WA30879 I862 PRZEGLAD ARCHEOLOGJI8 I djvu

105

i Zeusa w postaci zwykłej lub byka, a przecież oni wszyscy mają za symbol swastikę. Więc te symbole nie są zależne od tych bóstw, nie są wyrobem zastosowanym wyłącznie do nich, lecz przeciwnie cała ta symbolika jest wspólną własnością całego Pantheonu a każde z bóstw wedle wymagań chwili przystosowuje siebie do tego lub innego symbolu. Słowem ta symbolika stanowi głębszy pokład religijny tego narodu a jak głęboki, o tern świadczy nam Hisarlik. Wszystkie postacie pantheonu helleńskiego stanęły już na uformowanej poprzednio symbolice tej, którą rozpatrujemy; ona więc jest archeologią religijnej archeologii G r e c 5 i.

§. 160. Wraz z tem musimy na podstawie obecnego studyum wyrzec ostatnie w tej sprawie słowo, które zgadza się zupełnie z wynikami studyów na innych drogach. Mitologia Grecy i ma trzy pokłady.

a)    Słoneczno swastikalny, wspólny głównie całemu plemieniu Aryów, nie przesądzając jednak sprawy przynależności jego innym plemionom (Schoebel C. Becherches sur la religion premiere de la race indoiranienne. Parts 1872 — Niesfield. J. C. The prińiitw. philosophie of fire. Calcidta-lieviev vol. 78—1884).

b)    Politeistyc my zamiennych form, o czem świadczy zamienność sytabWów a idący z Azyi, o czem świadczą nazwy bogów Grecyi zrozumiałych tylko w języku sanskryckim (Burnouf. op. cit. pg. 86).

c)    Helleński anthropomorphiczny stałych już form rozmaitych bożyszcz, utwór poetów Grecyi.

Tylko wydzielenie najbardziej ścisłe tych trzech pokładów wyłuszczy nam z mythologii helleńskiej zabytki najpierwszej religii. Pierwsze stadyum badań nad pierwotną religią, to zbieranie i klasyfikacya najprostszych symbolów słońca i ognia, studyum monumentów figuracyjnych. Drugie stadyum tychże badań, to porównanie świadectw literack^;ch, spisanych w świętych księgach lub przechowanych ludową tradycyą i porównanie ich między sobą a następnie porównanie z mate-ryałem wyrobionym na pierwszem stadyum.