DSCN0433

żystymi. Śruby i nakrętki w konstrukcjach samochodowych są znormalizowane, o zarysie trójkątnym przytępionym i przeważnie metryczne. W razie potrzeby scharakteryzowania gwintu już istniejącego, np. w celu dobrania brakującej nakrętki na śrubie, najprościej jest określić-skok i średnicę zewnętrzną śruby i wewnętrzną nakrętki, •

7. Skrobanie, docieranie i polerowanie

Po obróbce skrawaniem pozostają na powierzchni ślady ostrza i narzędzi. Aby usunąć nierówności powierzchni, stosujemy zabieg zwany skrobaniem. Skrobanie polega na zbieraniu cienkiej war* stewki metalu za pomocą skrobaka. Grubość warstewki zebranej za jednym pociągnięciem skrobaka wynosi około 0,01 mm.

Osiąganie bardzo gładkich powierzchni jest szczególnie pożądane w przypadku powierzchni współpracujących ślizgowo, jak np. czopy wałów korbowych i panewki korbowódowe, płaskie powierzchnie pompy benzynowej i wodnej itp.

Wzniesienia na powierzchni wykrywa się za pomocą tuszowania na płycie kontrolnej (rys. 106). Wierzchołki pokrywają się tu-gzem i są stopniowo usuwane skrobakiem (rys. 107). Czynności tuszowania i skrobania powtarza się wielokrotnie aż do osiągnięcia wymaganej gładkości. Skrobanie jest operacją pracochłonną i wymagającą dużej wprawy.

Do skrobania służą skrobaki^slusarskie\ (rys. 108). Skrobanie przebiega następująco:

1.    Płytkę kontrolną pokrywa się równomiernie gęstym tuszem wypełniającym woreczek z grubej tkaniny.

2.    Pokrytą tuszem płytkę nakłada się na obrobioną powierzchnię ' i po kilkakrotnym

a)

Bys. 108. .Skrobaki ślusarskie: a) płaski, b) trójkątny, c) płaski z wymienną płytką z węglików spiekanych, d) do łożysk

, przesunięciu ruchem kołowym bez dociskania zdejmuje się przez oderwanie w kierunku pionowym.

Przedmioty lekkie wystarczy pocierać po płycie.

3.    Otrzymane w ten sposób ciemne miejsca na obrabianej powierzchni żeskr obu jemy skrobakiem.

Przesunięcie skrobaka w przód powinno wynosić każdorazowo 2 doi 15 mm w różnych kierunkach, lecz zawsze pod kątem 45° do 60° w stosunku do skrobanych wzniesień. Nachylenie skrobaka podczas pracy przedstawia rys. 109.

4: Dokładność skrobania określamy przez policzenie plamek w polu kwadratowym o boku 25 mm (625 mm²). W tym celu posługujemy się ramką wyciętą z blachy.. Liczbę plamek określamy jako średnią z kilku pomiarów w różnych miejscach powierzchni. Im większa jest liczba plamek, tym gładsza jest powierzchnia (rys. 110). Np. powierzchnie ruchowych prowadnic obrabiarek powinny mieć nie mniej niż 10 plamek; panewek łożysk ślizgowych ~ 16, a linii kontrolnych 25-ł-30 plamek. W przypadku skrobania panewek (stosowanego rzadko) zamiast płyty kontrol-

83