zdjecie lancia6

»«

146

5. Segregacja przestrzenna ludności i wykluczenie społeczne w miastach

grupa bezrobotnych oraz bezdomnych, a w przyszłości narastająca fala imigrai z północno-wschodnich obszarów Polski, obszarów stagnacji i depresji gospodar:::

Wzrost ubóstwa w miastach zachodnich tłumaczono opierając się na różnych cepcjach wskazujących za każdym razem inne przyczyny zaostrzenia problemu Ti mann 2000). Po pierwsze, obwiniano proces globalizacji i restrukturyzacji gospoda:, związanej z przejściem do społeczeństwa postindustrialnego. Wiązano z tymi zjawisi proces segmentacji rynku pracy. Po drugie, zwracano uwagę na wycofywanie się z cepcji państwa opiekuńczego, mającego zapewnić minimalny poziom dobrobytu wsr kim obywatelom. Po trzecie, uważano, że zmiany społeczno-demograficzne przez rczr tradycyjnych form i stylu życia rodziny, indywidualizację i różnicowanie stylów r . owoduia powstanie większego ryzyka popadnięcia w ubóstwo.

W miastach szczególnie dotkniętych bezrobociem i odziedziczonymi probłeir.. - a ekonomicznymi rozwoju o wiele szybciej rozszerza się sfera ubóstwa. W polsmtil miastach koncentracja ubóstwa występuje na obszarach z przewagą ludności star;jj Obszary ubóstwa rozszerzają zasięg przestrzenny zwłaszcza o nowe obszary, na -nr-rych skupia się grupa bezrobotnych.

Przekształcenia własnościowe, a zwłaszcza prywatyzacja oraz odejście od sut -diowania gospodarki mieszkaniowej, będą generowały silniejsze procesy segreg_.t mieszkaniowej ludności w przestrzeni miasta według kryterium majątkowego. To - j-l rzyszyć temu będzie szybkie rozwarstwienie majątkowe oraz nasilająca się polaryz^; a społeczno-przestrzenna.

Polaryzacja społeczno-przestrzenna w strukturze miasta już obecnie ma barn:.: dynamiczny przebieg. Podstawowe znaczenie ma odziedziczona struktura społe.: no-przestrzenna. Przestrzeń miasta jest stale waloryzowana i, przy silniejszy— oddziaływaniu mechanizmów rynkowych, następuje swoiste jej przewartościowana Mimo to wydaje się, że raz ukształtowany charakter społeczny poszczególny;: obszarów miasta w dużym stopniu zachowuje swoją aktualność. Zwiększy się niewątpliwie skala zróżnicowań społeczno-przestrzennych. Zjawisko to jest zw;_-zane ze znacznym ubożeniem społeczeństwa oraz uzyskaniem szerszej swoboc zmiany miejsca zamieszkania. Zwiększeniu stopnia mobilności społecznej, zarówn. w górę, jak i w dół, będzie towarzyszyć w większym stopniu ruchliwość przestrzenne Dzielnice miasta o niskim statusie społecznym albo złych warunkach środowiskowych lub dostępności do rynku pracy będą opuszczane przez osoby bardziej mobilne ekonomicznie. Na obszary takie natomiast będą spychani ci, których nie będzie sta; na lepsze mieszkania w lepszych dzielnicach. Spodziewać się należy zatem lawinowego narastania segregacji społecznej.

Pojawiły się nowe kategorie ubóstwa, które zajmują coraz wyraźniej specyficzne miejsca w strukturze społeczno-przestrzennej miast. Monitorowanie tego zjawiska jest podstawowym elementem wiedzy o przemianach struktur społeczno-przestrzennych i kształtowania się nowej struktury miast. Wydaje się, że ubóstwo w miastach polskich, podobnie jak to się stało już dosyć dawno w miastach Europy Zachodniej, przestaje być wynikiem tylko bezrobocia, niskich kwalifikacji i marginalizacji na rynku pracy. W naszych miastach istnieją już obszary, które można określić jako slumsy i pod tym