63845

II Rzeczpospolita — 1918 - 1939

Rys historyczny

Po I wojnie światowej wytworzyły się na terenie Polski orientacje dotyczące zdobycia niepodległości. Są to:

•    aktywiści - proanstriaccy; na czele Piłsudski; tworzą m in. Związek Walki Czynnej. Towarzystwo Sokół, Polskie Harcerstwo; pojawia się również koncepcja monarcliii Austro-Węgiersko-Polskiej. Do pewnego czasu popierano również Niemcy

•    Pasywiśd - orientacja prorosyjska; na czele Dmowski; głoszą, iż Rosja jest już reformowana

•    Powstańcy - głosili jedność Słowian w walce z Germanami

•    Komuniści - na czele z Różą Luksemburg; wojna światowa miała przynieść rewolucję komunistyczną

Działania powojenne:

•    W trakcie wojny różne strony konfliktu chciały przesunąć na swoją stronę Polaków - m in. Akt 16. Listopada i Powołanie Tymczasowej Rady Stanu; orędzie Wilsona

•    Po wojnie ismiała konieczność zjednoczenia kilku ośrodków władzy, które powstały na skutek w/w działali - Rady Regencyjnej (Rakowski, Ostrowski, Lubomirski), Rady Stanu, Komitetu Narodowego Polskiego (siedziba w Paryżu, na czele Dmowski; wg Ententy rząd emigracyjny, na czele armii Haller); Kres tej sytuacji przyniesie Piłsudski, który ll.XI. 1918 otrzymał od Rady Regencyjnej insygnia władzy, stopniowo kolejne ośrodki władzy oddawały mu swoje prerogatywy.

•    Powstaje rząd Moraczewskiego. Polska jest republiką. Władza należy do Tymczasowego Naczelnika Państwa

•    Sejm ustawodawczy - Mała konstytucja z II. 1919

o Władza suwerenna dla Sejmu Ustawodawczego o Władza cywilno - wojskowa dla naczelnika o Naczelnik powołuje premiera i na jego wniosek ministrów o Premier i ministrowie odpowiedzialni przed Sejmem O Tworzenie konstytucji stałej przynosiło dość dużo sporów

•    Konstytucja marcowa z 1921 - demokracją forma parlamentarno - gabinetowa

•    Nowela Sierpniowa

•    Konstytucja kwietniowa z 1935 - autorytaryzm

Podział administracji:

•    centralna

o Prezydent O Rada ministrów o Ministrowie

•    Terytorialna

O Administracja rządowa

■    Administracja ogólna - działania przypisane MSW; inaczej zwana zespoloną. Dla jej celów wprowadzono podział państwa na województwa, powiaty, gminy wiejskie i miejskie

■    Administracja specjalna - nie zespolona; podział na specjalne okręgi, np. wojskowe

O Samorząd