DSCN6192 (Kopiowanie)

& MrtaMtrm 77

Typowym przenośnikiem energii jest adenozynotrifosforan (AEE1 (ryc. 5-15). Precz hydrolizę jego ostatniej reszty fosforanowej według reakcji:

ATP -- ADP + #»

gdzie: ATP - adenozynotrifosforan,

ADP - adenozynodifosforan,

- reszta kwasu ortofosforowego

uzyskuje się od 46 do 90 kj/mol energii, zaś z wiązania następnego:

(ADP-► AMP + /*,) od około 25 do 45 kJ/mol. Dla porównania: hydroliza zwykłego wiązania

estrowego ortofosforanu dostarcza zaledwie od 8 do 16 kj/mol.

Każda z zasad azotowych może tworzyć nuklcotyd.

fCTPl. Niektóre procesy biologiczne w komórkach gmino- aldehyd regulowane są wzajemnym stężeniem ATP i GTP; na kwsy gtcarolo przykład biosyntezę szeregu białek nasila GTP, zaś ^    \ li

obecność ATP ją hamuje.

W komórkach zwierzęcych ATP powstaje w ok. 5% w cytoplazmie. zaś w 95% w mitochondriach; w komórkach roślinnych obok mitochondriów głównym źródłem ATP są chloroplasty. Związek ten nie może bvć transportowany - mnemotechnicznie zapamiętajmy sobie, że ATP stanowi „płomień" - nie można go przenosić, lecz jego energia stanowi źródło zasilania dla innych układów. Nic tylko nie może on być przemieszczany z jednej komórki do drugiej, lecz nawet nie wędruje w obrębie komórki: gdy w którejś jej części nasilają się procesy przemian i konieczne jest dostarczenie większej ilości energii, wędrują tam mitochondria.

Ryc. 5 - 14. Główne kierunki przemian

Płomienia wprawdzie przenosić się nie da, lecz źródło metabolicznych w komórce. Uwzględniono energii płomienia - węgiel - transportować można, i to na przemiany cukrów, aminokwasów i tłuszczów.

duże odległości. Analogicznie rzecz przedstawia się w żywym organizmie - pomiędzy jego poszczególnymi

Pirogronian i acetylo-CoA (acctylo-koenzymA) stanowią "punkty węzłowe^-tych przemian (JD).

częściami transportowane są związki organiczne (głównie monosacharydy i kwasy tłuszczowe), które w swych wiązaniach mają zmagazynowaną energię niezbędną do syntezy wiązań wysokoenergetycznych ATP.

Jak pamiętamy z ryc. S-l i rozdziału 5.1.3, węglowodany (np. glukoza) powstają w następstwie połączenia cząsteczek CO, z cząsteczkami wody. Możemy przyjąć, że produkt reakcji węglowodan

jest zredukowanym dwutlenkiem węgla i że włożona w reakcję tej redukcji energia może być

wyzwolona przez rozerwanie wiązań pomiędzy węglem a wodorem. Rzeczywiście, w układach biologicznych najwięcej energii jest wytwarzane poprzez przemieszczanie elektronów i protonów uzyskanych w procesach odwodorowunia. czyli dchydrogcnacji.