DSCN2099 (2)

wrr TiiWi    TTrniii—

pod powierzchnią ziemi (geofity — wytwarzają kłącza, bulwy, cebule) lub pod wo(|_a (hydrofity i helofity).

5. Te ro fi t y (inaczej jednoroczne) przeżywają niekorzystne dla życia pory roku w postaci nasion.

Słonorośla (halofity)

Zasolenie podłoża na wybrzeżach morskich, pustyniach lub solniskach, spowodowane głównie chlorkami, zwłaszcza sodu, może być bardzo duże. I w tych warunkach mogą egzystować niektóre formy roślinne. Słonorośla znoszą zasolenie gleby dochodzące do 10%. Na ogół pobierają one duże ilości soli, co sprawia, że wartość

Rys. 4.119. Sukulentność budowy haloiitów. Soli ród (Salicor-nia herbacea) (wg Fittinga, zmienione)

osmotyczna (potencjał wody) ich soku komórkowego może wynosić od —20 do —40 barów i pozwalać na pobieranie wody z zasolonego środowiska. Niektóre mają też specjalne gruczoły do wydzielania nadmiaru soli, której kryształki mogą pokrywać powierzchnię rośliny w postaci szarego nalotu. Gospodarkę wodną halofi-tów ułatwia też występująca zwykle w ich budowie sukulentność. Sukulentem jest na przykład rosnący u nas na zasolonych glebach soliród (Salicornia herbacea, rys. 4.119).

Rośliny mięsożerne (owadożerne)

Jest to szczególna grupa roślin, zdolnych do chwytania małych zwierząt (zwłaszcza owadów, ale także pająków, skorupiaków, ślimaków) i trawienia ich ciała. Są

to rośliny zielone, zdolne do fotosyntezy, w zjawisku ich mięsożerności chodzi więc prawdopodobnie nie o źródło związków węgla, lecz głównie o źródło związków azotu, jakim są bogate w białka ciała zwierzęce. Jest rzeczą charakterystyczną, że rośliny mięsożerne rosną na podłożach ubogich w sole mineralne, większość na torfowiskach, a niektóre na podłożu skalnym. Do chwytania i trawienia zwierząt rośliny te mają specjalnie przekształcone liście. Budowę i funkcje tych liści poznaliśmy w jednym z poprzednich rozdziałów na przykładzie rosiczki i dzbanecznika. limy charakterystyczny przykład rośliny mięsożernej to amerykańska muchołówka, Dio-naea muscipula (rys. 4.120). Jej blaszki liściowe opatrzone są na brzegach sztywnymi ząbkami i mają zdolność błyskawicznego składania się wpół pod wpływem bodźca

Rys. 4.120. Liście pułapkowe muchołówki (Dionaea muscipula)

Rys. 4.121. Pęcherzyki pułapkowe u pływacza (Ulricularia tulgaris). A - fragment ciała. B — pęcherzyk pułapkowy w powiększeniu