ków utrwalają się układy objawów mieszanych: locjopdica^. cowych). U niektórych uczniów z n iepowodzeniami w nauce wysu- " już w tym okresie ciężkie nerwice narządowe, u innych spotykany J społy objawów neurastenicznych, histerycznych oraz objawów oatty, i łęków różnego typu, szczególnie zaś utrwalonych objawów lęka pr** niepowodzeniem. Zjawiskiem częstym w populacji uczniów dozna j^., niepowodzeń szkolnych w ki V i VI są neurotyczne cechy otekó*^ W niektórych wypadkach obserwujemy u złych uczniów wyraża* I utrwaloną neurotyczną strukturę osobowości i deformację postaw ^ lecznych (silnie zaznaczone poczucie krzywdy, poczucie mniejszej tości oraz nieprzydatności społecznej, utratę poczucia sensu życia fe Podłużne badania * ujawniły, że u 39,6% dzieci doznających wodzeó w ciągu pięciu lat nauki szkolnej (od kL I i II do V i VI) kształciły się modele zaburzeń typu nerwicowo-neurotycznego, w 29A przypadków — modele zaburzeń typu socjopatycznego, a w przypadków wystąpiły mieszane objawy zaburzeń socjopatyczno-oerwi. cowych. Zaledwie u 14,4% uczniów doznających przez czas dłuższy a*, powodzeń w nauce nie nastąpił wyraźny proces patologizacjl analiza tych przypadków wykazała, że u większości z nich niepowoefc. nia były mniej nasilone, sytuacja szkolna nie całkiem beznadziejna {po. mimo okresowych ocen niedostatecznych), a rodzice wykazywali aut mam zrozumienia dla trudnej sytuacji swoich dzieci i otaczali je troską oraz opieką, niepełną wprawdzie i mało skuteczną z punktu widzę* postępów w nauce, zabezpieczającą jednak w sposób elementarny zdrowie psychiczne tych uczniów.
X P1ZYCZYNY, MODELE I MECHANIZMY PATOLOGIZACJI ZACHOWANIA UCZNIÓW POD WPŁYWEM NIEPOWODZEŃ W NAUCE
Zaobserwowany przez nas wzrost różnego typu zaburzeń zachowania u uczniów z niepowodzeniami w nauce ma, jak wykazała analiza, wiele przyczyn. Dominuje wśród nich jednak zdecydowanie tranmały-żujący wpływ samych niepowodzeń na zachowanie dziecka. Wśród setek uczniów, którzy byli przedmiotem naszych badań — do nfebcaiyet jedynie należały przypadki, kiedy wzrost czy pojawienie się zaborze* zachowania u dziecka w wieku szkolnym nie pozostawał w związku * sprawami nauki. Nawet jeśli pierwotnym źródłem zaburzonego wdawania było ogólne zaniedbanie pedagogiczne oraz błędy wychowawcze rodziców, traumatyżujące przeżycia związane z konfliktami domowym (awantury, kłótnie w rodzinie, rozwód rodziców ftp.) lob leż zataneok neuTOdynamłczne, występujące na bazie mikrouszkodseń ośrodkowej
' i Doty ery ly om (•] mm| frapy dzieci, których nalany florace Mńpwf r wpływ— Bteyewodart w —ee oaówtowo m a 124
LpżDorakii [włączały 1
EM sprząh pfceowiły |M Koi |ii teren!
Łryfftirirj imiały wpl jsadniczą j [ Napo Liwskiej Lgółne pt Licowe (s
Loku o kały okre | Ta nim Iskołą i ) manniów Ipi nauk obok rodzi I Dziecko ptywną o hwtóców i Iw jako go ■meta w ta Hardemu ca kzakresie I
MD UCZ
[ *H bJ
Iwyci / —pi Rfe Zaburzeni RblM—OHL ’ Pl W«—
[ ‘Zagadnie
pa «im& «a
sfer «y—
SuilLM*
304