5.4. Narastanie problemów ubóstwa w przestrzeni miast Polski
151
Trzeci typ to centralne części miasta: reprezentacyjne śródmieścia, „Stare Miasta”, centra usługowo handlowe, ale równie często stare i zdekapitalizowane budownictwo mieszkaniowe o bardzo zróżnicowanej strukturze tkanki miejskiej.
5.4.1. Struktura przestrzenna ubóstwa w Warszawie, Radomiu i Mławie
Wśród obszarów peryferyjnych Warszawy Ursus, jako gmina o charakterze podmiejskim, ma swoją specyfikę polegającą na znacznym uzależnieniu miasta, do niedawna osobnego, od jednego zakładu produkcyjnego, który był patronem i najbogatszym inwestorem w mieście. Obecnie na obszarze gminy można wydzielić Stary Ursus, który stanowi największy obszar koncentracji ubóstwa. Cechą charakterystyczną tego obszaru jest duży udział starych domów i budynków komunalnych. Tutaj koncentrują się starzy pracownicy Ursusa, teraz żyjący z rent i emerytur, których poziom nie wystarcza na godziwe utrzymanie. Właśnie ta kategoria społeczna to są główni klienci pomocy społecznej - jest to zjawisko autentycznej biedy i ubóstwa nie związane z patologiami społecznymi. Mieszkańcy Starego Ursusa, w dużym stopniu starzy, ubodzy i od bardzo dawna związani z Ursusem, stanowią znaczny kontrast w stosunku do ludności napływowej mieszkającej zazwyczaj w osiedlach przyzakładowych „za torami”. W strukturze przestrzennej Ursusa szczególnie duże znaczenie społeczne odgrywają ogródki działkowe, stanowiące dodatkowe źródło utrzymania dla wielu osób.
Struktura społeczno-przestrzenna gminy Włochy jest w znacznym stopniu podobna do struktury Ursusa. Również w przypadku Włoch głównym obszarem biedy są Stare Włochy. Obszar ten jest zdominowany przez stare budynki, często komunalne, w złym tanie technicznym, ze złą infrastrukturą komunalną. Mieszkają tu głównie rodziny stare. ale i rodziny z dużą liczbą dzieci. Mieszkańcy tej części Włoch stanowią najliczniejszą grupę osób korzystających z pomocy społecznej.
Także część Okęcia jest obszarem koncentracji ubóstwa i biedy zdominowanym rrzez stare domy, kamienice czynszowe. Okęcie, podobnie jak Stare Włochy, to utrwa-:ne obszary biedy i ubóstwa, ponieważ od wielu lat były one obszarami „zsyłania” do rnch rodzin nie płacących czynszów lub z problemami społecznymi z całej Warszawy.
W Rembertowie, rozdzielonym torami kolejowymi na część lepszą i gorszą, rodobnie jak Ursus i Włochy, obszarem koncentracji ubóstwa i patologii jest cały Nowy Rembertów. Praktycznie w co drugim domu mieszkają rodziny żyjące w ubó-n vie. Znaczna część mieszkańców pochodzi z rodzin przesiedlanych tutaj z całej Warszawy z obszarów wyburzeń, patologii społecznych i problemowych. Rembertów po I '50 r. stał się „składem” dla całej Warszawy, tu przesiedlano kryminalistów, osoby : rozbitych rodzin. Przesiedlenia te spowodowały sztuczną segregację ludności biednej. W tej części Rembertowa dominują domy i mieszkania bez wody i kanalizacji, ogrze-' me piecami węglowymi - są to głównie mieszkania kwaterunkowe oraz mieszkania 1 - aterunkowe objęte szczególnym trybem najmu. Do tej pory brak jest podstawowej z :rastruktury miejskiej, chodników i ulic itp. Należy przypomnieć, że przeniesiono tu