DSCN2043 (3)

sądzi. że wiele tego czego nauczyli się w zakresie pedagogiki r . uczelni ma mały albo żaden wpływ na to. by skutecznie uczyć i ^ w czasie studiów niewystarczająco rozw ija się umiejętności potrzeb-ne u klasie szkolnej. Również opinia publiczna ocenia krytyczny kształcenie nauczycieli (por. Koener 1963: LaGerfo 1984. s. 18).

W znacznej jednak większości badan ustalono pozytywną korcL cję o różnej sile między pedagogicznym kształceniem nauczycie szkół podstawowych i średnich a skutecznością ich pracy w s/koi-mierzoną osiągnięciami szkolnymi uczniów (por. Berry 1960; Gm, l%2; Gerlock 1964: Coplcy 1974). Różnice między jakością prac;, nauczycieli kwalifikowanych a niekwalifikowanych okazały \\ większości przypadków niewielkie, choć statystycznie istotn-Wpływ kształcenia nauczycieli na ich pracę w szkole jest trudny oceny głównie ze względu na brak możliwości dokonania ścisłyc: pomiarów jakości pracy.

Z badań tych nie wynikają ścisłe wskazówki, jak postępować przy układaniu programu kształcenia nauczycieli. Większość stu diów porównujących wyniki nauczania nauczycieli kwalifikowanych i niekwalifikowanych nie bierze pod uwagę różnic w poziomic inteligencji. Można jednakże wątpić czy w zw iązku ze stosunków, niskim poziomem akademickim studiów nauczycielskich przypisać lepsze wyniki nauczania akurat wyższej inteligencji nauczycieli, którzy uczestniczyli w kształceniu pedagogicznym (por. ken 1983).\V' badaniach Kcrra poziom inteligencji nauczycieli b\ł względnie niski. Inaczej niż można by intuicyjnie oczekiwać, niema tez jasności co do wpływu wiedzy ogólnej na skuteczność pracy nauczyciela.

Ocena w iedzy i umiejętności nauczyciela składających się na jego zawód jest jeszcze ciągle mało sprecyzowana. Niektórzy sadza ze jest zbyt mało danych z badań na to. by stwierdzić, że oceny pc-tencjainych możliwości zawodowych kandydatów na nauczycieli mają moc wiążącą (por. Soar i in. 1983. s. 239-246). Z drugiej strony nie ma zbyt mocnych dowodów na to. żc oceny nauczycieli >ł nieistotnymi wskaźnikami ich skuteczności. Z kilku badań przygotowanych bez zarzutu od strony metodologicznej wynika, ze kierownicy szkół oceniają zwykle wyżej tych nauczycieli, których uczmo-wie osiągają dobre wyniki na egzaminach (por. Armer i in. 1976; Mumane 1975). Jednak i te badania są dość ograniczone. Podstawowym elementem oceny nauczycieli stało się stosowanie określonych strategii nauczania, które zdaniem oceniających mają wpływ na osiągnięcia szkolne uczniów.

Podsumowując ten wątek badan, można stwierdzić, ze uczniowie szkół podstawowych i średnich osiągają lepsze wyniki o ile są nauczani przez nauczycieli, którzy mają przygotowanie pedagogiczne. Do podobnego wniosku można dojść, opierając się na intuicji. Nic zawsze jednak wnioski oparte na myśleniu zdroworozsądkowym potwierdzają się w badaniach. Na przykład zdrowy rozsądek podpowiada nam. że jeśli ktoś jest zadowolony z pracy, to pracuje wydajniej. Wniosek z 3300 badań zrealizowanych w latach 1930 1976 w Stanach Zjednoczonych jest taki, ze nie ma bezpośredniego zw iązku między zadowoleniem z pracy a wyższymi efektami. Bywa tez relacja odwrotna: człow iek pracuje wydajnie i dlatego jest zadowolony (por. Locke 1976).

Od dawna badano możliwy zw iązek między poziomem inteligencji nauczyciela a skutecznością jego pracy. Uzyskano niew iele dowodów na istnienie takiego związku (por. Gctzels. Jackson 1963). Nowsze badania wskazują jednakże na ograniczoną relację między werbalnymi zdolnościami nauczycieli a wynikami w testach werbalnych u uczniów z biednych rodzin, najczęściej z mniejszości narodowych (por. Bruno. Doschcr 1981, s. 93-108).

Jak dotychczas nic udało się ustalić prognostycznych związków między osobowością studenta a jego późniejszą pracą nauczycielską. Można tylko stwierdzić, że kandydaci, którzy demonstrują większe zainteresowanie zawodem nauczyciela zanim rozpoczną studia zwykle nic odpadają tak często z zaw odu w porównaniu z innymi.

Od połowy lat siedemdziesiątych XX wieku zrealizowano wiele obszernych i dobrze udokumentowanych badań na temat relacji miedz)' tym. co jest przedmiotem nauczania a skutecznością uczenia się. Wyciągniecie ogólniejszych w niosków' z tych badań mc jest sprawą lamą. Badania dotyczą przecież konkretnego kontekstu (szczebel szkoły, płeć. pochodzenie społeczne, poziom inteligencji itp.). W wyniku zestawienia wniosków z tych badań może okazać się. że nie ma