DSCN2404 (6)

PRÓBA UDARNOŚCI METALI

WPROWADZENIE

Elementy konstrukcji w czasie pracy narażone są bardzo często na obciążenia dynamiczne. Z tego powodu konieczna jest znajomość własności charakteryzujących zachowanie się materiału w przypadku wystąpienia nagłych zmian obciążenia. Do określenia tych własności stosuje się próby udarowe, pozwalające zbadać odporność na uderzenie i jednocześnie pozwalające skontrolować jakość obróbki cieplnej, stwierdzić skłonność materiału do starzenia, zbadać kruchość na zimno i gorąco itp.

Stosowane są następujące próby udarowe:

—    próba rozciągania,

—    próba ściskania.

—    próba skręcania,

—    próba zginania.

W praktyce najczęściej stosuje się udarową próbę zginania, która mo/.o być wykonana na próbkach bez karbu lub na próbkach z karbem. W tym ostatnim przypadku nosi ona nazwę próby udarności.[Cechą charakterystyczną badań udarowych jest fakt. że pozwalają one na dokładniejsze określenie zmian własności wytrzymałościowych materiału poddanego procesom technologicznym, niż na to pozwalają próby statyczne.' W przypadku na przykład określania udarności blachy walcowanej otrzymuje się różne wyniki zależności od położenia próbki względem kierunku walcowania.

Zgniot obniża udarność stali w temperaturze pokojowej i to tym bardziej, im większy jest jego stopień.

Wzrost zawartości węgla w stalach podcutcktoidalnych gwałtownie obniża udarność w temperaturze pokojowej zarówno w stanic wyżarzonym, normalizowanym, jak i ulepszonym cieplnie. Odwęglenie powierzchni stali powoduje podwyższenie udarności. na węglanie zaś - jej obniżenie.

1