WA30879 I862 PRZEGLAD ARCHEOLOGJIw I djvu

oczyma, gdyby, że tak powiem, nie nauczyła się jej na pamięć, toby nie miała tej łatwości. Kto się chce przekonać, niech zrobi doświadczenie, które miał autor tej pracy; niech zażąda od naszych malarzy zrobienia greckiego meandra najprostszej formy; obaczy, jak nasz robotnik będzie się męczył a wciąż się mylił. Następnie zaś niech przepatrzy wazy greckie najlichszej roboty. Jak na nich często po partacku, ale z jaką swobodą te meandry są robione. Z krzyżami trzeba być nadzwyczaj ostrożnym, bo one mogą być wynikiem prostego geometrycznego, nawet bezcelowego rysunku. Swastika i to najprostszej formy zdarza się już tylko przy rysunku bardzo skomplikowanym, a wszelka zaś urozmaicona jej forma świadczy napewno o tem, że ten, co ją robił, widział ją po tysiąc razy jako symbol w formie zwykłej a tylko w obecnym razie zdała mu się być nadatną do ornamentu.

AMERYKA.

§. 108. Pochód naszej symboliki na Wschód nie zatrzymały fale Pacyfiku. Ona przeszła do Ameryki po tej drodze, z Chin; cztery bowiem formy noszą ten charakter bezsprzecznie. a) Wielka liczba upiększeń na szyję, wyrobionych z muszli z wyobrażeniem pająka na nich (Fig. 197) (Wilson. Sw. F. 276). b) Postać człowieka siedzącego w tej postawie, którą Jainiści zowią swastikalną. (List do Wilsona p. R. Gandi w Swastika pg. 882) c) Ołtarz, na którym jest najjawniej narysowaną figura Yin-Yang. (Hamy. Decades Americanae. Paris 1884, pg. 84—89). Czy to wszystko przeszło od Buddystów? Wiemy, że oni mieli w użyciu te symbole, lecz nie oni je wymyślili, już znamy je na Hissarliku. Wiemy, iż Buddyści przyszli do Ameryki około V-go wieku naszej ery a czyżby te zabytki Ameryki były dopiero z tak późnej epoki? Napewno nie. Toco-Mund, w którym je także znajdujemy, należy jeszcze do neolitycznej epoki. Czyżby ta epoka trwała w Ameryce aż po V wiek? Z jakiej-źe to epoki? Tego uczeni Ameryki nie określają stanowczo. Wiemy, iż tam kult słońca i ognia był i jest