DSCN1975

w Jakie wyposażono popielnice typu C, najlicz- Podlesie Kościelne, woj. poznańskie — Kostrzew, niejsae są łańcuszki, znane z 6 stanowisk (Semli- ska 1956, s. 221). Ozdoby naszyjnika z Glińcza No-nek — 265, Kolbudy Gm. — 126, Gdynia-Mały wego posiadają jednak ścisłe analogie wśród licz-Kack — 73, Lipczyno — 143a, Pogorzelica — 229, nych kolczyków, co skłania do przypuszczenia, u m Osiek — 211 (Ryc. 5j). Jedyny wisiorek trójkątny elementami naszyjnika mogły stać się wtórnie, pochodzi z Borkówka — 19 (Ryc. 5e), gdzie umiesz- wcześniej pełniąc rolą kolczyków, czony był w kolczyku składającym się z 3 za wie- 2.5. Popielnice twarzowe typu nieokreślonego szonych jedno w drugim kółek brązowych (naj- wyposażone w kolczyki, stanowią dużą (około 60) większe, środkowe zdobione skośnym żłobkowa- grupę znalezisk. Niemożność określenia typu spo-niem).    wodowana jest złym stanem zachowania naczyń

Wśród elementów kolczyków stanowiących wy- lub brakiem rysunków i niedostatecznym ich opi-posażenie popielnic typu B/C i C brak jest zasad- sem w publikacjach.

niczo paciorków bursztynowych. Wystąpiły one je- Większość popielnic tej grupy pochodzi z obsza-dy nie w Kielnie — 119 z popielnicą typu B/C. na ru woj. gdańskiego, dalsze wystąpiły w Pomyiku , dużym cmentarzysku, z którego pochodzą liczne Górnym — 232, Bobolicach — 12, Redlu — 254, znaleziska paciorków bursztynowych towarzyszą- Dąbrówce Słupskiej — 52, Lubaszczu — 148 oraz cych popielnicom typu B.    Białośliwiu — 6. Z popielnicami tymi łączą się

Należy stwierdzić, że w grupie popielnic typu C znaleziska różnych rodzajów kolczyków, wśród stosunkowo liczne kolczyki znajdują się we wnę- których najliczniej reprezentowane są ozdoby trzu naczyń, wśród ciałopalenia. Niekiedy jest to składające się z samych kółek brązowych i żelaz-jedyny sposób ich złożenia (Osiek — 210, Gdańsk- nych (ok. 15 znalezisk) oraz z nanizanymi pacior--Oliwa — 66, Wierzchucino — 323), często jednak kami szklanymi i bursztynowymi, występują w popielnicach, w których uszach wiszą Paciorki szklane, w przeciwieństwie do burszty-podobne ozdoby. Np. w popielnicy pochodzącej nowych, często pojawiały się jako jedyny element z miejscowości Skarszewy — 271, jedno ucho zdo- zdobiący kółka kolczyków, natomiast jedne i drobił kolczyk składający się z kółka brązowego z na- gie w licznych przypadkach towarzyszą innym nizanymi paciorkami szklanym i brązowym, we- typom ozdób: łańcuszkom i trójkątnym wisiorkom wnątrz zaś, wśród kości, znaleziono przepalony brązowym, spiralkom typu salta leone, wisiorkom kolczyk z paciorkami szklanymi. W ten sam spo- gruszkowatym itd. W grupie tej znalazło się kilka sób złożono kolczyki zdobione łańcuszkami nale- efektownych okazów kolczyków. Z Chwarzenka — żące do popielnic z Gdyni-Małego Kacka — 73    43, z jednego grobu skrzynkowego pochodzą 2 po-

i Kolbud — 126. W Gościeradzu — 98 i Minikowie dobne kolczyki. Jeden z nich doskonale zachowany,

— 186, w uszach popielnic wisiały kółka, w pierw- składa się z kółka wykonanego z drutu brązo-szym przypadku brązowe, w drugim żelazne. Po- wego o średn. 1 mm oraz nanizanych na nie 3 ku-dobne kółka wystąpiły wewnątrz naczyń. Znale- listych (średn. ok. 7 mm) paciorków z niebieskiego ziska te jeszcze raz potwierdzają trudności jakie szkła i 2 precyzyjnie wykonanych łańcuszków brą-pojawiają się przy próbach interpretacji funkcji zowych o średn. ogniwek 2 mm zawieszonych tak, rozmaitych przedmiotów, które, w zależności od j± tworzą dwie różnej długości pętle sczepione u zwyczajów i potrzeb, mogły służyć różnym celom, dołu (Ryc. 2a). Z cmentarzyska w Gdyni-Małym Przykładem jest bardzo ciekawa ozdoba z Glińcza Kacku — 72 pochodzi z kolei ucho popielnicy twa-Nowego — 81. W grobie 5 znaleziono baniastą po- rzowej, w którego górnym otworze tkwi brązowy pielnicę z nalepionymi 3-krotnie przekłutymi usza- kolczyk taśmowaty zdobiony ornamentem ukoś-mi pozbawionymi ozdób. Natomiast na szyję po- nych kresek, a w dolnym kółko brązowe z zawie-pielnicy nałożony był naszyjnik z drutu brązowe- szonym łańcuszkiem i jednym paciorkiem burszty-go, na którym wisiało 8 kółek brązowych (niektóre nowym. I w tym przypadku łańcuszek tworzy sczepione ze sobą) z nanizanymi 3 łańcuszkami pętlę, w której najniższym punkcie przyczepione brązowymi, 2 wisiorkami trójkątnymi z brązu, 8 jest niewielkie kółko z dwoma ogniwkami łańcusz-paciorkami bursztynowymi i 1 z niebieskiego szkła ka (Ryc. 2e). Dwa identyczne kolczyki znaleziono (Ryc. 5b). Naszyjniki z drutu żelaznego lub w Rotmankach — 258. Z brązowego kółka każdego brązowego z zawieszonymi paciorkami, blaszkami, z nich zwieszają się 2 łańcuszki nanizane na małe wisiorkami gruszkowa tymi, znane są z szeregu kółeczko. Wolne końce łańcuszków ozdobione są stanowisk kultury pomorskiej (Wonorze, woj. byd- jeden — jednym, a drugi dwoma brązowymi wi-goskie — Kostrzewski 1955, s. 174, ryc. 501; Jara- siorkami trójkątnymi (Ryc. 2d). Łańcuszki brązowe czewo, woj. kaliskie — Pieczyński 1965, s. 259— znane są z dziewięciu dalszych stanowisk, gdzie —262; Piaski, m. Malbork — Lissauer 1887, s. 52; wystąpiły same (m in, Bobolice — 12, Puzdrowo —

204