DSCN0479

duże przełożenie, co umożliwia zastosowanie podziałki 0,001 mm. Obszar pomiarowy wynosi 60 działek (czyli 0,06 mm).

Ponieważ zakres działania minimetru jest zbyt mały, konieczne było skonstruowanie przyrządów o dużych zakresach pomiaru. Należy do nich np. czujnik optyczno-mechaniczny zwany mikro-luksem (rys. 266). Dzięki przekładni dźwigniowej i optycznej

Rys. 266. Mikrolux

(lusterko wklęsłe Z, umieszczone obrotowo) małe przesunięcie tłoczka pomiarowego powoduje 1000 fazy większe przesunięcie promienia świetlnego na łukowym ekranie (np. od A do B).

Do bardzo dokładnych pomiarów stosuje się narzędzia mierzące z dokładnością do 0,001 mm (1 mikrona). W grupie tych narzędzi najczęściej są stosowane stalowe płytki wzorcowe różnej grubości. Płytki takie są produkowane w kompletach, ż których można złożyć stos żądanej grubości z dokładnością do 1 mikrona. Wobec dużej gładkości powierzchni płytki te wzajemnie przywierają do siebie (rys, 267).

Na rysunku 268 przedstawiono sposób składania płytek wzorcowych, na rys. 269 —• zestaw pomiarowy z płytek, a na rys. 270 — sprawdzanie wskazań mikrometru.

Pomiar omówionymi dotąd przyrządami odbywa się przez bezpośrednie zetknięcie narzędzia pomiarowego z badanym przedmiotem. Pomiary takie zwą się stykowymi i dają dość dużą dokładność.

'JJeżeli natomiast przyrząd pomiarowy nie ma bezpośredniego dostępu do mierzonego wymiaru przedmiotu, trzeba stosować pomiary optyczne. Przy pomiarach tego rodzaju mamy do czynienia

/Byś. 267. Stos płytek wzorcowych do wymia-3 ru 36,475 mm

Rys. 268. Składanie płytek wzorcowych

z powiększonym wielokrotnie obrazem przedmiotu. Do najbardziej • rozpowszechnionych pomiarowych przyrządów optycznych należy mikroskop warsztatowy.

' Omówione sposoby dokonywania pomiarów i narzędzia pomiarowe jiie wyczerpują tematu. Jest bowiem jeszcze wiele innych

Rys. 270. Sprawdzanie płytkami wzorcowymi wskazań mikrometru

Rys. 269. Zestaw pomiarowy z płytek wzorcowych

n

narzędzi, jak do pomiaru chropowatości powierzchni, stożkowości, owalności, do kompleksowego lub zautomatyzowanego przeprowadzania pomiarów itp., które są opisane szczegółowo w literaturze spec j alistyczne j.

Dokonywanie pomiarów, jest szczególnie ważne przy określaniu stopnia zużycia części samochodu w przypadku ich naprawy. Po rozmontowaniu zespołów czyści się i sprawdza dokładnie poszczególne części, a następnie rozdziela się je na: