DSCN1673

i Problematyka bezrobocia    41

1.4. Formy przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu z rynku pracy

1.4.1. Co to jest wykluczenie społeczne?

^ Podjęcie zagadnienia wykluczenia społecznego w tej pracy jest z wielu względów zasadne. Po pierwsze badania w ramach tej pracy przeprowadzono wśród osób mających przeszłość przestępczą, po drugie samo prawo⁶¹ , które stworzone zostało z myślą o wsparciu osób zagrożonych wykluczeniem społecznym - poza pewnymi wyjątkami - nie wskazuje jakoby warunkowo przedterminowo zwolnieni z wykonywania kary czy mający wyrok w zawieszeniu byli przez to prawo szczególnie wyróżniani. Po trzecie zaś, śledząc oferty wsparcia (na terenie Katowic) dla osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, można niestety wymienić nieliczne projekty nakierowane na społeczną (w tym także zawodową) readaptację osób mających przeszłość przestępczą.

■ Wykluczenie społeczne to proces dynamiczny i wielowymiarowy; jest często zjawiskiem kumulatywnym, które ⁶²:

-    prowadzi do wielowymiarowej deprywacji,

-    przejawia się w brakiem lub niewystarczającym poziomem uczestnictwa w głównym nurcie społeczeństwa i brakiem dostępu do najważniej-szych systemów społecznych (rynek pracy, edukacja, opieka medyczna, zabezpieczenie społeczne),

-    może przejawiać się/skutkować zerwaniem więzi rodzinnych, społecz-nych, utratą poczucia sensu i tożsamości,

-    niesie z sobą zagrożenie związane z powielaniem modelu i „dziedzi-1“ czeniem” pewnych cech warunkujących pokoleniowy charakter wykluczenia.

m Wykluczenie społeczne definiowane jest na ogół w kategoriach nie-oczestniczenia bądź niezdolności do uczestniczenia w ważnych aspektach życia zbiorowego: społecznych, gospodarczych, politycznych i kulturowych ⁶¹ Mając na uwadze przede wszystkim takie akty prawne jak ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z dnia 20.04.2004 r. oraz ustawa o pomocy społecznej z dnia 12.03.2004 r.

® M. Muras, Wykluczenie społeczne, (w:) J.Czapiński, T. Panek (red), Diagnoza społecz-na, Warszawa 2005, s. 237.