DSCN6116 (Kopiowanie)

Biologia - repetytorium tlla kandydatów na akademie "MW

Związek chemiczny Jest to jednorodna substancja, złożona z dwóch lub więcej pierwiastków chemicznych, których atomy połączone są ze sobą w uporządkowany sposób, najczęściej w określonych stosunkach Ilościowych

Zazwyczaj atomy w związku połączone są wiązaniami chemicznymi w cząsteczki chemią (molekuły V Niekiedy jednak tworzą sieci krystaliczne (w których cały kryształ jest jak gdyby wiefy cząsteczką). Znane są związki chemiczne - tzw. bertolidy - w których pierwiastki występuj w zmiennych stosunkach ilościowych. Cząsteczki mogą być również utworzone przez atomy jednej pierwiastka (np. 0₂, N₂ itd.).

Skłonność atomów do łączenia się z innymi — czyli reaktywność - wiąże się z ich budową.T₍ atomy, które mają maksymalną liczbę elektronów w zewnętrznej powłoce (a więc dwa elektron jeżeli jest to jedyna powłoka lub osiem elektronów w pozostałych przypadkach) są mało rcaktyw* tzn. bardzo trudno tworzą związki. Należą do nich np. gazy szlachetne. Atomy o innej liczk* elektronów w zewnętrznej powłoce aniżeli osiem, posiadają te elektrony niesparowane i wykazej skłonność do ich oddawania lub przyłączania. Atomy o jednym, dwóch lub trzech elektron)* w zewnętrznej powłoce reagują oddając elektrony. Określamy je zatem jako eleklrododatnie. Nalot do nich metale, np. sód, potas, magnez, wapń. Atomy o czterech, pięciu, sześciu bądź siednń elektronach w zewnętrznej powłoce przyłączają ..brakujące” elektrony - są zatem elektrouitną (np. tlen, węgiel, siarka, fosfor, chlor). Zdolność do tworzenia jonów dodatnich bądź ujemny* wynika z opisanego powyżej zjawiska.

Budowa atomów sprawia, że oddziałują pomiędzy nimi siły o różnych wartościach. Ds najsłabszych należą siły van der Waalsa. wahając się w granicach 0,084-8,4 kJ/mol (0,001-0,1 eV)

Siły rzędu 83,7 do 840 kJ/mol (1-10 eV) powodują powstawanie wiązań chemicznych

Wiązania kwalifikujemy w zależności od sposobu, w jaki powstały. Zasadnicze rodzaje wiąa to wiązania atomowe (kowalencyjne) i wiązania jonowe, przy czym najczęściej występują wiąan pośrednie między tymi dwoma. Wiązania mają różny stopień polamości - gdy elektrony wchodząc w skład wiązania znajdują się w równej odległości od obu atomów, mamy do czynienia z typowy* wiązaniem atomowym. Gdy następuje przesunięcie elektronów w kierunku jednego z atomów -wiązanie staje się spolaryzowane. Skrajnym przykładem wiązania spolaryzowanego jest właśtf wiązanie jonowe czyli elektrostatyczne - jeden bądź więcej elektronów z zewnętrznej powłok przekazane zostają przez atom o mniejszej elektroujemności atomowi o elektroujemności większą.

Wiązania atomowe, czyli kowalencyjne (powstające poprzez sparowanie - połączenie w putf dwóch elektronów, pochodzących po jednym z każdego atomu) mogą być pojedyncze (jedna p* elektronów), podwójne (dwie pary), potrójne itd. Specyficznym rodzajem wiązania atomowego o stosunkowo małej sile - jest wiązanie wodorowe, występujące między dwoma atomami o du*? elektroujemności za pośrednictwem „wspólnego" dla nich atomu wodoru (np. wiązanie F-H-F, 0# O, N-H-N). Wiązania wodorowe łączą ze sobą cząsteczki wody (atomy tlenu w cząsteczkach H.' łączą się poprzez wodór), a także powstają między zasadami azotowymi w kwasach nukleinowy⁴* (ryc.3-3).

Wiązaniami atomowymi powstającymi w związkach organicznych są często wifl**** bPIWlHtałkuwc- Tworzą się one w wyniku usunięcia cząsteczki wody z dwóch łączących je cząstek (grupy OH z jednej i H z drugiej cząsteczki). Do najważniejszych biologicznie wiś*** bezwodnikowych należą: wiązania pentydowe (odszczcpicnic OH z grupy karboksylowej -CCH^# jednego aminokwasu, zaś H z grupy aminowej -NH₂ drugiego aminokwasu), winznnin glikozydu^ (usunięcie wodom z grupy alkoholowej cukru i OH z grupy aldehydowej drugiej cząsteczki, np. cuM*