DSCN2368

19

Model Policji Państioowej w II Rzeczpospolitej (1919-1939)

jakiegokolwiek doświadczenia w sprawach policyjnych (był inżynierem komunikacji z dużą praktyką w tym zawodzie w Rosji na Syberii) pokrył szybko intensywnymi studiami i rzeczywiście ideowym stosunkiem do swego zadania A zadanie było rzeczywiście trudne. Trzeba było sformować organ bezpieczeństwa państwa, demokratyczny, ale silny i stanowczy, zdolny przeciwstawić się tysięcznym niebezpieczeństwom, które młodemu państwu groziły.Hen-szel pozostał Komendantem Głównym do 20 kwietnia 1922 roku²².

Uchwalenie ustawy „o Policji Państwowej" stanowiło duży krok w tworzeniu organów państwa odpowiedzialnych za ład, porządek i bezpieczeństwo obywateli, jednak tylko w sferze formalnej. W praktyce ujednolicanie struktur trwało jeszcze dwa lata. Cały czas pozostawały pod okupacją Wielkopolska, Pomorze i Śląsk. Rozstrzygnięcia Traktatu Wersalskiego przewidywały co prawda powrót dwu pierwszych w granice Rzeczypospolitej, lecz miało to nastąpić dopiero po ratyfikacji traktatu w styczniu 1920 roku. Cały czas pozostawała niewiadomą przyszłość Śląska (o której miał zdecydować plebiscyt). Ziemi Wileńskiej i południowo-wschodnich rubieży Państwa Polskiego. Mimo to prace scaleniowe trwały na dobre tak, że w połowie 1920roku zespolenie instytucji policyjnych Polski, poza Ziemią Wileńską, uznać można, choć wciąż nieformalnie, za dokonane. Policja Litwy Środkowej weszła w struktury Komendy Głównej Policji Państwowej dopiero w 1922 r.²³ Przez cale Dwudziestolecie Międzywojenne pozostawała poza nią policja Śląska. Cieszący się sporą autonomią w większości sfer i w tej zachował odrębność.

Formacje policyjne obejmowały swój stan posiadania w momencie wejścia do poszczególnych miast polskich jednostek wojskowych. Najczyściej osadzano odpowiednie władze policyjne natychmiast po przejmowaniu terenów zwróconych Polsce.

Istotną cechą organizacyjną nowo powstałej Policji Państwowej była jej jednolitość. Dzięki niej wszystkie służby policyjne podlegały hierarchicznemu podporządkowaniu i centralnemu kierownictwu, co pozwalało w sposób optymalny wykorzystać posiadane środki i siły.

Na czele Policji Państwowej stal Komendant Główny mający do swej dyspozycji instytucję wspomagającą: Komendę Główną Policji Państwowej (w Warszawie). Podlegał on ministrowi Spraw Wewnętrznych. Administracyjnie podział struktur policji odpowiadał strukturom państwa²⁴. Na szczeblu

Ji J. Suski, Wshiibie publiczne) na dwóch kontynentach. Warszaw* 1988. s. 78. Julian Sutki był jednym z współorganizatorów organów bezpieczeństwa w Warszawie w latach 1919-1921. Urzędnik późniejszego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. W latach 1931-1936 starosta gnieźnieński, w latach 1936-1939 starosta bydgoski. Zob. Bydgoski Słownik Biograficzny, t. I, Bydgoszcz 1994, s. 101-103.

n Kolejnymi Komendantami Głównymi Policji Państwowej byli: Wiktor Zygmunt Sus Hoszowski (1922-1923), Marian Gorgoniusz Borzęcki (1923-1926), Januas Zygmunt lagrym Maliszewski (1926-1935), Józef Ignacy Kordian Zamorski (1935-1939),

²³ Komendę Okręgową PI* w Wilnie (XVI) utworzono dopiero na mocy rozporządzenia z 25 lipca 1922 r. Dziennik Urzędowy KP 1922, Nr 62. poz. 554

n Art. 5 ustawy a Policji Państwowej z dnia 24 VII1919 r„ art, 16 rozporządzenia Prezydenta RP o Policji Państwowej z dnia 6 III 1928 r.