DSCN0895

Wyniki procesu nauczania zależą jednak w najwyższym stopniu — jak to podkreśla wielu autorów — od nauczyciela, metod i narzędzi jego pracy ¹². Program, pomoce szkolne, wiedza pedagogiczna i ogólna nauczyciela stanowią narzędzia jego pracy dydaktycznej. Konkretny przebieg procesu nauczania wyznaczony jest przez kwalifikacje zawodowe, stosunek do pracy i cechy osobowości nauczyciela¹³. Poznanie uczniów i właściwe kierowanie ich uczeniem się, częsta kontrola wiadomości i nadzorowanie toku ich pracy oraz organizowanie pracy poszczególnych uczniów i grup stanowią warunki powodzenia w pracy dydaktycznej “.

sprawie oraz bliższe informacje o zasadach systemu mann-beimskiego można znaleźć w jego pracy pt. Uczeń i klasa. Wydanie II, Lwów—Warszawa 1931, Książnica-Atlas.

ⁿ Takie stanowisko reprezentuje W. Okoń (porównaj: Niepowodzenia działalności wychowawczej w szkole. W: Zarys pedagogiki. Pod red. B. Suchodolskiego. Tom II, Warszawa 1959, s. 452—453), Ludwik Bandura (porównaj: przyp. 9), Czesław Kupisiewicz (porównaj: Przyczyny niepowodzeń szkolnych. „Kwartalnik Pedagogiczny”. 1962, nr 3), a także psychologowie i pedagodzy radzieccy (np. A. Gelmont. w pracy pt. O priczinach nieuspiewajemosti i putiach jejo preodolenija, Moskwa 1954).

¹³    Badania psychologiczno-pedagogiczne nauczycieli wykazują wielki wpływ osobowości nauczyciela na powodzenie jego pracy dydaktyczno-wychowawczej. Opracowano nawet listę cech osobowości i sposobów postępowania tzw. nauczycieli efektywnych i nieefektywnych. Porównaj: Beraice Baxter T eacher-Pupil Relationships. New York 1950, Macmillan, rozdz. III).

¹⁴    Porównaj: A. Gelmont, op. cit., a akźe Kairów Pedagogika. Tom I. Znaczenie pracy dydaktyczno-wychowawczej nauczyciela dla rozwoju psychicznego i postępów w nauce dzied szkolnych podkreślają także psychologowie zachodni, którzy jednak ujmują jej znaczenie dla powodzenia szkolnego dzied w aspekcie stosunków wzajemnych pomiędzy nauczycielem |

I Ważnym 'w znacznej j ka, są met [ Proces na fczynnym — pzość stcsow tuje dziecko odwołując s budzanie b Werbalizm i dzieci nieci* cyjnych w i wie tracą niesienia efe wizacja uczj z realnym żj ja np. naucz*

a uczniem (por lopment and f ¹⁵ Przeważni trafiają do i gdyż — jak wy dziecka rozwiji (Jan Piaget Les et de Vadolesa stades en psych de psychologie Paris 1956, Pres Pomijanie sgj tycznej uważa porozumień pet pieczne —- kon pewnych słów i cych tym słowa rozwojem myślę poznania rnrrygi

16