DSCN0651

12. DEKDUA LECIONO

A, GRAMATTKO

Krom la derivitaj adverboj, kiuj akceptas la finajon -e (bele bonę, diligente), ekzistas ankau odginaj adverboj sen finajo (jes, nur, tre) au kun la finajo -au (baldau, hierau, ankau). Kelkaj pre-pozicioj, kieł vi vidis en la 9-a leciono, havis ankau la finajon -au (antau, cirkau k. a.).

Listo de adverboj

almenau 'przynajmniej*

ankau 'także*

ankorau 'jeszcze*

apenaii '(za)ledwie*

baldau 'wkrótce, zaraz, wnet’

et 'nawet*

for 'precz*

hierau 'wczoraj*

hodiau 'dzisiaj*

ja 'przecież, wszakże’

jam 'już*

jen 'oto*

jes 'tak*

jus 'właśnie, dopiero co*

morgau 'jutro*

ne 'nie*

nun 'teraz*

nur 'tylko*

pli 'więcej, bardziej’

piej 'najwięcej, najbardziej’

plu 'dalej, w dalszym ciągu*

pre cipę 'szczególnie*

preskau 'prawie*

tre 'bardzo*

tro 'zbyt, za bardzo*

tuj 'zaraz, natychmiast’

B. YORTOJ

areno owies ceno łańcuch derko trumna defluejo miejsce odpływu defluo odpływ disrompigi rozerwać się enrojigi wybrać się w drogę fakto zdarzenie rzeczywiste hordeo jęczmień kano trzcina katastrofo katastrofa krako trzask

kudri szyć iifto winda

memorlibro pamiętnik muelejo młyn origino pochodzenie pluv(em)a dżdżysty, deszczowy prozisto prozaik refresiga orzeźwiający resekigi wysuszyć na nowo respiri odetchnąć sekalo żyto sonorigi dzwonić

tombo grób

sopiri tęsknić spaco przestrzeń suprajo powierzchnia tombejo cmentarz

trajto rys (twarzy, charakteru) tritiko pszenica

C. EKZERCOJ

KIO OKAZIS FOJE AL HENRIKO SIENKIEWICZ

Henriko Sienkiewicz, unu el la piej grandaj polaj prozistoj, ra-kontas en śiaj memorlibroj mirigan fakton. Foje, estinte en Ham-burgo, li songis nokte, ke li mortis kaj oni metis lin en la ćerkon kaj veturigis al la tombejo. će tio li precize memoris, kiu lin kon-dukis. Ći tiu estis juna, eble 17-jara fraulo kun tre severa vizagesprimo tielj ke li poste, kiam li vekigis, precize memoris la aspekton de la ęerkokondukinto.

Post kelkaj semajnoj Sienkiewicz estis en Londono kaj alveturis hotelon. Tie li tuj ricevis la ćambron, iris rekte al la lifto kaj ekso-norigis. Baldau malsupreniris la lifto kaj elkuris el gi junulo, eble 17-jara, kun la samaj trajtoj, kiun li vidis en Hamburgo kieł ćerko-kondukanton. Sienkiewicz terurigis kaj ne eniris la lifton, nur sidigis en atendejo kaj komencis legi gazeton. Ne dauris ec minutóii, kiam oni ekaudis teruran krakon: al la lifto okazis katastrofo. La cenoj disrompigis, la lifto malsuprenfalis kaj la kondukinto mortis mo-mente.

spritaJoj

La eta diplomato

Filo: Patro, en ći tiu jaro vi havos grandan profiton.

Patro: Kial?

Filo: ćar por la venonta jaro vi ne bezonos aćeti al mi novajn lernolibrojn.

Pli altaj studoj

Filino: Post la.fino de la mezlernejo mi studos biologion, psiko-logion kaj fiziologion.

Patro: Sed estus pli bonę, se vi lernus la kuirologion, lavologion kaj kudrologion.

225

Podręcznik jęz. esperanto — 15