Warzywnictwo087

Opis botaniczny

Przy wschodach liścienie grochu pozostają pod powierzchnią ziemi. Łodyga jest lekko czterokanciasta, zazwyczaj ścieląca się, rzadziej wzniesiona. Przy gęstym siewie łodygi sąsiadujących roślin wspierają się wzajemnie. Łodyga u nasady jest wrażliwa na zerwanie.

Liście są pierzastoziożone z przylistkami i zakończone wąsami czepnymi. Cała roślina, a zwłaszcza liście, jest pokryta nalotem woskowym.

Kwiaty są białe (rzadziej fioletowe), umieszczone na długich szypułkach pojedynczo lub podwójnie, a u niektórych odmian nawet po trzy. Groch jest rośliną samo-pylną. Zapylenie następuje przed otworzeniem się kwiatu.

Owocem jest strąk, którego endocarpium jest u grochów cukrowych mięsiste, a u grochów łuskowych - twarde i suche, tworzące pergaminową wyściółkę. Po dojrzeniu strąki grochów łuskowych pękają, a u cukrowych zjawisko nie zachodzi.

Częścią użytkową grochów cukrowych jest cały niedojrzały strąk, a ogrodniczych grochów łuskowych - tylko niedojrzałe nasiona.

Nasiona niedojrzałe są zielone, kuliste lub lekko kanciaste. Nasiona dojrzałe są suche, o barwie zielonej albo żółtej. Mogą one być gładkie lub pomarszczone. Marszczenie się nasion jest spowodowane znaczną utratą wody i skurczeniem iiścieni, przez co następuje pofałdowanie okrywy nasiennej, która ma małą zdolność kurczenia się. Nasiona gładkie zawierają więcej skrobi, pomarszczone więcej cukrów.

Groch jest odporny na niską temperaturę. Silnie reaguje na długość dnia. Jest zasadniczo rośliną dnia długiego. Niektóre odmiany są fotoperiodycznie obojętne. Okres wegetacji grochu zielonego jest krótki i wynosi od wschodów do sprzętu 2-3 miesiące.

Cechy odmianowe

Pod wzglądem długości łodygi dzielimy odmiany na karłowe, mające 15-60 cm długości, średnio wysokie o długości 60-90 cm i wysokie, których długość łodygi przekracza 90 cm. Odmiany wysokie nie nadają się do uprawy wielkotowarowej, ponieważ wymagają podpór. Do takiej uprawy nie nadają się również odmiany bardzo niskie (poniżej 30-40 cm).

Dobra odmiana grochu do uprawy wielkotowarowej powinna mieć między innymi sztywną łodygę, równocześnie dojrzewać, niezbyt szybko przejrzewać i nadawać się do młócenia w stadium zielonych strąków.

Od sztywności łodygi zależy odporność grochu na wylęganie. Groch zbyt silnie wylęgnięty może wymoknąć, a poza tym trudniej się go kosi. Sztywna łodyga ułatwia młócenie grochu młocarniami.

Aby groch równocześnie dojrzewał, powinien mieć strąki osadzone po dwa na jednej szypułce i skupione na szczycie pędu. Spotykane są w uprawie odmiany typu fasciata o staśmionej łodydze i silnie skupionych na szczycie rośliny strąkach. Poje-

87