DSCN2111 (2)

Rys. 5.14. Rozmnażanie płciowe wiriowcowej zielenicy CMamydomonas eugametos. A—C — kolejne stadia syngamii (izogamii) haploidalnych komórek. D zygota (zygospora), E — tetrada haploidalnych komórek po mejozic. przed opuszczeniem ściany zygospory (wg Bolda i in.. zmienione)

Rys. 5.15. CykI rozwojowy Chlamydomonas sleinii. A — haploidalna komórka wegetatywna, B — tworzenie gamet przez wielokrotny podział protoplastu, C — gamety, D — syngamia (izogamia), E — zygota, F — zygospora, G — 4 haploidalne komórki wegetatywne powstałe w wyniku mejozy

Rys. 5.16. Rozmnażanie płciowe u Chlorogonium oogamum (wg Paschera, zmienione). A — komórka wegetatywna. B — powstanie komórki jajowej, C — powstanie plemników. D — syngamia (oogamia)

z odtwarzaniem się zawsze tylko denka skorupki w populacji okrzemek następuje stopniowe zmniejszanie się wielkości komórek. Powrót do maksymalnych dla danego gatunku wymiarów występuje w wyniku rozmnażania płciowego. U okrzemek pierzastych (Pennatae) poprzedza je zbliżenie się dwóch komórek wegetatywnych do siebie, przy czym następuje często wydzielanie wspólnej galaretowatej otoczki. Dip-loidalne jądra przechodzą mejozę, po której tylko dwa jądra z każdej tetrady przeżywają, pozostałe zaś dwa giną. W każdej komórce po podziale cytoplazmy powstają 2 nagie izogamety, które wypełzają ze skorupek i kopulują, tworząc 2 zygoty. Są to auksospory, diploidalne komórki, z których każda odtwarza nowy krzemionkowy pancerzyk o maksymalnej dla gatunku wielkości (rys. 5.17).

Jak więc widzimy, u pewnych zielenic jednokomórkowych mejoza jest pierwszym podziałem zygoty, u okrzemek natomiast poprzedza ona bezpośrednio wytworzenie gamet.

Podobne sytuacje występują także u glonów wielokomórkowych. Znana nam już nitkowata wstężnica (Ulothrix) jest haplontem, który rozmnaża się bezpłciowo za pomocą 4-wiciowych zoospor. W pewnych okolicznościach wytwarza w niektórych komórkach, przez wielokrotne podziały protoplastu, liczne izogamety podobne do zoospor, ale mniejsze i opatrzone tylko dwiema wiciami. Izogamety pochodzące

257