mała elita osiągnie najlepsze wyniki, będzie miała świetne pomysły, napisze doskonale wypracowanie itp. Ci, którzy nie należą do niej, najczęściej rezygnują z odniesienia sukcesów w podobny sposób. Ich ograniczone oczekiwania sukcesu pogłębiają jednocześnie ich negatywne wyniki w nauce. Gry interakcyjne dają nową szansę tym, którzy należą do uczniów odnoszących mniej sukcesów. Zgoda i uznanie nie zależą tu od reguł, które ustalił kierujący grupą. Spontaniczne i pełne fantazji zachowanie okazuje się być dobre lub nawet lepsze niż konwencjonalne. Podczas gier interakcyjnych honorowane są nie tylko werbalne umiejętności, które zwykle gwarantują sukces. Społeczna kompetencja, szczerość, inicjatywa, odwaga, umiejętność wczucia się w sytuację innych znaczą tutaj jednakowo wiele. Dzieci pojmują to szybko i bez uprzedzeń mogą skoncentrować się na eksperymencie, a nie na pytaniu: „Czy osiągnę sukces?”.
Gry interakcyjne w zaskakujący sposób różnią się nie tylko od normalnego, konwencjonalnego postępowania w procesie uczenia, lecz także od czynności dnia codziennego. Ich częściowo całkiem perfekcyjna struktura tak naświetla powszednie związki i sytuacje, że dzieci zaczynają na nowo odkrywać siebie i świat. Ich aha-przeżycie owo swoiste olśnienie będące wyrazem poznania i zrozumienia nowej prawdy należy do najważniejszych i najlepszych osiągnięć.
Konwencjonalne techniki nauczania nie są w stanie uczynić z większej grupy dzieci, które znalazły się razem mniej lub bardziej przypadkowo, rzeczywi-
ście spójną grupę. Jest to natomiast kolejnym plusem gier interakcyjnych. Grupa zżywa się tym szybciej ze sobą, im wcześniej jej członkowie mogli się w niej sprawdzić. Dziecko ma przy tym świadomość przynależenia do grupy nie tylko jako nośnik określonej roli, lecz także jako osobowość. Czuje się akceptowane i samo szanuje innych. Ponieważ jego potrzeba przynależności jest zaspokojona, może ono zmobilizować swoją psychiczną i intelektualną energię dla celów grupy. Moim zdaniem nie ma właściwie żadnej innej metody, która skuteczniej przyczyniłaby się do rozwoju spójności grupy.
Wycofanie się kierującego grupą
Szczególnie w fazie eksperymentalnej gry interakcyjnej prowadzący bardziej się wycofuje, niż przy wykorzystaniu innych metod nauczania, ponieważ układ i struktura gry pozwala mu w pewnym momencie zrezygnować z funkcji kierującego grupą. Dzieci doświadczają przy tym pobudzający i wspierający potencjał grupy przekonując się, że mogą zdobyć ważne doświadczenia, także bez pomocy prowadzącego. Ów aspekt jest szczególnie ważny dla tych uczniów, którzy wykazują mocny i zależny stosunek od autorytetu.
W fazie eksperymentowania nie muszą oni myśleć o tym, w jaki sposób kierujący będzie na nich reagował, z jakimi jego odczuciami będzie to związane. W jakby nie sterowanych sytuacjach są o wiele intensywniej skonfrontowani ze swoimi kompetencjami, mają świadomość swojej odpowiedzialności za wynik eksperymentu. Dzieci mogą rozwinąć elastyczny stosunek do autorytetu dzięki zmianie sytuacji nauczania skoncentrowanej głównie na grupie w fazie eksperymentalnej na takie sytuacje, w których grupa uczy się wspólnie z kierującym nią (faza podsumowania) lub na sytuacje nauczania skoncentrowane na prowadzącym grupę (faza wstępna).
♦ Gry interakcyjne działają motywująco ze względu na zainteresowanie samych uczniów. Budzą one w dzieciach ciekawość i radość z uczenia się, dzięki któremu mogą zdobyć nowe doświadczenia.
♦ Mogą one prowadzić do wyrównania poziomu między dominującymi uczniami a tymi mniej aktywnymi, pobudzając aktywność dzieci, które zwykle były pasywne.
♦ Gry interakcyjne ułatwiają wprowadzenie nowych norm komunikacji i zachowania, unikanych w codziennych sytuacjach.
♦ Pomagają one dziecku widzieć siebie i innych w sposób całościowy.
♦ Gry interakcyjne pobudzają dzieci do trenowania zdolności psychoso-cjalnych, tzn. uczą postrzegać krytycznie, otwarcie porozumiewać się, stawiać żądania, podejmować decyzje, pomagać innym, współpracować, samemu szukać możliwości pomocy, stawiać opór i rozwijać odpowiedzialność.
9