zdjecie lancia7

5.4. Narastanie problemów ubóstwa w przestrzeni miast Polski

wzrost skali ubóstwa. W miastach Niemiec np. w latach 1970-1993 udział osób otrzymujących pomoc wzrósł z 1,6% do 7.3% (Taubmann 2000). Podobne zjawisko wystąpiło również i jest szczegółowo badane w miastach innych krajów wysoko rozwiniętych (np.: Hamnett, Cross 1998; Hamnett 1998: Musterd, van Kempen 2000; Edwards, Flantley 1998; Burgers 1995; Beaumont i in. 2000; van Kempen 1994).

Do początku lat dziewięćdziesiątych XX w. ubóstwo w przestrzeni miast można było identyfikować za pośrednictwem analiz rozmieszczenia ludności starej (Węcławowicz 1988), analizy starych zasobów mieszkaniowych (Czeczerda 1986, Kozińska 1973), skutków przestrzennych socjalistycznej polityki mieszkaniowej (Rębowska 1985, Kaczmarek 1996) lub koncentracji patologii społecznej i przestępczości (Bartnicki 1991).

Od początku laf dziewięćdziesiątych XX w. zjawisko"iibóstwa w skali całych jednostek administracyjnych, w tym miast, jest możliwe do oceny na podstawie zasadniczych informacji statystycznych, np. w pracach: T. Panek (2001), A. Ochockiego i A. Szukiełojć-Biekuńskiej (1996). W socjologicznych badaniach wewnątrzmiejskich w Łodzi (Warzywoda-Kruszyńska 1999, Warzywoda-Kruszyńska, Grolowska-Leden 1997) zidentyfikowano enklawy biedy oraz wykazano kształtowanie się kategorii społecznej, którą można określić angielskim terminem undeirlass. W badaniach geograficznych zjawisko ubóstwa w skali wewnątrzmiejskiej było opisywane w przypadku Warszawy (Węcławowicz 1997), Gdyni (Skupowa i Czepczyński 1999, Skupowa 2001) oraz Słupska (Rydz 2001).

Narastanie ubóstwa w przestrzeni miasta jest rezultatem podstawowych zmian w strukturze stosunków gospodarczych i społecznych oraz zmian w zarządzaniu przestrzenią miejską. Ubóstwo wśród osób starszych wynika z faktu, że emerytura nawet po przepracowaniu kilkudziesięciu lat nie wystarcza na przeżycie. Należy podkreślić, że jest to stały błąd polityki państwa. Osoby takie w żadnym systemie gospodarczym nie powinny być klientami pomocy społecznej. Stan obciążeń stałych w postaci kosz-tów mieszkania, elektryczności itp. jest zbyt duży, a pieniądze, które pozostają, nie wystarczają nażycie^

Można wydzielić dwie kategorie społeczne ludzi, których dotknęło ubóstwo, jakkolwiek nie da się takiej klasyfikacji przeprowadzić w sposób w pełni obiektywny. Pierwsza kategoria to jednostki, które znalazły się w ubóstwie w wyniku błędu systemowego - odpowiedzialność za to spada na wieloletnią politykę państwa. Druga kategoria to jednostki, które znalazły się w ubóstwie w wyniku błędu indywidualnego lub ■ łasnego wyboru stylu życia.

W miastach zdominowanych przez występowanie jednego rodzaju przemysłu fale prywatyzacji poszczególnych zakładów oraz fale upadków zakładów pokrywają się : falami narastania ubóstwa. Skala ubóstwa jest więc znacznie większa niż wynikałoby :: ze statystyk, ponieważ aktualne ustawodawstwo nie przewiduje możliwości uzyskania pomocy przez osoby nisko zarabiające.

Podstawowe znaczenie w kształtowaniu współczesnego i przyszłego oblicza miast rriskich w najbliższych dekadach niewątpliwie będzie miała transformacja struktury : oołecznej. „Klasyczną” nową kategorią społeczną znajdującą się w sferze ubóstwa jest