DSCN0553

Kiuj personoj laboras en fabri-koj kaj laborejoj?.

Kie (en kiuj domoj) laboras personoj ?

Ću personoj estas egalaj?

Kiaj estas personoj?

En fabrikoj kaj laborejoj laboras laboristoj kaj laboristinoj.

Personoj laboras en lemejoj, ofi-cejoj, fabrikoj kaj laborejoj.

Ne, personoj ne estas egalaj, sed mai egalaj.

Personoj estas: bonaj kaj mal-bonaj, belaj kaj malbelaj, fide-laj kaj malfidelaj, inteligentaj kaj malinteligentaj, felićaj kaj malfelićaj.

Junaj personoj estas knaboj kaj knabinoj, nejjunaj kaj maljunaj estas sinjoroj kaj sinjorinoj. Instruisto ne estas knabo, sed sinjoro -li estas grava persono en lernejo. Instruisto instruas, lemantoj kaj lernantinoj lernas en lemejoj kaj en la domo.

Instruisto star as en la klasoćambro.

Kiu staras?

Kie staras instruisto?

Ću la libro staras?

Kio staras?

Ću la libro staras sur la benko? Ću vi staras?

ću vi sidas sur la benkoj?

Ću mi staras?

Ću la objekto (zegarek) iras? Kio iras?

Kiu iras?

Instruisto staras (Vi staras). Instruisto staras en la klaso.

Jes, la libro staras.

La libro staras.

Ne, la libro ne staras sur la benko, sed gi staras sur la tablo. Ne, ni ne staras, sed ni sidas. Ne, ni ne sidas sur la benkoj, sed ni sidas en la benkoj.

Ne, vi ne staras, sed vi iras.

Jes, la objekto iras kaj iras.

La objekto iras.

Instruisto iras (Vi iras).

D. DO PRZETŁUMACZENIA

Na nauczycielskim stole są książki, ołówki i różne papiery. Nauczyciel chodzi w klasie i uczy. Uczniowie i uczennice siedzą w ławkach i uczą się. Urzędnicy i urzędniczki urzędują w różnych urzędach. Robotnicy i robotnice pracują w dużych fabrykach i w małych pracowniach. Nauczyciel nie jest chłopcem, lecz mężczyzną (dosł.: pa-

nem). On jest ważną osobą w szkole. Chłopcy i dziewczęta są młodymi i inteligentnymi osobami.

Czy szkoła jest dużym domem? Tak, ona jest dużym, nowoczesnym, pięknym i nowym domem. Jakie meble są w nowej szkole? W nowej szkole są nowoczesne meble. Jakie (dosł.: które) meble są w klasach? W salach szkolnych (1 wyraz) są ławki, stoły, krzesła i szafy.

W białym pudełku na małym stole są trzy nowe ołówki — czy rozumiesz? Piękne są elektryczne lampy, które stoją na szafie. Gdzie pracujecie — w pracowni czy w fabryce ? Ja pracuję w dentystycznej pracowni, a kolega w fabryce. Czy pani dentystka pracuje w szkole? Tak, ona pracuje w pokoju, gdzie są trzy fotele (tł.: krzesła) dentystyczne, jeden długi stół i dwie wysokie szafy.

5. KYINA LECIONO

A. GRAMATIKO

Wyrazy złożone powstają przez proste zestawienie dwóch wyrazów, z których główny umieszcza się na końcu, a określający przed nim. Od brzmienia zależy, czy zestawia się czyste pierwiastki (dom-bestó), czy też łącznie z końcówką gramatyczną {terno libro). Wyrazy złożone pisze się razem.

. Zaimki dzierżawcze tworzy się z zaimków osobowych przez dodanie końcówki -a, np.: mia 'mój, moja, moje’, via 'twój,, twoja, twojej pana, pani’, Ha 'jego’, sia 'jej’, §ia 'jego’, nia 'nasz, nasza, nasze’, via 'wasz, wasza, wasze’, ilia 'ich’.

B. YORTOJ

akademio akademia altlernejo szkoła wyższa ankau także asistanto asystent docento docent Esperanta esperanrki fako zawód, fach faklernejo szkoła zawodowa fine w końcu gazeto gazeta Jurnalo gazeta, dziennik jnmalisto dziennikarz

29